Ngày 25/6, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật liên quan đến ngành tài chính với tỷ lệ tán thành gần 91%. Điểm đáng chú ý trong lần sửa đổi này là việc phân quyền chấp thuận chủ trương đầu tư từ Thủ tướng Chính phủ cho các địa phương đối với 7 nhóm dự án cụ thể.
Theo đó, UBND cấp tỉnh sẽ có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án xây mới cảng hàng không, sân bay, bao gồm đường cất hạ cánh, nhà ga hành khách và hàng hóa có công suất từ 1 triệu tấn/năm trở lên. Các dự án đầu tư kinh doanh vận chuyển hành khách bằng đường hàng không, bến cảng, khu cảng biển thuộc cảng đặc biệt hoặc có quy mô từ 2.300 tỷ đồng trở lên, và các dự án đầu tư chế biến dầu khí cũng thuộc thẩm quyền chấp thuận của tỉnh.
Ngoài ra, các dự án xây dựng nhà ở (thuê, thuê mua, bán), khu đô thị có quy mô từ 50 ha trở lên, hoặc dưới 50 ha nhưng có dân số từ 15.000 người trở lên; dự án sử dụng đất từ 100 ha trở lên hoặc quy mô dưới 100 ha nhưng có dân số từ 10.000 người trở lên cũng sẽ do địa phương phê duyệt chủ trương.
Trước khi Quốc hội thông qua luật, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã báo cáo giải trình về những nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau, đặc biệt là việc bãi bỏ chủ trương đầu tư. Ông Thắng cho biết, một số ý kiến cho rằng cần duy trì thủ tục này để kiểm soát các dự án đầu tư, nhất là trong các lĩnh vực liên quan đến quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, cũng có ý kiến nhấn mạnh việc đơn giản hóa quy trình thủ tục đầu tư để tạo điều kiện thuận lợi và minh bạch cho nhà đầu tư.
Theo quy định hiện hành, văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư là cơ sở để triển khai các thủ tục liên quan đến đất đai, xây dựng và môi trường. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để ghi nhận các ưu đãi và bảo hộ đầu tư của dự án.
Bộ trưởng Thắng khẳng định rằng luật sửa đổi lần này đã phân cấp mạnh mẽ thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư cho UBND cấp tỉnh. Chính phủ sẽ ban hành nghị định hướng dẫn, theo hướng đơn giản hóa tối đa thủ tục hành chính chấp thuận chủ trương đầu tư và cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Ông cũng cho biết Chính phủ đang tiến hành tổng kết tình hình thi hành Luật Đầu tư và việc đề xuất bãi bỏ thủ tục chấp nhận chủ trương đầu tư sẽ được nghiên cứu, đánh giá toàn diện trong quá trình này.
Liên quan đến Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), cơ chế chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu giữa Nhà nước và nhà đầu tư dự án BOT, BTO, BOO cũng được điều chỉnh. Cụ thể, khi doanh thu thực tế cao hơn mức dự kiến trong phương án tài chính nêu tại hợp đồng PPP với tỷ lệ trên 110-125%, nhà đầu tư sẽ chia sẻ với Nhà nước 50% phần chênh lệch giữa mức thu thực tế và mức thu trong phương án tài chính. Cơ quan có thẩm quyền sẽ xác định cụ thể tỷ lệ chia sẻ này trong quá trình đàm phán với nhà đầu tư, doanh nghiệp.
Đối với các dự án PPP trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, nhà đầu tư sẽ không phải chia sẻ phần tăng doanh thu trong 3 năm đầu sau khi dự án đi vào vận hành và kinh doanh.
Ngược lại, khi doanh thu thực tế thấp hơn dự tính trong phương án tài chính dưới 75-90%, Nhà nước sẽ chia sẻ với nhà đầu tư, doanh nghiệp 50% phần chênh lệch doanh thu. Tỷ lệ chia sẻ cụ thể phần giảm doanh thu sẽ được cơ quan có thẩm quyền xác định trong quá trình đàm phán.
Theo sửa đổi tại dự Luật PPP, cơ chế chia sẻ giữa Nhà nước và dự án BOT gặp khó khăn trước năm 2021 chỉ được áp dụng một lần, khi dự án không thu được phí dịch vụ, doanh thu thực tế 3 năm gần nhất dưới 75% mức nêu trong phương án tài chính hợp đồng PPP do các chính sách, quy hoạch thay đổi. Cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu không áp dụng với trường hợp phương án tài chính được điều chỉnh theo lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, lãi suất vốn vay, phương án trả nợ sau thỏa thuận không bảo đảm tính khả thi.
Chính phủ sẽ quy định chi tiết phương pháp xác định tỷ lệ chia sẻ, trình tự, thủ tục thực hiện cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu này. Bộ trưởng, Chủ tịch UBND cấp tỉnh sẽ quyết định việc áp dụng chia sẻ phần giảm doanh thu, tỷ lệ với dự án do mình phê duyệt, tránh làm tăng giá, phí dịch vụ, cũng như kéo dài thời gian thu phí.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh rằng việc bổ sung cơ chế xử lý rủi ro giảm doanh thu với các dự án BOT gặp khó khăn trước năm 2021 là cần thiết để giải quyết triệt để các vướng mắc. Theo thống kê của Chính phủ, hiện có 11 dự án BOT giao thông bị giảm doanh thu. Các dự án này đều kém hiệu quả và Nhà nước cần có trách nhiệm xử lý vì hầu hết các vướng mắc đều do các nguyên nhân khách quan hoặc do lỗi của cơ quan Nhà nước, không phải do nhà đầu tư.
Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) đã đàm phán với các nhà đầu tư và bên cho vay để giảm lãi vay và lợi nhuận. Tuy nhiên, có thể phát sinh một số dự án BOT giao thông chuyển tiếp khác gặp vấn đề tương tự.
Bộ trưởng Thắng cho biết cấp có thẩm quyền đã đồng ý bổ sung cơ chế Nhà nước chia sẻ phần giảm doanh thu với các dự án này. Chính phủ sẽ ban hành nghị định hướng dẫn chi tiết tỷ lệ Nhà nước chia sẻ với nhà đầu tư, cũng như trách nhiệm chia sẻ của nhà đầu tư và bên cho vay để đảm bảo nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”.
Admin
Nguồn: VnExpress
