Tại hội nghị thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công ngày 22/6, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, tính đến ngày 20/6, các bộ, ngành và địa phương đã phân bổ và giao kế hoạch đầu tư công năm 2024 đạt 818.600 tỷ đồng, tương đương 99,1% kế hoạch được Thủ tướng giao. Ước tính đến ngày 30/6, giải ngân đạt khoảng 264.800 tỷ đồng, chiếm 32,06%, vượt trội so với năm 2023 cả về giá trị lẫn tỷ lệ.
Trong số đó, giải ngân vốn ngân sách Trung ương ước đạt 88.500 tỷ đồng, tương ứng 25,27% kế hoạch, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước. Ngược lại, giải ngân vốn ngân sách địa phương đạt khoảng 176.300 tỷ đồng, tương đương 37,06% kế hoạch Thủ tướng giao, cao hơn so với cùng kỳ năm 2023.
Mặc dù vậy, Bộ trưởng Thắng thừa nhận rằng việc đạt mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch là một “thách thức rất lớn”. Tính đến tháng 6, chỉ có 8 bộ, cơ quan trung ương và 37 địa phương có tỷ lệ giải ngân vượt mức bình quân chung của cả nước. Đáng chú ý, có tới 58 bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức bình quân chung.
Bộ trưởng Thắng chỉ ra một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm khó khăn trong nguồn cung vật liệu xây dựng và giá cả tăng cao. Bên cạnh đó, năng lực của chủ đầu tư, nhà thầu và quản lý dự án còn hạn chế ở một số nơi. Thậm chí, một số nhà thầu yếu kém, thi công chậm trễ đã bị chấm dứt hợp đồng tại 6 địa phương.
Ngoài ra, 11 bộ, ngành và địa phương báo cáo rằng việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, tạm dừng khởi công các dự án mới và điều chỉnh dự án do sắp xếp bộ máy cũng gây ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân. Các nguyên nhân khác được đề cập bao gồm vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, thiếu nhân lực, khó khăn về điện, đơn giá, định mức, quy hoạch, xác định địa giới, sắp xếp đơn vị hành chính, vốn ODA và nguồn thu ngân sách địa phương.
Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh rằng, việc giải ngân vốn đầu tư công tại một số địa phương có tình trạng “nhanh nhưng thực tế chưa chắc nhanh”. Ông giải thích rằng, nhiều địa phương sau khi ký hợp đồng thường tạm ứng ngay 20% vốn, dẫn đến tỷ lệ giải ngân tháng đầu rất cao, nhưng sau đó lại giảm mạnh do không có khối lượng thực hiện tương ứng. Các dự án của Bộ Xây dựng là một ví dụ điển hình, khi tỷ lệ giải ngân trong 2-3 năm trước đạt 40-50%, nhưng năm nay giảm sút do khối lượng công việc giảm.
Ông Minh cũng chỉ ra rằng, việc thi công theo giai đoạn, trong đó giai đoạn đầu tập trung vào các hạng mục lớn, nhưng đến mùa mưa, các công việc nhỏ lẻ, rải rác bị chậm tiến độ, ảnh hưởng đến giải ngân.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn được giao kế hoạch vốn 22.000 tỷ đồng, và mặc dù tỷ lệ giải ngân cao hơn mức trung bình cả nước, nhưng vẫn chỉ đạt 32,8%. Bộ trưởng Đỗ Đức Duy giải thích rằng, do bộ là chủ đầu tư, trong khi địa phương chịu trách nhiệm giải phóng mặt bằng, việc thay đổi cấp quản lý (từ huyện về xã) ở một số nơi đã gây lúng túng trong quá trình triển khai.
Tại Hà Nội, kế hoạch vốn năm 2024 là 87.130 tỷ đồng và đã được phân bổ hết, nhưng lũy kế giải ngân đến ngày 20/6 mới đạt 31%. Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, vướng mắc lớn nhất của thành phố vẫn là công tác giải phóng mặt bằng, đặc biệt là việc xác định nguồn gốc đất và giá đất. Các dự án ODA cũng gặp khó khăn do thời gian đàm phán, ký kết và điều chỉnh hiệp định vay kéo dài, thường mất từ 12-18 tháng.
