Nghị định 151 của Chính phủ đã chính thức có hiệu lực, mang đến những thay đổi đáng kể trong công tác quản lý đất đai, đặc biệt là việc tăng cường phân cấp cho UBND cấp xã. Nghị định này trao quyền cho cấp xã trong việc tiếp nhận và giải quyết tới 14 thủ tục hành chính liên quan đến đất đai, hứa hẹn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân.
Theo đó, UBND cấp xã sẽ đảm nhận nhiều nhiệm vụ quan trọng trước đây thuộc thẩm quyền của cấp huyện, bao gồm: cấp và đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), thực hiện giao và cho thuê đất không thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân, thực hiện đăng ký biến động đất đai, chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, và xác nhận trích đo bản đồ địa chính phục vụ cho việc cấp sổ đỏ.
Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất là việc cấp sổ đỏ được thực hiện ngay tại cấp xã thay vì phải thông qua cấp huyện như trước đây. Giờ đây, người dân chỉ cần nộp hồ sơ tại UBND xã nơi cư trú, nếu đủ điều kiện, thủ tục sẽ được hoàn tất ngay tại chỗ. Thời gian giải quyết cũng được rút ngắn, tối đa chỉ còn 3 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Tổng thời gian cho quy trình cấp sổ đỏ lần đầu không quá 17 ngày, giảm 3 ngày so với quy định cũ. Đáng chú ý, người dân không còn phải nộp giấy xác nhận “không có tranh chấp” vì cơ quan tiếp nhận sẽ tự xác minh thông tin này theo cơ chế hậu kiểm.
Ngoài việc cấp sổ đỏ, UBND xã còn được giao quyền thực hiện các thủ tục giao đất không thu tiền sử dụng, cho thuê đất, và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư. Thậm chí, đối với các doanh nghiệp thuộc diện được miễn tiền thuê đất (như các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, y tế, an sinh xã hội), UBND xã cũng có thẩm quyền tiếp nhận và giải quyết hồ sơ liên quan đến giao, thuê hoặc chuyển mục đích sử dụng đất. Điều này giúp rút ngắn thời gian triển khai các dự án tại địa phương. Thêm vào đó, việc xã được phép xác nhận trích đo bản đồ địa chính cũng là một bước tiến quan trọng trong việc đơn giản hóa thủ tục cấp sổ đỏ.
Để tạo thuận lợi tối đa cho người dân, Nghị định 151 cũng quy định người dân có thể nộp hồ sơ đăng ký đất đai tại bất kỳ điểm tiếp nhận nào trong cùng tỉnh hoặc thành phố, thay vì chỉ được nộp tại nơi có đất như trước đây. Quy định này áp dụng cho cả việc đăng ký lần đầu và các giao dịch biến động như chuyển nhượng, thừa kế. Thủ tục cấp sổ đỏ cũng có thể thực hiện trực tuyến thông qua hệ thống do Văn phòng Đăng ký đất đai cấp tỉnh vận hành, giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức. Song song với đó, dữ liệu địa chính như bản đồ thửa đất và hiện trạng sử dụng đất sẽ được số hóa và cho phép cá nhân, tổ chức có nhu cầu tra cứu, thay thế cho việc xin xác nhận bằng giấy tờ.
Nghị định cũng mở rộng các trường hợp được cấp đổi sổ đỏ, bao gồm các trường hợp sổ đỏ bị rách, mờ, hư hỏng vật lý, sổ được cấp trước ngày 1/8/2024, và các trường hợp khác được quy định cụ thể tại Phụ lục I kèm theo Nghị định. Điều này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân hoàn thiện giấy tờ nhà đất, đặc biệt là tại các địa phương đang trong quá trình chuyển đổi mô hình quản lý.
Một điểm mới đáng chú ý khác là việc Chủ tịch UBND xã có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ, tổ chức hòa giải và xử lý các tranh chấp đất đai đơn giản, chưa đủ điều kiện khởi kiện ra tòa. Thời gian giải quyết tối đa là 45 ngày kể từ ngày thụ lý, và có thể được gia hạn thêm 10 ngày tại các xã miền núi, biên giới hoặc hải đảo. Việc giải quyết tranh chấp ngay tại cơ sở giúp giảm tải cho tòa án và xử lý kịp thời các xung đột nhỏ trong cộng đồng.
Nghị định 151 được áp dụng trong giai đoạn chuyển tiếp mô hình chính quyền hai cấp (tỉnh – xã) từ ngày 1/7/2024 đến hết ngày 28/2/2027. Theo đánh giá của Bộ Tài nguyên và Môi trường, việc rút gọn thủ tục và phân cấp rõ ràng sẽ giúp người dân, đặc biệt là ở vùng nông thôn và miền núi, tiếp cận dịch vụ công dễ dàng hơn, tiết kiệm thời gian và chi phí. Cơ chế hậu kiểm thay vì tiền kiểm cũng giúp giảm gánh nặng giấy tờ, nâng cao trách nhiệm thẩm định thực tế của cơ quan chuyên môn và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực đất đai.
Admin
Nguồn: VnExpress
