Theo bác sĩ Ngô Thị Kim Oanh từ Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM – Cơ sở 3, bệnh suy thận thường được ví như “sát thủ thầm lặng” vì diễn tiến âm thầm và ít biểu hiện rõ ràng trong giai đoạn đầu. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với những người trẻ tuổi, vốn thường có sức khỏe tốt, ít khi đi khám sức khỏe định kỳ và có xu hướng chủ quan trước những dấu hiệu bất thường nhẹ của cơ thể.
Trên thực tế, các bác sĩ đã ghi nhận nhiều trường hợp người trẻ không có tiền sử bệnh lý rõ ràng nhưng lại phát hiện chức năng thận suy giảm khi kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Bác sĩ Oanh giải thích rằng thận có khả năng bù trừ rất lớn. Mỗi quả thận chứa khoảng một triệu đơn vị lọc (nephron). Khi một số nephron bị tổn thương, các nephron còn lại sẽ tăng cường hoạt động để bù đắp phần chức năng đã mất. Do đó, ngay cả khi mất đi 30-40% chức năng thận, cơ thể vẫn có thể hoạt động gần như bình thường mà không xuất hiện triệu chứng rõ rệt.
Điều này có nghĩa là trong giai đoạn 1-2 của bệnh thận mạn tính, người bệnh có thể không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào hoặc chỉ có những triệu chứng rất nhẹ và không đặc hiệu. Ví dụ như cảm thấy mệt mỏi nhẹ sau khi làm việc, đi tiểu đêm một lần mà không để ý, sụt cân nhẹ, chán ăn không rõ nguyên nhân, da sạm, môi khô hoặc mất tập trung nhẹ.
Ở người trẻ, những triệu chứng không rõ ràng này thường bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các nguyên nhân khác như căng thẳng do công việc, thiếu ngủ, rối loạn tiêu hóa hoặc thay đổi thời tiết. Thậm chí, khi cảm thấy mệt mỏi kéo dài, nhiều người trẻ chọn cách sử dụng thêm cà phê, nước tăng lực hoặc thuốc bổ để tăng cường năng lượng mà không nhận ra rằng đây có thể là những yếu tố gây tổn thương nghiêm trọng hơn cho thận.
Thêm vào đó, nhiều bạn trẻ thường cho rằng suy thận là bệnh của người lớn tuổi và không nghĩ rằng mình có nguy cơ mắc bệnh. Họ thường chỉ quan tâm đến các chỉ số sức khỏe “rõ ràng” như men gan, mỡ máu, đường huyết mà bỏ qua việc đánh giá chức năng thận. Việc đánh giá chức năng thận đòi hỏi các xét nghiệm chuyên biệt như creatinin máu, eGFR (độ lọc cầu thận) hoặc xét nghiệm nước tiểu để tìm protein niệu.
Thực tế cho thấy, có nhiều trường hợp chỉ số eGFR chỉ còn 60-70 mL/phút/1,73 m2 (tương ứng với giai đoạn 2 của suy thận), nhưng vẫn bị bỏ qua vì vẫn nằm trên ngưỡng “bình thường” (>60), đặc biệt nếu bác sĩ không so sánh với giá trị kỳ vọng theo tuổi (>90).
Chính vì không có triệu chứng rõ ràng và không gây đau đớn, suy thận thường bị người trẻ chủ quan và chỉ được phát hiện khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn. Lúc này, những tổn thương thường không thể phục hồi hoàn toàn, thậm chí người bệnh có thể phải lọc máu định kỳ hoặc chuẩn bị cho việc ghép thận.
Việc tầm soát sớm suy thận không quá phức tạp, nhưng đòi hỏi sự chủ động. Các xét nghiệm như creatinin máu, tổng phân tích nước tiểu và eGFR có thể dễ dàng thực hiện trong các gói khám sức khỏe tổng quát.
Đặc biệt, những người trẻ có các yếu tố nguy cơ như thường xuyên thức khuya, hút thuốc lá, uống ít nước, ăn mặn, lạm dụng thuốc giảm đau hoặc sử dụng thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc nên kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi năm một lần.
Bác sĩ Oanh nhấn mạnh: “Bảo vệ thận từ khi còn trẻ không chỉ là một biện pháp phòng bệnh mà còn là một sự đầu tư lâu dài cho sức khỏe trong tương lai.”
Admin
Nguồn: VnExpress
