Tại các khu vực hẻo lánh thuộc tỉnh Quảng Nam, tình trạng khai thác vàng trái phép đang diễn ra phức tạp, gây ảnh hưởng đến môi trường và trật tự xã hội.
Điển hình là tại bãi vàng Hố Nước, thôn 5, xã Tiên An, huyện Tiên Phước, hàng chục lán trại tạm bợ mọc lên giữa rừng keo rộng khoảng 2 ha. Khu vực này bị đào xới, đất rừng bị xẻ làm đường đi lại cho xe cộ, tạo thành những vách đất cao. Cách đó không xa, khoảng 300 mét, là những lán trại rộng lớn, nơi tập trung những người đào vàng.
Mỗi sáng, hàng chục người tỏa đi làm việc tại bãi vàng. Họ đảm nhận các công đoạn khác nhau: đào đá trong hầm, vận chuyển bằng xe đẩy ra ngoài nghiền, ngâm ủ quặng, và vận hành máy móc. Để duy trì hoạt động, dầu được chở từ trung tâm huyện đến đầu thôn 5 bằng xe tải 10 tấn, sau đó trung chuyển bằng xe 7 chỗ hai cầu.
Không chỉ sử dụng sức người, các đối tượng còn đưa cả xe múc vào khai thác. Tiếng ồn từ máy nổ, máy phát điện và tiếng người nói chuyện tạo nên một khung cảnh ồn ào như một công trường thực thụ. Đáng lo ngại hơn, sau khi lấy được quặng, nước thải chứa hóa chất độc hại lại bị xả trực tiếp ra môi trường, theo dòng chảy của những cơn mưa lớn lan xuống hạ du.
Theo người dân địa phương, bãi vàng Hố Nước đã có lịch sử khai thác từ thời Pháp thuộc, sau đó bị đóng cửa. Đất tại đây được giao cho người dân trồng keo. Trước đây, cũng có một số người lén lút khai thác, nhưng đã bị lực lượng chức năng truy quét. Tuy nhiên, khoảng một tháng trở lại đây, nhiều người từ nơi khác đến gặp chủ rừng để mua đất và tiếp tục đào vàng.
Cách Hố Nước khoảng một km về phía nam là bãi vàng Hố Dẻo, cũng thuộc thôn 5. Vào một buổi sáng cuối tháng 6, ghi nhận có hơn 15 người đi xe máy theo nhóm đến đào vàng. Họ đào giếng, dùng tời để đưa đất đá lên, sau đó ngâm ủ để lấy vàng. Nhiều hầm sâu hàng chục mét được đào ngay dưới rừng trồng keo.
Tại Hố Dẻo, có khoảng 10 bể đãi vàng, mỗi bể rộng từ 7-15 m2, đang trong quá trình ngâm ủ với vôi, soda, xyanua và các hóa chất khác. Sau khoảng 2-7 ngày, nước sẽ được bơm liên tục vào bể để tách vàng ra nhờ hóa chất, sau đó vàng được giữ lại bằng than hoạt tính.
Tình trạng khai thác vàng trái phép không chỉ diễn ra ở Tiên Phước. Cách đó khoảng 80 km về phía bắc, trong rừng dầu rái thuộc thôn 1, xã Ninh Phước, huyện Quế Sơn, nhiều người cũng tìm đến khai thác vàng trái phép. Họ dựng lán trại, mua thực phẩm để sinh sống và làm việc ngay trong rừng.
Bãi vàng này từng bị truy quét mạnh vào năm 2019, khiến các đối tượng phải dừng hoạt động. Tuy nhiên, gần đây, họ đã quay trở lại, đào hầm và dùng cây làm cọc chống để khoét sâu vào lòng núi.
Một người làm thuê tại đây cho biết, anh được trả 400.000 đồng mỗi ngày để vận chuyển đất đá vào máy nghiền. Người này cũng tiết lộ, khi phát hiện lực lượng chức năng, họ sẽ nhanh chóng giấu máy móc và trốn vào rừng, đợi khi lực lượng chức năng rút đi thì lại quay ra làm tiếp.
Ông Phan Hồng Phát, Chủ tịch xã Tiên An, khẳng định cả hai bãi vàng Hố Nước và Hố Dẻo đều không được phép khai thác. Chính quyền địa phương đã nhiều lần tổ chức truy quét, phá hủy máy móc và đốt lán trại của những người đào vàng. Ông Phát cho rằng, có thể các đối tượng đã lợi dụng thời điểm chính quyền đang tập trung vào việc sáp nhập, chuyển giao để khai thác trái phép. Ông cũng cho biết sẽ đề nghị công an xã phối hợp với các ban ngành liên quan để tăng cường truy quét.
Tương tự, ông Lê Anh Tuấn, Chủ tịch xã Ninh Phước, nhận định rằng giá vàng tăng cao và việc sáp nhập xã, xóa bỏ công an huyện đã tạo điều kiện cho nhiều người từ nơi khác lén lút đến khai thác vàng.
Ông Tuấn cũng giải thích thêm về khó khăn trong việc xử lý tình trạng này: “Bãi vàng nằm sâu trong rừng, có nhiều đường đi lại. Mỗi khi lực lượng công an, nhân viên bảo vệ rừng, dân quân tự vệ rời trụ sở UBND xã để đi truy quét thì đều bị báo động trước. Do đó, khi lực lượng chức năng đến nơi, các đối tượng đã kịp thời giấu máy móc và trốn vào rừng, gây khó khăn cho việc bắt giữ.”
Admin
Nguồn: VnExpress
