Mùa thu hoạch sầu riêng, mít và vải thiều đang vào chính vụ ở cả miền Tây và miền Bắc, nhưng thay vì niềm vui được mùa, nhiều nhà vườn đang gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm với giá thấp.
Giá sầu riêng tại các vùng trồng hiện chỉ còn 30.000-70.000 đồng/kg. Mít Thái thậm chí còn rớt giá thê thảm, nhiều nơi chỉ còn 5.000-10.000 đồng/kg, có thời điểm xuống dưới 4.000 đồng/kg. Dưa hấu cũng chung cảnh ngộ khi giá tại ruộng chỉ dao động 3.000-7.000 đồng/kg. Vải thiều loại thường được bán tại vườn với giá 8.000-10.000 đồng/kg, chỉ bằng một phần ba so với năm ngoái.
Ông Lực, một người trồng vải lâu năm ở Lục Ngạn, cho biết vườn vải năm nay của gia đình ông được mùa, quả đẹp và đều. Tuy nhiên, giá bán chỉ khoảng 10.000 đồng/kg, giảm tới một phần ba so với cùng kỳ năm ngoái. Với gần một hecta vải đang vào vụ thu hoạch, ông Lực lo ngại nếu giá không tăng, gia đình sẽ thua lỗ vì chi phí sản xuất đã dao động từ 8.000 đến 12.000 đồng/kg.
Tương tự, ông Hùng, một người trồng sầu riêng ở Tiền Giang, vừa bán 10 tấn sầu riêng Ri6 với giá 30.000 đồng/kg. Ông cho biết đây là mức giá thấp nhất từ trước đến nay của loại sầu riêng này. Sau khi trừ các chi phí phân bón, nhân công, vận chuyển và đóng gói, vườn sầu riêng của gia đình ông năm nay chỉ hòa vốn.
Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết có nhiều nguyên nhân khiến giá trái cây giảm mạnh. Trước hết, thị trường xuất khẩu chủ lực là Trung Quốc đã tăng cường kiểm tra chất lượng đầu vào, đặc biệt là sầu riêng bị siết chặt về chỉ tiêu vàng O, một hợp chất có nguy cơ gây hại sức khỏe. Điều này khiến hàng xuất khẩu chậm lại và các doanh nghiệp trở nên thận trọng, không dám ký nhiều hợp đồng mới.
Ngoài ra, thời gian thông quan kéo dài và chi phí logistics tăng cao cũng gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong việc xuất khẩu đúng thời hạn. Một số thị trường khác như Hàn Quốc và Thái Lan cũng giảm thu mua do chính sách bảo hộ nội địa hoặc do tồn kho lớn. Tình trạng này khiến tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả trong 5 tháng đầu năm chỉ đạt 2,3 tỷ USD, giảm 13,5% so với cùng kỳ, riêng thị trường Trung Quốc giảm tới 35%.
Áp lực nguồn cung trong nước cũng góp phần làm giảm giá trái cây. Mùa trái cây năm nay được mùa lớn, với sản lượng sầu riêng ước tính vượt 1,5 triệu tấn và sản lượng vải thiều cả nước đạt khoảng 250.000 tấn, tăng 25% so với năm ngoái. Nguồn cung dồi dào trong khi sức mua yếu đã khiến nhiều loại trái cây rớt giá mạnh.
Không chỉ trái cây, nhiều loại rau củ như rau muống, bí đao, mồng tơi cũng chỉ còn vài nghìn đồng một kg tại vườn. Theo báo cáo mới công bố của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tình trạng cung vượt cầu đang diễn ra trên diện rộng khi sức mua chưa hồi phục. Báo cáo này dựa trên dữ liệu sản xuất và tiêu thụ trong 5 tháng đầu năm tại nhiều tỉnh, thành trọng điểm như Tiền Giang, Đồng Tháp, Đăk Lăk. Tại Tiền Giang, giá sầu riêng Ri6 loại 1 giảm tới 31%, Monthong giảm 15,6%, cam sành giảm 10,4%, trong khi chỉ một số ít mặt hàng như dưa hấu, xoài cát tăng nhẹ.
Gần đây, cà phê và hồ tiêu, những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực, cũng trải qua giai đoạn giảm giá sâu, mặc dù mùa thu hoạch chính đã kết thúc. Tại Tây Nguyên, giá cà phê nhân xô từng giảm xuống chỉ còn 93.500 đồng/kg, mức thấp nhất từ đầu năm, mất 31% giá trị so với đỉnh điểm hồi tháng 3. Hồ tiêu cũng giảm xuống 128.000 đồng/kg, mất 25% trong chưa đầy ba tháng.
Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam, cho biết giá giảm không phải do nguồn cung trong nước, mà do áp lực từ thị trường thế giới khi Brazil trúng mùa và Indonesia có lượng tồn kho lớn. Bên cạnh đó, việc đồng USD tăng giá khiến giới đầu tư chốt lời, đẩy cà phê Việt vào thế bị động.
Tương tự, hồ tiêu đang chịu sức ép từ các thị trường tiêu thụ truyền thống. Lạm phát và chính sách thắt chặt tiền tệ tại Mỹ và châu Âu khiến tiêu dùng giảm mạnh, các doanh nghiệp giảm đơn hàng và ưu tiên xả kho tồn. Trung Quốc, đối tác lớn còn lại, vẫn nhập khẩu nhưng không đủ sức gánh sự suy yếu của cầu toàn cầu. Trong khi đó, lượng hàng tồn từ đầu năm được tung ra đồng loạt, khiến giá tiêu giảm mạnh.
Để giải quyết khó khăn, Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đã kêu gọi rà soát vùng trồng, tránh mở rộng tự phát gây mất cân bằng cung cầu. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải quy hoạch lại bài bản hơn, phát triển chuỗi liên kết khép kín, nâng cấp kho lạnh và trung tâm logistics, đồng thời phổ biến kiến thức canh tác bền vững. Ông cũng lưu ý về việc bảo vệ và giám sát nghiêm ngặt mã số vùng trồng để giữ uy tín hàng Việt trên thị trường quốc tế.
Bên cạnh chỉ đạo từ trung ương, nhiều doanh nghiệp và địa phương đang khẩn trương triển khai các giải pháp xúc tiến thương mại để tiêu thụ nông sản. Nhiều đặc sản được kết nối với các hãng hàng không để phục vụ hành khách. Các vùng trồng cũng đang kết nối với hệ thống siêu thị và chợ đầu mối để tiêu thụ nhanh lượng trái cây tồn đọng. Một số địa phương như Long An và Bến Tre cũng đẩy mạnh xúc tiến thương mại nội địa, đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử và kết nối với bếp ăn tập thể, trường học.
Về phía doanh nghiệp, nhiều nhà xuất khẩu lớn đang tích cực mở rộng thị trường để đưa nông sản Việt đến nhiều quốc gia hơn. Đáng chú ý, xuất khẩu rau quả sang Liên minh châu Âu (EU) đã tăng trưởng mạnh trong thời gian qua. Theo số liệu hải quan, trong 4 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu rau quả sang EU đạt 132 triệu USD, tăng 33% so với cùng kỳ năm ngoái.
Admin
Nguồn: VnExpress
