Các khu công nghiệp trên khắp cả nước, bao gồm cả khu công nghiệp tại địa phương tôi, đang từng bước hiện đại hóa. Lực lượng lao động tại đây chủ yếu là người trẻ tuổi, trong độ tuổi sinh sản, chiếm khoảng 60% tổng số lao động, tương đương 125.500 người.
Tuy nhiên, đáng chú ý là phần lớn công nhân chưa được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ y tế liên quan đến sức khỏe sinh sản (SKSS). Mặc dù một số doanh nghiệp đã quan tâm đến vấn đề này, nhưng sự quan tâm đó chưa thực sự sâu sát và phù hợp với thực tế.
Đây là một vấn đề cấp thiết, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nguồn nhân lực, sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và sự ổn định xã hội. Có một vài thực trạng đáng lưu ý sau đây:
Thứ nhất, thiếu thông tin và kiến thức cơ bản về SKSS là một trong những nguyên nhân cốt lõi dẫn đến việc sức khỏe sinh sản của công nhân chưa được đảm bảo. Phần lớn công nhân chưa được tiếp cận hoặc đào tạo bài bản về các nội dung quan trọng như: cách phòng tránh thai an toàn và hiệu quả, nhận biết các dấu hiệu viêm nhiễm phụ khoa, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, tầm quan trọng của việc khám phụ khoa định kỳ, kiến thức về chu kỳ kinh nguyệt, kế hoạch hóa gia đình và những rủi ro khi phá thai không an toàn.
Tình trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Công nhân thường làm việc theo ca và tăng ca liên tục, khiến họ ít có thời gian tham gia các buổi truyền thông, hội thảo. Bên cạnh đó, thiếu các kênh truyền thông phù hợp cũng là một vấn đề. Mặc dù thông tin có thể được đăng tải trên mạng xã hội và báo đài, nhưng công nhân có thể không tiếp cận được hoặc không đủ kiến thức để phân biệt thông tin đúng sai. Ngoài ra, tâm lý e ngại, ngại hỏi về những vấn đề riêng tư như tình dục, viêm nhiễm hoặc nhu cầu khám phụ khoa cũng là một rào cản lớn. Nhiều nơi làm việc chưa từng tổ chức truyền thông về SKSS, hoặc nếu có thì chỉ mang tính hình thức, thiếu tính thực tế và tương tác.
Thứ hai, khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế về chăm sóc SKSS của công nhân tại các khu công nghiệp còn hạn chế. Hiện tại, chưa có phòng khám chuyên khoa sản phụ khoa hoặc trạm y tế tại chỗ trong các khu công nghiệp. Một số nơi có phòng y tế doanh nghiệp, nhưng chỉ phục vụ sơ cứu và không có chức năng tư vấn hoặc khám chuyên sâu về SKSS. Do công nhân làm việc 3 ca một ngày và tăng ca liên tục, họ rất khó sắp xếp thời gian đi khám tại các cơ sở y tế bên ngoài, đặc biệt khi phải chờ đợi lâu hoặc làm việc xa trung tâm.
Việc không có chế độ nghỉ khám SKSS riêng biệt, mà phải chịu ảnh hưởng đến lương hoặc bị trừ chuyên cần, cũng là một trở ngại lớn. Mặc dù đa số công nhân có bảo hiểm y tế, nhưng các dịch vụ khám phụ khoa và tư vấn SKSS chất lượng cao thường không được thanh toán đầy đủ. Chi phí tự túc tại các phòng khám ngoài giờ hoặc phòng khám tư nhân cũng là một rào cản lớn đối với người lao động có thu nhập thấp. Thêm vào đó, công đoàn ở nhiều doanh nghiệp chưa chủ động đề xuất quyền lợi SKSS cho người lao động trong thỏa ước lao động tập thể. Không ít công nhân e ngại khám SKSS tại nơi làm việc vì sợ bị soi xét, thiếu riêng tư hoặc không tin tưởng vào chất lượng dịch vụ y tế được bố trí tạm thời.
