Tại quán Kettl Tea, một địa điểm nổi tiếng ở Los Angeles với phong cách tối giản và chuyên về matcha, thực đơn thường có đến 25 loại matcha khác nhau. Tuy nhiên, do tình trạng khan hiếm nguồn cung trên toàn cầu, quán hiện chỉ còn vỏn vẹn 4 loại. Ông Zach Mangan, chủ quán, chia sẻ rằng việc phải thông báo với khách hàng về sự thiếu hụt loại matcha mà họ yêu thích là một trong những điều khó khăn nhất hiện tại.
Matcha, với hương vị cỏ tươi đặc trưng, màu xanh bắt mắt và khả năng giúp người dùng tỉnh táo, đã trở thành một trào lưu toàn cầu. Số liệu từ Bộ Nông nghiệp Nhật Bản cho thấy, trong năm 2024, matcha chiếm hơn một nửa tổng lượng trà xanh xuất khẩu của Nhật Bản, với 8.798 tấn, tăng gấp đôi so với 10 năm trước.
Ông Mangan nhận định rằng sức hút của matcha đã tăng lên đáng kể trong thập kỷ qua, đặc biệt là trong hai, ba năm gần đây. Matcha đã trở thành một “biểu tượng văn hóa” ở phương Tây, xuất hiện rộng rãi trong thực đơn từ kem đến đồ uống tại các quán cà phê. Theo ông, thị trường matcha gần như tăng gấp đôi chỉ trong năm vừa qua, và cửa hàng của ông đã không thể nhập thêm hàng kể từ đầu năm.
Trong bối cảnh các cửa hàng đang phải tìm mọi cách để xoay xở nguồn cung, những người nông dân trồng trà và sản xuất matcha tại Nhật Bản đang phải đối mặt với tình trạng “kiệt sức” vì không thể đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng cao.
Tại Sayama, một thành phố nằm cách Tokyo khoảng 40 km về phía tây bắc, ông Masahiro Okutomi, thế hệ thứ 15 của một gia đình làm trà truyền thống, đang phải vật lộn với tình trạng quá tải đơn hàng. Ông đã phải thông báo trên trang web của mình về việc tạm ngừng nhận đơn hàng matcha mới.
Quy trình sản xuất matcha đòi hỏi sự công phu và tỉ mỉ. Lá trà tencha được che bóng trước khi thu hoạch, sau đó được hấp, sấy khô và loại bỏ gân lá. Loại lá này không dùng để uống trực tiếp mà được nghiền thành bột matcha cao cấp.
Ông Okutomi chia sẻ rằng để tạo ra matcha đạt chuẩn, cần nhiều năm kinh nghiệm, đầu tư vào thiết bị, nhân công và thời gian. Ông cho rằng việc matcha được ưa chuộng trên toàn thế giới là một tín hiệu tốt, nhưng trong ngắn hạn lại trở thành một gánh nặng do nguồn cung không thể đáp ứng kịp thời.
Sự bùng nổ của trào lưu matcha còn được thúc đẩy mạnh mẽ bởi sức lan tỏa từ mạng xã hội. Andie Ella, một KOL người Pháp 23 tuổi với hơn 600.000 người theo dõi trên YouTube, đã tự phát triển thương hiệu matcha riêng. Tại cửa hàng lưu động màu hồng pastel của cô ở Harajuku, Tokyo, người hâm mộ xếp hàng dài để chụp ảnh và mua các hộp matcha vị dâu hoặc chocolate trắng.
Ella cho biết matcha có sức hút hình ảnh rất lớn. Thương hiệu matcha do cô phát triển ở vùng quê Mie, ra mắt từ tháng 11/2023, đã bán được 133.000 hộp và hiện có đội ngũ tám nhân viên. Nhu cầu mua matcha từ khách hàng vẫn tiếp tục tăng đều.
Tại tiệm trà Jugetsudo ở khu Tsukiji, khu chợ cá cũ nổi tiếng của Tokyo, hiện là một điểm du lịch hút khách, quản lý Shigehito Nishikida cho biết cửa hàng phải chủ động kiểm soát lượng hàng trong kho. Dù không giới hạn số lượng bán lẻ, tiệm đã nhiều lần từ chối các đơn mua số lượng lớn nếu nghi ngờ khách mua để bán lại.
Ông Nishikida chia sẻ rằng trong hai, ba năm qua, cơn sốt matcha đã tăng mạnh, với nhiều khách hàng muốn tự pha matcha theo hướng dẫn từ các video trên mạng xã hội.
Anita Jordan, một du khách 49 tuổi đến từ Australia, cho biết con cái của cô rất thích matcha và nhờ cô tìm mua loại ngon nhất mang về sau chuyến du lịch Nhật Bản.
Các chuyên gia lo ngại rằng thị trường matcha toàn cầu có thể gặp khó khăn nếu Mỹ tăng thuế nhập khẩu từ 10% lên 24% theo kế hoạch của Tổng thống Donald Trump. Việc thiếu nguồn cung cộng với thuế cao có thể buộc các cửa hàng phải tăng giá.
Ông chủ quán Kettl Tea ở Los Angeles cho biết việc tăng giá là điều không mong muốn, nhưng khách hàng vẫn mua và thậm chí còn lo lắng về việc matcha sẽ hết hàng. Tại quán, matcha thường được pha latte hoặc đánh tay với nước nóng trong bát gốm để thưởng thức trọn vẹn hương vị. Giá một ly matcha nguyên chất thấp nhất là 10 USD, trong khi 20 gram bột matcha để tự pha tại nhà có giá từ 25 đến 150 USD.
Chính phủ Nhật Bản đang khuyến khích nông dân mở rộng diện tích trồng trà để giảm giá thành, nhưng theo ông Okutomi, điều này có thể làm giảm chất lượng sản phẩm. Với những vùng nông thôn nhỏ, việc mở rộng quy mô gần như không khả thi. Số lượng đồn điền trà ở Nhật Bản đã giảm xuống còn một phần tư so với 20 năm trước do nông dân già đi và thiếu người kế nghiệp.
Ông Okutomi nhấn mạnh rằng việc đào tạo thế hệ trẻ cần thời gian và không thể vội vàng.
Admin
Nguồn: VnExpress
