Ung thư đường mật là một bệnh lý hiếm gặp, khó phát hiện sớm và điều trị phức tạp, theo chia sẻ của TS.BS Nguyễn Thành Khiêm từ Trung tâm Phẫu thuật Tiêu hóa – Gan Mật Tụy, Bệnh viện Bạch Mai. Đáng lo ngại, có đến 90% trường hợp ung thư đường mật chỉ được phát hiện khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn không thể can thiệp bằng phẫu thuật.
Sỏi đường mật, hình thành từ cặn lắng trong dịch mật, là một bệnh phổ biến ở Việt Nam và nhiều quốc gia châu Á. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ thói quen ăn uống không đảm bảo vệ sinh, tạo điều kiện cho giun xâm nhập vào ống mật. Ban đầu, sỏi có thể gây ra các triệu chứng như đau quặn bụng, sốt và vàng da do tắc nghẽn hoặc nhiễm trùng. Tuy nhiên, nếu tồn tại kéo dài, sỏi có thể dẫn đến viêm mạn tính, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư một cách đáng kể.
Bác sĩ Khiêm giải thích rằng có nhiều cơ chế sinh ung thư trên nền sỏi đường mật. Đầu tiên, sự cọ xát liên tục giữa sỏi và niêm mạc ống mật gây ra tổn thương cơ học. Thứ hai, tắc nghẽn do sỏi làm ứ đọng dịch mật, thay đổi thành phần hóa học của dịch, khiến nó trở nên độc hại đối với tế bào biểu mô.
Ngoài ra, tình trạng tắc nghẽn còn tạo môi trường yếm khí, thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Vi khuẩn từ ruột có thể di chuyển ngược dòng vào đường mật, sản sinh ra độc tố và các chất chuyển hóa có hại như acid mật thứ cấp và amoniac. Những chất này có thể gây độc cho DNA của tế bào biểu mô, thúc đẩy quá trình viêm nhiễm nghiêm trọng và biến đổi ác tính.
Sự ứ đọng dịch mật kích hoạt một phản ứng viêm lan rộng. Các tế bào bạch cầu, đại thực bào và lympho di chuyển đến khu vực tổn thương, giải phóng các cytokine, chemokines và yếu tố tăng trưởng, duy trì trạng thái viêm mạn tính. Về lâu dài, quá trình này gây gián đoạn quá trình nhân lên của tế bào, phát sinh lỗi sao chép ADN và hạn chế khả năng tự sửa chữa, làm tăng nguy cơ đột biến.
Viêm mạn tính kéo dài cũng làm suy yếu hệ miễn dịch tại chỗ, giảm khả năng nhận diện và loại bỏ các tế bào bất thường. Đồng thời, các tế bào sản sinh ra nhiều gốc tự do, làm tăng nguy cơ đột biến gen. Nếu các đột biến này ảnh hưởng đến các gen kiểm soát chu kỳ tế bào, chúng có thể thúc đẩy sự tăng sinh bất thường, dẫn đến hình thành khối u ác tính.
Ung thư đường mật ở giai đoạn đầu thường diễn biến âm thầm, gây khó khăn cho việc phát hiện. Các triệu chứng thường mờ nhạt và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý gan mật khác. Do đó, những người có tiền sử mắc sỏi mật nên kiểm tra sức khỏe định kỳ và đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu như vàng da hoặc vàng mắt, một dấu hiệu điển hình khi khối u gây tắc mật. Vàng da do ung thư thường tiến triển tăng dần, khác với vàng da do sỏi mật, thường đi kèm với đau bụng và sốt.
Các biểu hiện khác có thể bao gồm ngứa toàn thân do tăng bilirubin, phân bạc màu, nước tiểu sẫm màu, đau vùng hạ sườn phải hoặc thượng vị (đau âm ỉ hoặc liên tục), sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi, chán ăn và sốt nhẹ kéo dài do viêm hoặc ung thư.
Mặc dù ung thư đường mật là một bệnh lý nguy hiểm, việc chủ động nhận biết, quản lý tốt tình trạng sỏi đường mật và thực hiện tầm soát định kỳ có thể giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm. Điều này sẽ giúp tăng cơ hội điều trị thành công và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