Năm nay, Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước cho các bộ, ngành và địa phương gần 829.400 tỷ đồng, tương đương 100% kế hoạch vốn được Quốc hội phân bổ. Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng ít nhất 8% trong năm nay, do đó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương phải giải ngân toàn bộ vốn đầu tư công được giao, cao hơn so với mục tiêu 95% trước đây.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh rằng, đầu tư công đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế. Nó cũng tạo nền tảng để phát triển kết cấu hạ tầng, kích hoạt đầu tư toàn xã hội, thu hút tư nhân và dòng vốn FDI.
“Đây là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng, thúc đẩy kinh tế, sản xuất, kinh doanh, tạo công ăn việc làm và sinh kế cho người dân”, Thủ tướng khẳng định.
Để đạt được mục tiêu này, Bộ Tài chính kiến nghị các bộ, địa phương thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng, tập trung đẩy mạnh giải ngân các dự án trọng điểm, giao chỉ tiêu hàng tháng đến từng chủ đầu tư và coi đây là cơ sở để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ cuối năm.
Người đứng đầu các bộ, ngành và địa phương phải đề cao trách nhiệm, sát sao, nắm chắc tình hình và trực tiếp chỉ đạo tháo gỡ khó khăn. Các địa phương cần có biện pháp kiểm soát giá và chất lượng nguyên vật liệu xây dựng, tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt là việc giao mỏ nguyên vật liệu không đúng đối tượng, thẩm quyền và hành vi đầu cơ, nâng giá.
Bên cạnh đó, cần siết chặt kỷ luật, tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm, kiểm soát hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, phòng chống tham nhũng và xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao để quản lý vốn đầu tư công.
Về phía địa phương, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền kiến nghị Chính phủ cho phép cơ chế thanh toán linh hoạt, có quy hoạch và định hướng cung cấp các mỏ đá, vật liệu cho các dự án trọng điểm trong 5-10 năm tới để đảm bảo nguồn cung và giá cả ổn định.
TP HCM được giao nguồn vốn lớn, chiếm khoảng 10% cả nước. Tỷ lệ giải ngân hiện đạt 19,4% và dự kiến đạt 27,1% vào cuối tháng 6, một kết quả tích cực so với các năm trước, theo Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường.
Để thúc đẩy giải ngân hơn nữa, thành phố kiến nghị Chính phủ sớm ban hành quyết định cho phép dừng hiệp định vay vốn từ ngân hàng KFW (Đức) đối với dự án tuyến Metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) và chuyển sang sử dụng toàn bộ ngân sách thành phố, giúp TP HCM chủ động hơn trong việc giải ngân và triển khai thi công.
Hà Giang là một trong 37 địa phương có tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân chung của cả nước, dự kiến đạt 48% vào cuối tháng 6. Chủ tịch UBND tỉnh Phan Huy Ngọc kiến nghị Chính phủ điều chỉnh kế hoạch vốn ngân sách Trung ương trong năm 2025 để có đủ cơ sở phân bổ hết kế hoạch vốn Trung ương giao.
Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành và địa phương đôn đốc việc phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công, quyết tâm đạt 100% kế hoạch được giao. Người đứng đầu các bộ, ngành và địa phương phải chỉ đạo với tinh thần “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, thường xuyên rà soát, đôn đốc và kịp thời tháo gỡ khó khăn cho từng dự án, đặc biệt là các dự án trọng điểm. Thủ tướng lưu ý các cơ quan phải cá thể hóa trách nhiệm đến từng cá nhân, coi kết quả giải ngân là một trong những căn cứ quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hàng năm của tổ chức và cá nhân.
Thủ tướng cũng yêu cầu công tác giải phóng mặt bằng phải được thực hiện quyết liệt hơn, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc. Trong quá trình thực hiện chính quyền 2 cấp và sáp nhập tỉnh thành, các địa phương cần sớm hoàn tất hồ sơ, thủ tục điều chỉnh hoặc thống nhất kế hoạch để đảm bảo không gây ách tắc trong quá trình giải ngân.
Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, UBND các tỉnh, thành phố được giao nhiệm vụ tập trung tháo gỡ khó khăn, đảm bảo nguồn cung vật liệu xây dựng thông thường (cát, đất đắp nền) cho các dự án. Đồng thời, 7 Tổ công tác của Thủ tướng và 26 Đoàn công tác của Thành viên Chính phủ sẽ tiếp tục được duy trì để kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.
Admin
Nguồn: VnExpress
