Ngay từ lễ nhậm chức hồi tháng 1, Tổng thống Donald Trump đã khẳng định về một “Kỷ nguyên vàng của Mỹ”, với mục tiêu xây dựng một quốc gia thịnh vượng, tự do và đáng tự hào. Tuy nhiên, các quan chức Cục Dự trữ Liên bang (Fed) lại có cái nhìn khác về triển vọng kinh tế hiện tại.
Thay vì sự khởi sắc, họ nhận thấy các chính sách của Tổng thống Trump đang kìm hãm tăng trưởng, đồng thời đẩy tỷ lệ thất nghiệp và lạm phát lên cao. Sự thiếu chắc chắn về mức thuế nhập khẩu cuối cùng áp dụng cho các quốc gia cũng tạo ra bất ổn cho thị trường.
Trước tình hình này, Fed đã quyết định trì hoãn việc giảm lãi suất ít nhất là đến mùa thu, đồng thời điều chỉnh tốc độ giảm lãi suất chậm lại. Động thái này cho thấy Fed dự báo lạm phát trong những tháng tới sẽ cao hơn so với thời điểm ông Trump mới nhậm chức.
Đây rõ ràng là một tin không mấy vui vẻ đối với Tổng thống Trump, người đã nhiều lần công khai chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì sự “chậm chạp, cứng đầu” trong việc giảm lãi suất. Nó cũng không phải là tin tốt cho người tiêu dùng và người mua nhà Mỹ, những người đang kỳ vọng vào việc giảm chi phí đi vay. Hành động của Fed đi ngược lại xu hướng nới lỏng tiền tệ của nhiều ngân hàng trung ương lớn khác trên thế giới, như Thụy Sĩ hay châu Âu.
Quyết định của Fed cho thấy các chính sách của chính quyền Trump, đặc biệt là thuế nhập khẩu, đã làm thay đổi đáng kể triển vọng ngắn hạn của nền kinh tế lớn nhất thế giới. Vào cuối năm ngoái, Mỹ vẫn được đánh giá là đang trên đà tăng trưởng vượt trội, thị trường lao động đạt mức toàn dụng và lạm phát đang dần hạ nhiệt về mục tiêu 2% của Fed.
Chủ tịch Powell từng nhận định sau cuộc họp ngày 17-18/12 rằng: “Tình hình kinh tế Mỹ đang rất tốt. Triển vọng rất sáng sủa”.
Tuy nhiên, hiện tại, kế hoạch giảm lãi suất liên tiếp được kỳ vọng từ sáu tháng trước đã được thay thế bằng một lộ trình thận trọng hơn. Các quan chức Fed muốn chờ đợi quyết định cuối cùng của Tổng thống Trump về thuế và theo dõi sát sao diễn biến của thị trường lao động, tiêu dùng và lạm phát. Trong quý I, GDP của Mỹ đã giảm 0,3%, chủ yếu do các doanh nghiệp đẩy mạnh nhập khẩu hàng hóa trước khi thuế mới có hiệu lực.
Ông Powell cho biết tuần trước, sau khi Fed thông báo giữ nguyên lãi suất tham chiếu ở mức 4,25-4,5%: “Mùa hè này, nhiều điều về thuế nhập khẩu sẽ trở nên rõ ràng hơn”.
Về phần mình, Tổng thống Trump liên tục kêu gọi Fed giảm lãi suất, dựa vào số liệu lạm phát hạ nhiệt gần đây. Trong tuần qua, ông gần như ngày nào cũng nhắc đến vấn đề này, đồng thời lấy ví dụ về việc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và các ngân hàng khác vẫn đang nới lỏng chính sách tiền tệ.
Tuy nhiên, khi đề cập đến các loại thuế nhập khẩu đã áp dụng, ông Powell nói: “Chúng tôi không nghĩ rằng chúng có tác động nhiều vào thời điểm này. Và thực tế là chưa. Chúng tôi sẽ theo dõi mức độ ảnh hưởng trong vài tháng tới”.
Hiện tại, các nhà đầu tư kỳ vọng Fed sẽ giảm lãi suất trong cuộc họp ngày 16-17/9. Dù vậy, điều này còn phụ thuộc vào những gì ông Powell quan sát được trong mùa hè này.
Kế hoạch áp thuế nhập khẩu mạnh tay nhất của ông Trump, được gọi là thuế đối ứng, đã được công bố vào đầu tháng 4. Tuy nhiên, chính sách này đã bị hoãn lại sau khi lợi suất trái phiếu Mỹ tăng vọt, thị trường chứng khoán lao dốc và các nhà kinh tế bắt đầu nâng dự báo về nguy cơ suy thoái kinh tế.
Thời gian hoãn thuế 90 ngày sẽ kết thúc vào ngày 9/7. Nếu không đạt được thỏa thuận, các đối tác thương mại của Mỹ sẽ phải đối mặt với mức thuế nhập khẩu lên tới 50%. Tính đến nay, thỏa thuận duy nhất mà Mỹ hoàn tất là một hiệp định có quy mô hạn chế với Anh.
Trong tuyên bố chính sách tuần trước, Fed cho rằng “sự bất ổn về triển vọng kinh tế đã giảm” kể từ cuộc họp tháng 5. Ông Powell nhận định nền kinh tế vẫn “vững vàng” và các doanh nghiệp cũng đã bắt đầu tìm cách thích nghi với mức thuế nhập khẩu thấp.
Ông nói: “Hồi tháng 4, các doanh nghiệp đã khá sốc. Nhưng giờ mọi người đang dần tìm ra cách vượt qua. Không khí đã tích cực và mang tính xây dựng hơn nhiều so với ba tháng trước”. Thị trường chứng khoán đã phục hồi và lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ cũng giảm dần.
Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng tình hình vẫn có thể thay đổi nhanh chóng khi mốc 9/7 đến gần. “Chúng tôi vẫn chưa biết chắc chắn mọi chuyện sẽ ngã ngũ thế nào”, ông Powell nói.
Việc nền kinh tế tránh được bờ vực suy thoái là một tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, tình hình hiện tại vẫn còn kém xa so với thời điểm cuối năm ngoái, khi Fed vẫn lạc quan rằng kinh tế Mỹ có thể “hạ cánh mềm” sau giai đoạn lạm phát cao thời kỳ đại dịch.
Trong các dự báo được công bố tuần trước, các quan chức Fed kỳ vọng tăng trưởng GDP năm nay chỉ còn 1,4%, giảm so với mức 2,1% trong dự báo hồi tháng 12. Tỷ lệ thất nghiệp dự kiến tăng từ mức 4,2% hiện tại lên 4,5% vào cuối năm. Đây sẽ là số liệu cao nhất kể từ đầu năm 2017, nếu không tính giai đoạn đại dịch.
Lạm phát, mà ông Powell từng nhận xét là “đang giảm dần”, giờ được dự đoán sẽ lên tới 3% trong năm nay và duy trì trên mức 2% cho đến năm 2026. Ông Powell cho biết thị trường lao động vẫn vững chắc, nhưng cảnh báo rằng đánh giá đó có thể thay đổi. Các quan chức Fed cũng cho biết kỳ vọng của họ về chính sách tiền tệ có thể thay đổi nhanh chóng nếu thị trường việc làm suy yếu.
Ông Powell cảnh báo: “Nhu cầu lao động đang giảm. Không có nhiều đợt sa thải, nhưng cũng không có nhiều việc làm mới được tạo ra. Nếu thất nghiệp, bạn sẽ rất khó tìm được việc”.
Admin
Nguồn: VnExpress
