Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập năm học mới đã hoàn tất ở tất cả các tỉnh thành trên cả nước vào giữa tháng 6, với các môn thi chủ yếu là Văn, Toán và Tiếng Anh. Đáng chú ý, đây là năm đầu tiên kỳ thi được tổ chức theo chương trình giáo dục phổ thông mới, dẫn đến nhiều thay đổi trong cấu trúc đề thi của các môn.
Về môn Toán, thầy Nguyễn Cao Cường, Hiệu trưởng trường THCS Thái Thịnh, cho biết cấu trúc đề thi ở các địa phương được phân thành ba nhóm chính: hoàn toàn tự luận (ví dụ như Hà Nội và TP.HCM), hoàn toàn trắc nghiệm (Hải Phòng, Hưng Yên), và kết hợp cả hai hình thức (Bắc Ninh).
Thầy Cường đặc biệt lưu ý đến hình thức thi trắc nghiệm hoàn toàn, bao gồm ba dạng câu hỏi tương tự như kỳ thi tốt nghiệp THPT: câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn, câu hỏi đúng/sai, và câu hỏi điền đáp án ngắn. Theo thầy, việc áp dụng hình thức trắc nghiệm toàn bộ là một sự thay đổi đáng kể trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10, đồng thời giúp học sinh làm quen sớm với cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT.
Dù được tổ chức theo hình thức nào, một điểm nổi bật chung của đề thi năm nay, theo nhận xét của thầy Cường và nhiều giáo viên khác, là sự xuất hiện của nhiều bài toán thực tế.
Ví dụ, đề thi Đà Nẵng yêu cầu học sinh tính toán chi phí vé xem Lễ hội Pháo hoa Quốc tế cho một gia đình; đề thi Bắc Ninh liên quan đến Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam; còn Nghệ An, Hà Nội và Bình Dương đưa ra các bài toán về mua sắm quần áo và đồ dùng học tập. Trước đây, dạng bài tập này thường chỉ xuất hiện trong đề thi của TP.HCM.
Thầy Cường nhận xét rằng các bài toán đã giảm bớt tính hàn lâm và tăng tính ứng dụng thực tiễn, gắn liền với cuộc sống hàng ngày, giúp cho bài tập trở nên thú vị và tạo hứng thú hơn cho học sinh.
Thêm vào đó, các bài toán thực tế thường được trình bày dưới dạng văn bản, giúp kiểm tra khả năng đọc hiểu và mô hình hóa của học sinh, theo đánh giá của thầy Trần Nam Dũng, Phó hiệu trưởng trường Phổ thông Năng khiếu, Đại học Quốc gia TP.HCM.
Đơn cử, câu III trong đề thi Hà Nội, với độ dài gần nửa trang giấy, bao gồm ba bài toán nhỏ, yêu cầu học sinh tính toán quãng đường từ Hà Nội đến Hải Phòng, giá tiền của một chiếc ba lô và máy tính cầm tay. Để giải quyết được câu hỏi này, học sinh cần phải biết cách đặt ẩn số và xây dựng mối liên hệ giữa các ẩn số với dữ kiện đề bài.
Ngoài ra, nội dung về thống kê và xác suất cũng xuất hiện trong đề thi của nhiều địa phương như TP.HCM, Hà Nội, Vĩnh Phúc, Bình Dương… Đây là một điểm mới trong chương trình 2018, mặc dù các câu hỏi thường chỉ ở mức độ nhận biết và thông hiểu.
Nhìn chung, thầy Dũng nhận thấy đề thi Toán năm nay có sự thay đổi rõ rệt về cách ra đề, hướng đến việc đánh giá phẩm chất và năng lực của học sinh, một trong những yêu cầu cốt lõi của chương trình mới. Đề thi giảm bớt yêu cầu về kỹ thuật tính toán, nhưng đòi hỏi cao hơn về các năng lực toán học như tư duy, lập luận, mô hình hóa và giải quyết vấn đề.
Tuy nhiên, đề thi Toán lớp 10 năm nay vẫn còn một số điểm khiến giáo viên băn khoăn. Một phó hiệu trưởng trường THPT ở Hà Tĩnh cho rằng phần trắc nghiệm trong đề thi của Bắc Ninh và Bắc Giang là quá dài, với số lượng câu hỏi lần lượt là 32 (4 điểm) và 20 (3 điểm). Theo thầy, với số điểm quá nhỏ cho mỗi câu trắc nghiệm (chỉ từ 0,125 đến 0,15 điểm), mức điểm này là chưa hợp lý. Thầy đề xuất mỗi câu trắc nghiệm nhiều phương án nên được chấm tối thiểu 0,25 điểm, và các dạng câu hỏi điền đáp án hoặc đúng/sai cần có mức điểm cao hơn.
Ngoài ra, vị phó hiệu trưởng này cũng cho rằng đề thi nên dành tối thiểu 20-30% cho câu hỏi trắc nghiệm thay vì hoàn toàn tự luận, để có thể đánh giá được nhiều nội dung và kiến thức hơn, đồng thời giúp học sinh làm quen với hình thức thi ở cấp THPT.
Theo thầy Dũng, khó khăn lớn nhất đối với học sinh trong giai đoạn chuyển đổi này là việc xác định các định lý và kiến thức nào được sử dụng trực tiếp mà không cần chứng minh lại, ví dụ như các kiến thức về tứ giác nội tiếp và phương tích. Tuy nhiên, một số địa phương vẫn chưa thông báo rõ ràng về vấn đề này cho thí sinh.
Thầy Cường cũng đưa ra đề xuất rằng các tỉnh thành nên công bố sớm đề thi minh họa trong những năm tới để học sinh và giáo viên có thể làm quen, đặc biệt là với hình thức thi 100% trắc nghiệm.
Với vai trò quản lý giáo dục, thầy Cường cũng bày tỏ mong muốn đề thi các môn khác sẽ bám sát chương trình học, giảm bớt việc học thuộc lòng và tăng cường tính thực tế, đánh giá phẩm chất và năng lực của học sinh. Điều này sẽ giúp học sinh cảm thấy hứng thú hơn với việc học, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình dạy và học của giáo viên và nhà trường.
Admin
Nguồn: VnExpress
