Tại cuộc họp về dự thảo nghị định quản lý công viên, cây xanh và mặt nước ngày 23/6, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới tư duy trong quy hoạch và quản lý cây xanh đô thị. Ông cho rằng việc tiếp tục cách làm cũ, “có đường là trồng cây,” là không còn phù hợp, đặc biệt khi nhiều tuyến phố và vỉa hè không đáp ứng đủ điều kiện nhưng vẫn phải đối phó để đạt chỉ tiêu về mật độ cây xanh. Phó Thủ tướng yêu cầu việc trồng cây phải tuân thủ các quy chuẩn cụ thể về hạ tầng, tầm nhìn giao thông và lựa chọn chủng loại phù hợp để tránh các sự cố gãy đổ nguy hiểm.
Phó Thủ tướng Hà dẫn chứng kinh nghiệm từ nhiều quốc gia đã quy hoạch “rừng trong đô thị” với tỷ lệ cây xanh hợp lý, thay vì trồng dàn trải, kém hiệu quả và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Ông nhấn mạnh nguyên tắc “cụm hóa,” tức là bố trí cây xanh tập trung thay vì rải rác.
Theo Phó Thủ tướng, cây xanh cần được đồng bộ với hạ tầng, giao thông và kiến trúc đô thị. Trong các khu đô thị và khu dân cư, cần xác định rõ vị trí trồng cây, loại cây phù hợp với cảnh quan và khí hậu, đồng thời quy định chặt chẽ việc chặt hạ, thay thế và xử lý cây xanh nguy hiểm, cũng như trách nhiệm quản lý của các cấp chính quyền.
Đối với các khu dân cư mới và tái định cư, quy hoạch chi tiết và thiết kế hạ tầng cần quy định rõ về cây xanh, vườn hoa và công viên, tránh tình trạng bị cắt giảm để tăng mật độ xây dựng. Phó Thủ tướng cũng lưu ý về việc bổ sung quy định bảo tồn hệ sinh thái cây bản địa, giữ lại các cây cổ thụ có giá trị và quy định riêng về các “khu rừng trong đô thị” như một loại tài nguyên cảnh quan cần được bảo vệ.
Phó Thủ tướng yêu cầu quy hoạch quỹ đất cho không gian xanh trong các đô thị phải đảm bảo tỷ lệ tối thiểu theo quy chuẩn và không được phép giảm. Các thành phố lớn cần dành quỹ đất dự trữ để phát triển công viên, hành lang sinh thái, các tuyến cây xanh dọc sông hồ và tích hợp yếu tố xanh hóa vào các chương trình phát triển nhà ở, giao thông và hạ tầng kỹ thuật.
Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ hướng dẫn các địa phương rà soát quy hoạch phân khu và chi tiết để bổ sung không gian xanh ở những khu vực chưa đạt chuẩn, đặc biệt là tại các khu đô thị hóa nhanh và có mật độ dân cư cao. Quỹ đất cây xanh cần được theo dõi biến động bằng bản đồ số, cập nhật định kỳ và công khai.
Trước đó, vào tháng 6/2023, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng đã đề xuất ý tưởng xây dựng mô hình “rừng trong đô thị” khi chủ trì cuộc họp thẩm định nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Ông đề nghị nghiên cứu mô hình nhà và đô thị nén, nhưng vẫn đảm bảo có vườn cây trong nhà và rừng ở trung tâm thành phố.
Tại cuộc họp ngày 23/6, Phó Thủ tướng cũng đề cập đến thực trạng tại nhiều thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM, nơi hệ thống ao hồ, kênh, rạch từng có chức năng điều tiết nước và khí hậu, nhưng hiện đã bị san lấp hoặc sử dụng không đúng quy hoạch. Nhiều khu vực mặt nước được giao cho doanh nghiệp khai thác nhưng thiếu quy chế quản lý chặt chẽ, gây ra xung đột lợi ích giữa Nhà nước và tư nhân, đồng thời ảnh hưởng đến quyền tiếp cận không gian công cộng của người dân.
Do đó, Phó Thủ tướng Hà yêu cầu xác định rõ mặt nước đô thị là tài sản công do Nhà nước quản lý. Cần phân biệt rõ giữa mặt nước tự nhiên (sông, hồ, kênh, rạch) và mặt nước nhân tạo (hồ điều hòa, hồ cảnh quan trong khu đô thị) để có cơ chế quản lý phù hợp. Các hoạt động khai thác, sử dụng mặt nước như làm nhà hàng nổi, bến thuyền, khu dịch vụ… cần được quy định bằng tiêu chuẩn và cấp phép rõ ràng.
Phó Thủ tướng chỉ đạo: “Quy hoạch đô thị phải gắn liền với bảo vệ và phục hồi không gian mặt nước, không để xảy ra tình trạng mặt nước bị thu hẹp.”
Admin
Nguồn: VnExpress
