Hội nghị vận tải St Nazaire 2025 tại Pháp vừa qua đã chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của các dự án tàu container chạy bằng năng lượng gió, khẳng định tiềm năng lớn của nguồn năng lượng tái tạo này trong ngành vận tải biển. Mặc dù quy mô còn khiêm tốn, sự kiện này đang dần trở thành một diễn đàn quan trọng về việc ứng dụng năng lượng gió trong lĩnh vực hàng hải, đặc biệt là đối với vận tải container – một trong những ngành khó khăn nhất trong việc giảm phát thải.
Một dự án đáng chú ý được giới thiệu là tàu container 210 TEU của hãng vận tải hợp tác xã Windcoop. Con tàu này sử dụng hệ thống buồm gập Computed Wing Sail (CWS) để phục vụ tuyến vận chuyển hàng hóa từ Marseille (Pháp) đến Madagascar. Mặc dù vẫn cần động cơ diesel để hỗ trợ khi điều kiện gió yếu ở khu vực xích đạo, Windcoop kỳ vọng hệ thống buồm này sẽ giúp tiết kiệm tới 60% nhiên liệu so với các tàu truyền thống.
Ông Erwan Gaubert, Giám đốc thương mại của Windcoop, cho biết công ty hoạt động theo mô hình hợp tác xã, tái đầu tư 80% lợi nhuận vào các dự án phát triển bền vững. Một đối tác quan trọng của Windcoop là dự án Vanilla Bean tại Mỹ, chuyên nhập khẩu vani từ Madagascar qua Pháp bằng tàu buồm Grain de Sail. Dự kiến, Vanilla Bean sẽ hợp tác với tàu hybrid của Windcoop từ năm nay.
Trước đây, một số chuyên gia lo ngại rằng việc lắp đặt buồm cho các tàu container lớn có thể ảnh hưởng đến sự ổn định của hàng hóa, dẫn đến nguy cơ lật hàng, từng xảy ra vào năm 2020 khi nhiều tàu container bị mất hàng trên biển. Tuy nhiên, nhà phát minh Eric Le Quéré đã bác bỏ ý kiến này bằng việc đề xuất hệ thống “buồm trong hộp”. Đây là một container 40 feet chứa ba cánh buồm nhẹ, có khả năng triển khai tự động sau khi hàng hóa đã được xếp lên tàu.

Theo ý tưởng của Le Quéré, container “buồm hộp” sẽ được đặt trên đỉnh các chồng container khác. Khi hoạt động, hai bên của container sẽ mở ra và các cánh buồm bán cứng sẽ tự động dựng lên, sử dụng năng lượng từ một tuabin gió nhỏ được tích hợp sẵn trong hộp. Hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ đảm bảo sự cân bằng của các container trước khi triển khai buồm, từ đó tránh ảnh hưởng đến sự ổn định chung của tàu.
Mỗi “buồm hộp” có thể tạo ra lực đẩy tương đương 500 mã lực, và thậm chí còn cao hơn nếu điều kiện gió thuận lợi. Buồm được thiết kế để có thể thu gọn thành một trụ nhỏ khi gặp bão hoặc thời tiết xấu. Theo Le Quéré, ưu điểm lớn nhất của hệ thống này là “chi phí đầu tư sẽ được hoàn vốn ngay trong hành trình, nhờ tiết kiệm nhiên liệu và giảm phát thải CO2”.
Hiện tại, nhóm phát triển đang kêu gọi đầu tư cho 1.000 container buồm, với các lựa chọn thuê thử hoặc mua trọn bộ. Dự kiến, thử nghiệm đầu tiên sẽ hoàn thành vào đầu năm sau.
Trong bối cảnh chi phí nhiên liệu hóa thạch và các loại nhiên liệu thay thế ngày càng tăng cao, cùng với áp lực cắt giảm khí thải ngày càng lớn, các giải pháp như sử dụng buồm gió đang mở ra một hướng đi mới đầy triển vọng cho ngành vận tải container. Buồm gió không chỉ là một nguồn năng lượng sạch mà còn giúp các hãng tàu giảm sự phụ thuộc vào thị trường nhiên liệu đầy biến động, đồng thời đáp ứng các quy định môi trường ngày càng khắt khe trên toàn cầu.
Admin
Nguồn: VnExpress