Đề thi môn tiếng Anh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT gần đây đã gây ra nhiều tranh cãi, thậm chí khiến cả người bản xứ lẫn người nước ngoài có trình độ học vấn cao cảm thấy bất ngờ về độ khó.
Nathan Brooks, một người Anh có kinh nghiệm hai năm giảng dạy tiếng Anh tại TP.HCM, đã thử sức với đề thi sau khi thấy bạn bè tranh luận sôi nổi trên mạng xã hội. Anh nhận xét rằng bố cục đề thi khó theo dõi, nhiều câu hỏi mang tính chất đánh đố và không rõ ràng, gây khó khăn cho thí sinh trong việc tập trung và nắm bắt chi tiết. Theo anh, một số câu hỏi sử dụng từ vựng học thuật và cấu trúc phức tạp, đòi hỏi thí sinh phải hiểu rõ ngữ cảnh và mối liên kết giữa các câu trong đoạn văn để trả lời chính xác. Nathan thừa nhận bản thân không thể hoàn thành hết đề thi và cho rằng nó quá khó và gây áp lực cho học sinh trung học Việt Nam.
Bà Debra Mann, quản trị viên cộng đồng giáo viên tiếng Anh TEFL, cũng đồng tình với quan điểm này. Bà cho biết mình phải đọc lại nhiều câu hai lần mới hiểu và nhận thấy cấu trúc câu trong đề thi không tự nhiên, khác biệt so với chuẩn quốc tế, gây khó khăn cho người học. Bà Mann khẳng định đề thi hiện tại vượt quá trình độ trung học.
Trên mạng xã hội TikTok, các video ghi lại cảnh người nước ngoài giải đề thi tiếng Anh năm 2025 đã thu hút hàng chục triệu lượt xem và hàng nghìn bình luận. Một TikToker người Mỹ thậm chí đã làm sai 6 câu trong tổng số 40 câu. Trong một video khác, du học sinh Việt Nam đã mời hai người Anh bản xứ làm thử và họ đánh giá độ khó của đề thi ở mức 7/10.
Các diễn đàn trực tuyến, đặc biệt là các nhóm Expats tại Hà Nội và TP.HCM, cũng chứng kiến những cuộc tranh luận sôi nổi về vấn đề này. Một số ý kiến cho rằng đề thi có tính phân loại cao, đòi hỏi học sinh phải tư duy linh hoạt. Tuy nhiên, nhiều người lại cho rằng đề thi quá sức đối với học sinh THPT, thậm chí gây khó khăn cho cả người bản ngữ. Một người dùng mạng xã hội tên John bình luận rằng anh có thể chọn đáp án đúng nhưng không thể giải thích tại sao, và cho rằng những câu hỏi này quá phức tạp, gần như chỉ người bản ngữ mới có thể làm được.
Tuy nhiên, không phải tất cả người nước ngoài đều cảm thấy “sốc” trước đề thi năm nay. Anh Joshua Ryan, người sáng lập LingoPass English, nhận xét rằng đề thi năm nay có sự thay đổi rõ rệt so với năm trước, đặc biệt là về từ vựng. Anh cho rằng có nhiều từ lạ, ngay cả người bản ngữ cũng chưa chắc đã biết, ví dụ như từ “greenwashing”. Anh giải thích rằng đây là một thuật ngữ chuyên ngành về môi trường, do đó những thí sinh không quan tâm đến lĩnh vực này sẽ khó hiểu, mặc dù vẫn có thể đoán nghĩa dựa vào ngữ cảnh.
Joshua Ryan cho rằng nguyên nhân khiến nhiều học sinh gặp khó khăn là do phụ thuộc vào công thức và thiếu kỹ năng xử lý từ mới. Anh nhận định rằng thách thức lớn nhất đối với học sinh Việt Nam là cách học tiếng Anh còn nặng về công thức, chủ yếu để làm bài chứ không phải để sử dụng ngôn ngữ. Việc thiếu thực hành tư duy và phản biện bằng tiếng Anh khiến học sinh khó tiếp cận các khái niệm mới, và khi đề thi thay đổi, cách học thuộc lòng không còn hiệu quả. Anh cho rằng học sinh cần được rèn luyện khả năng suy luận và tư duy ngôn ngữ thay vì chỉ học thuộc.
Anh cũng nhận xét rằng phần ngữ pháp và kỹ năng nền trong đề thi không quá khó, vấn đề nằm ở cách trình bày và yêu cầu xử lý ngôn ngữ theo chiều sâu. Anh đề xuất bổ sung phần kiểm tra giao tiếp và khả năng sử dụng ngôn ngữ trong tình huống thực tế, thay vì chỉ tập trung vào đọc hiểu hoặc điền từ.
Ông Lê Hoàng Phong, Giám đốc học thuật Tổ chức tư vấn đào tạo và giáo dục Anh ngữ YOUREORG, cho rằng những tranh cãi xung quanh đề thi tiếng Anh năm nay phần lớn xuất phát từ sự thay đổi trong cách tiếp cận đánh giá. Ông cho rằng nếu nhìn từ góc độ đánh giá năng lực ngôn ngữ một cách khoa học, có hệ thống và cơ sở lý luận, thì đề thi có nhiều điểm tích cực.
Ông Phong chỉ ra rằng đề thi năm nay có dấu hiệu gia tăng tính xác thực, khi một số văn bản được trích từ ngữ liệu thật thay vì các đoạn nhân tạo vốn chỉ phục vụ luyện thi. Điều này giúp bài thi tiệm cận với tình huống giao tiếp thực tế, đồng thời nâng cao khả năng đo lường chính xác năng lực sử dụng tiếng Anh trong học tập và đời sống. Cấu trúc đề thi cũng cho thấy sự chuyển dịch từ kiểm tra kiến thức hình thức sang đánh giá năng lực sử dụng trong ngữ cảnh, yêu cầu học sinh chọn từ chính xác, sử dụng đúng kết hợp từ và tổ chức thông tin mạch lạc thay vì chỉ nhận diện lỗi ngữ pháp đơn lẻ. Đề thi cũng kết hợp cả diễn ngôn viết và nói, thể hiện nỗ lực tiếp cận đánh giá kỹ năng ngôn ngữ toàn diện, sát hơn với yêu cầu sử dụng tiếng Anh trong môi trường học thuật và nghề nghiệp.
Ông Phong kết luận rằng nếu được triển khai đúng cách, đề thi có thể tạo ra tác động tích cực, thúc đẩy giáo viên và học sinh điều chỉnh phương pháp dạy và học theo hướng phát triển kỹ năng thực tiễn.
Admin
Nguồn: VnExpress
