Những thói quen tưởng chừng vô hại như thức khuya, uống cà phê đặc, ăn uống thất thường và lạm dụng bia rượu có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Trường hợp của anh Nguyên là một ví dụ điển hình. Anh thường bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo của cơ thể, cho đến một ngày, anh bất ngờ ngã quỵ trong nhà vệ sinh với triệu chứng méo miệng và liệt tay chân. Tại bệnh viện, anh được chẩn đoán đột quỵ do tăng huyết áp không kiểm soát.
Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, cho biết phần não trái của bệnh nhân đã bị tổn thương nghiêm trọng, gây ra di chứng nói ngọng và yếu nửa người. Anh Nguyên phải trải qua một quá trình hồi phục chức năng kéo dài và mất khả năng tự chăm sóc bản thân trong giai đoạn đầu.
Một trường hợp khác được Bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, tiếp nhận là một người đàn ông 30 tuổi. Do chủ quan không kiểm soát huyết áp, bệnh nhân này đã phải nhập viện hai lần trong tình trạng hôn mê sâu, phải đặt ống nội khí quản và huyết áp liên tục tăng cao. Đáng chú ý, bệnh nhân này từng có tiền sử chảy máu não do tăng huyết áp và đã tự ý bỏ thuốc sau khi thấy huyết áp ổn định. Do tình trạng chảy máu não ở cả hai bên và hôn mê sâu, các bác sĩ không thể phẫu thuật và tiên lượng bệnh nhân rất nặng.
GS.TS.BS Huỳnh Văn Minh, Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam, cảnh báo rằng Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ đột quỵ do biến chứng của tăng huyết áp cao. Nhiều người không nhận biết mình mắc bệnh hoặc chủ quan với tình trạng sức khỏe của bản thân.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ tăng huyết áp trên toàn cầu dao động từ 23% đến 37%, nghĩa là cứ 3 đến 4 người thì có một người mắc bệnh. Tăng huyết áp được định nghĩa là khi huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHg hoặc huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg, hoặc người bệnh đang phải sử dụng thuốc điều trị.
Mặc dù tỷ lệ người mắc tăng huyết áp không thay đổi nhiều trong 30 năm qua, số lượng người được chẩn đoán mắc bệnh đã tăng đáng kể từ 648 triệu người năm 1990 lên 1,28 tỷ người năm 2019. Sự gia tăng này được giải thích là do sự già hóa dân số, tăng trưởng dân số và việc phát hiện bệnh ngày càng nhiều. Các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, trong đó có Việt Nam, có số lượng người mắc tăng huyết áp cao nhất. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy khoảng 25% nam giới và 21,6% nữ giới mắc bệnh, nhưng không phải ai cũng đạt được và duy trì huyết áp mục tiêu.
Một trong những yếu tố gây khó khăn trong việc kiểm soát huyết áp là bệnh thường diễn tiến âm thầm, khiến nhiều người không biết mình mắc bệnh. Ngay cả những người đã được chẩn đoán cũng thường không tuân thủ điều trị, sử dụng thuốc không đủ liều lượng hoặc không thay đổi lối sống theo khuyến cáo.
Bác sĩ Mạnh giải thích rằng tăng huyết áp là tình trạng áp lực của dòng máu lên thành động mạch tăng cao. Tình trạng này có thể dẫn đến đột quỵ thông qua hai cơ chế: gây nhồi máu não và xuất huyết não. Áp lực máu cao liên tục làm tổn thương lớp nội mạc của động mạch, tạo điều kiện cho cholesterol và tiểu cầu bám vào, hình thành mảng xơ vữa. Mảng xơ vữa này dày lên theo thời gian, làm hẹp lòng mạch và cản trở dòng máu lên não. Nếu mảng xơ vữa nứt vỡ, nó có thể gây ra cục máu đông, chặn hoàn toàn dòng máu lên não, dẫn đến đột quỵ nhồi máu não.
Đối với đột quỵ xuất huyết não, tăng huyết áp kéo dài làm suy yếu cấu trúc mạch máu, đặc biệt là các mạch nhỏ trong não. Khi huyết áp tăng đột ngột, các mạch máu này có thể vỡ ra, gây xuất huyết não.
Ngoài nguy cơ đột quỵ, tăng huyết áp còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Ở thận, nó có thể dẫn đến tổn thương thận cấp, bệnh thận mạn tính và suy thận giai đoạn cuối, phải lọc máu định kỳ. Bệnh cũng có thể gây giảm thị lực, mù lòa, xơ vữa mạch máu (gây đau chân khi đi lại, loét, hoại tử và phải đoạn chi), rối loạn cương dương (đặc biệt ở người bệnh tiểu đường hoặc hút thuốc lá).
Các chuyên gia y tế nhận thấy rằng người trẻ thường chủ quan, ít theo dõi huyết áp, ít tập thể dục, có chế độ ăn uống không lành mạnh và không đi khám sức khỏe định kỳ. Đến khi mắc bệnh hoặc bị đột quỵ, họ mới nhận ra tầm quan trọng của việc phòng ngừa và kiểm soát huyết áp.
Để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm của tăng huyết áp, bác sĩ khuyến cáo mỗi người nên đo huyết áp thường xuyên, đặc biệt là những người trên 50 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh. Nếu phát hiện tiền tăng huyết áp, cần đến bệnh viện kiểm tra và đánh giá định kỳ để có biện pháp điều trị kịp thời. Bên cạnh đó, cần giảm lượng muối trong khẩu phần ăn (dưới 5g mỗi ngày), bỏ thuốc lá, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, kiểm soát căng thẳng và duy trì cân nặng hợp lý để kiểm soát huyết áp. Việc tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Admin
Nguồn: VnExpress
