Câu chuyện của kỹ sư phần mềm Tuấn, một người trẻ tuổi tưởng chừng như không có nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp, đã trở thành lời cảnh tỉnh cho nhiều người về sự nguy hiểm của căn bệnh “giết người thầm lặng” này. Tuấn làm việc liên tục, ít vận động, ăn uống thất thường và thường xuyên dùng cà phê để tỉnh táo. Anh đã phải nhập viện cấp cứu vì huyết áp tăng vọt lên đến 220 mmHg, cao hơn nhiều so với mức bình thường là 120 mmHg.
Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Minh Điền từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, Tuấn bị tăng huyết áp độ 2 do lối sống không lành mạnh. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây tổn thương đến nhiều cơ quan quan trọng như mắt, thận, tim và não. Bác sĩ đã yêu cầu Tuấn thay đổi chế độ ăn uống, sử dụng thuốc hạ huyết áp và theo dõi huyết áp thường xuyên.
Tăng huyết áp được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng” vì thường không có triệu chứng rõ ràng. Đến khi phát hiện ra bệnh thì đã ở giai đoạn nặng.
Mới đây, Khoa Đột quỵ não, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tiếp nhận một bệnh nhân nam 37 tuổi trong tình trạng nguy kịch, với các triệu chứng như rối loạn ý thức, liệt tứ chi và huyết áp cao không kiểm soát. Bệnh nhân này đã được chẩn đoán tăng huyết áp trước đó nhưng không tuân thủ điều trị. Kết quả chụp CT cho thấy bệnh nhân bị xuất huyết não do tăng huyết áp.
Một trường hợp khác tại Bệnh viện Nhân dân 115, một bệnh nhân nam 30 tuổi đã không qua khỏi do xuất huyết não quá lớn, với huyết áp lên đến 240 mmHg. Gia đình bệnh nhân hoàn toàn không biết anh đã mắc bệnh tăng huyết áp từ trước.
Theo các chuyên gia, chỉ số huyết áp bình thường dao động từ 90/60 mmHg đến 129/84 mmHg, lý tưởng nhất là dưới 120/80 mmHg. Khi huyết áp vượt quá 140/90 mmHg, nguy cơ đột quỵ tăng gấp đôi so với người có huyết áp bình thường.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính có khoảng 1,5 tỷ người trên toàn cầu mắc bệnh tăng huyết áp, và con số này đang tăng nhanh ở các nước đang phát triển, đặc biệt là ở châu Á và châu Phi.
Tại Việt Nam, theo thống kê năm 2020 của Viện Tim mạch Việt Nam, có hơn 12 triệu người bị tăng huyết áp, trong đó có đến 9,7 triệu người không biết mình mắc bệnh hoặc điều trị không hiệu quả. Nghiên cứu dịch tễ học năm 2022 cho thấy, cứ 4 người trưởng thành thì có 1 người mắc bệnh tăng huyết áp, thậm chí ở một số nơi tỷ lệ này lên đến 40%.
Các chuyên gia y tế cảnh báo rằng tăng huyết áp đang trở thành một bệnh không lây nhiễm phổ biến và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Bệnh đang có xu hướng trẻ hóa, với tỷ lệ người mắc bệnh dưới 30 tuổi chiếm khoảng 10-15%.
Phó giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, Viện trưởng Tim mạch Việt Nam, cho biết một nửa số người bị tăng huyết áp không biết mình mắc bệnh, và trong số những người biết bệnh thì chỉ có 1/3 điều trị. Đáng lo ngại hơn, 64% số người điều trị không đạt được huyết áp mục tiêu.
Bác sĩ Điền giải thích rằng nguyên nhân chính gây tăng huyết áp là do xơ vữa động mạch, do cholesterol tích tụ trên thành động mạch, gây viêm và làm cứng mạch máu. Điều này khiến tim phải tăng cường co bóp, làm tăng áp lực trong lòng mạch và dẫn đến tăng huyết áp.
Ở người trẻ, lối sống ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh, lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá và căng thẳng kéo dài là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Đặc biệt, việc ăn quá mặn làm cơ thể giữ nước nhiều hơn, tăng thể tích máu và gây áp lực lên thành mạch máu. Thói quen thức khuya và sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều cũng gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và thể chất, góp phần làm tăng huyết áp.
Ngoài ra, các bệnh lý chuyển hóa như béo phì, tiểu đường và tăng mỡ máu cũng là những yếu tố quan trọng dẫn đến tăng huyết áp ở người trẻ. Trong một số trường hợp, tăng huyết áp có thể là do các bệnh lý khác như u tuyến thượng thận, hẹp động mạch thận hoặc hội chứng Cushing.
Tăng huyết áp kéo dài nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận, mù lòa và thậm chí là đột tử. Bệnh làm tăng gấp 4 lần nguy cơ tử vong do đột quỵ và gấp 3 lần nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch.
Để phòng ngừa tăng huyết áp, người trẻ nên chủ động thay đổi lối sống bằng cách tập thể dục thường xuyên, ăn nhạt, ăn nhiều rau củ quả, hạn chế rượu bia, duy trì cân nặng hợp lý và không hút thuốc lá.
Nếu có người thân trong gia đình mắc bệnh tăng huyết áp khi còn trẻ hoặc có đột biến gen gây tăng huyết áp, bạn nên chủ động đi khám tầm soát bệnh.
Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo mọi người nên tự kiểm tra huyết áp thường xuyên để phát hiện sớm bệnh và khi nghi ngờ mắc bệnh, cần đến khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa tim mạch để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đừng chủ quan với sức khỏe của mình, hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ trái tim và mạch máu của bạn.
Admin
Nguồn: VnExpress