Thứ ba, các chương trình truyền thông về chăm sóc SKSS cho công nhân trong khu công nghiệp còn ít và chưa hiệu quả. Mặc dù SKSS là nhu cầu thiết yếu, nhưng việc truyền thông và giáo dục sức khỏe về lĩnh vực này vẫn còn mờ nhạt, thiếu hiệu quả và chưa được triển khai thường xuyên. Nhiều doanh nghiệp tổ chức truyền thông SKSS chỉ mang tính hình thức, chủ yếu lồng ghép vào các buổi sinh hoạt công đoàn hoặc thông qua treo băng rôn, phát tờ rơi, ít có tương tác thực tế. Các chương trình này thường thiếu chiều sâu, nội dung chung chung và không phù hợp với trình độ, ngôn ngữ hoặc bối cảnh sống của công nhân.
Thời gian làm việc dày đặc cũng khiến công nhân ít có điều kiện tiếp cận thông tin qua các buổi tập huấn truyền thống. Nội dung truyền thông chưa sát thực tế, và doanh nghiệp thường không ưu tiên truyền thông SKSS vì nó không nằm trong nhóm chỉ tiêu sản xuất.
Thứ tư, một rào cản vô hình nhưng rất lớn trong việc chăm sóc SKSS cho công nhân tại các khu công nghiệp là tâm lý e ngại, xấu hổ, thậm chí mặc cảm khi nói về các vấn đề liên quan đến tình dục, sinh sản hoặc bệnh lý phụ khoa. Nhiều công nhân, đặc biệt là nữ giới trẻ hoặc lao động di cư từ nông thôn, vẫn xem việc nói về kinh nguyệt, tránh thai, quan hệ tình dục hay bệnh phụ khoa là điều nhạy cảm và khó mở lời.
Họ sợ bị đánh giá hoặc hiểu lầm là “không đứng đắn” nếu quan tâm quá nhiều đến vấn đề sinh sản hay tình dục. Trong môi trường làm việc đông người, họ không muốn người khác biết mình đi khám phụ khoa hay tham gia tư vấn SKSS, vì sợ “mang tiếng”. Khi không có kiến thức đầy đủ về SKSS, người công nhân dễ cảm thấy xấu hổ hoặc tự ti nếu bị hỏi về bệnh phụ khoa, cách sử dụng bao cao su hoặc biện pháp tránh thai. Mặc cảm do từng có tiền sử phá thai hoặc mắc bệnh lây qua đường tình dục cũng khiến họ âm thầm chịu đựng và không dám đi khám vì sợ bị phán xét hoặc bị lộ thông tin cá nhân.
Để cải thiện tình trạng này, cần có những giải pháp đồng bộ như sau: Tổ chức các buổi truyền thông định kỳ ngay tại nơi làm việc hoặc khu trọ, sử dụng ngôn ngữ đơn giản, gần gũi và hình ảnh minh họa trực quan. Kết hợp truyền thông, tư vấn và tầm soát miễn phí bằng cách tích hợp các buổi truyền thông với việc khám phụ khoa, phát bao cao su và cấp thuốc khi cần thiết. Các doanh nghiệp nên lồng ghép kiến thức SKSS vào chương trình đào tạo đầu vào cho công nhân mới, cũng như đưa quyền được tiếp cận kiến thức SKSS vào chính sách phúc lợi cho người lao động. Cần tuyển chọn và tập huấn công nhân nòng cốt làm cộng tác viên truyền thông, giúp lan tỏa kiến thức một cách tự nhiên trong cộng đồng công nhân. Đồng thời, tăng cường sự phối hợp giữa doanh nghiệp, công đoàn và trung tâm y tế trong việc triển khai các chương trình truyền thông SKSS.
Admin
Nguồn: VnExpress
