Tàn nhang và nốt ruồi, hai loại biến đổi sắc tố da thường gặp, có thể xuất hiện với nhiều sắc thái khác nhau, từ hồng, đỏ, xanh lam cho đến nâu hoặc đen, tùy thuộc vào tông màu da tự nhiên của mỗi người. Mặc dù có những điểm tương đồng nhất định, tàn nhang và nốt ruồi khác biệt về nguyên nhân hình thành, hình dáng và màu sắc.
**Tàn nhang:**
Tàn nhang là những vùng da bị đổi màu do sự tăng sinh của tế bào sắc tố melanin. Chúng thường có kích thước nhỏ và luôn nằm phẳng trên bề mặt da. Trong một số trường hợp, tàn nhang có thể trông lớn hơn nếu nhiều đốm nhỏ nằm gần nhau. Màu sắc của tàn nhang rất đa dạng, từ rám nắng, nâu, đen đến đỏ, tùy thuộc vào tông màu da của mỗi người. Đôi khi, tàn nhang có thể mờ dần theo tuổi tác hoặc giảm bớt trong những tháng mùa đông, khi da ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và sản xuất ít melanin hơn.
Có hai loại tàn nhang chính:
* **Đồi mồi:** Loại tàn nhang này phát triển theo thời gian do tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện ở các vùng da như mặt, tay và ngực.
* **Tàn hương:** Thường xuất hiện ở giai đoạn đầu đời, phổ biến nhất ở những người có làn da sáng và tóc đỏ. Mỗi đốm tàn hương có đường kính nhỏ hơn 3 mm và thường xuất hiện với số lượng lớn.
Tàn nhang thường không liên quan đến các vấn đề sức khỏe. Chúng không thể biến thành nốt ruồi và không có nguy cơ ung thư.
**Nốt ruồi:**
Nốt ruồi là những đốm da có thể nổi lên hoặc nằm phẳng, thường phát triển trong thời thơ ấu. Hầu hết người trưởng thành đều có ít nhất vài nốt ruồi, và việc có từ 10 đến 40 nốt ruồi được xem là bình thường. Những người có làn da sáng thường có nhiều nốt ruồi hơn. Nốt ruồi có thể tăng kích thước, nhạt màu hoặc đậm màu hơn theo thời gian, bất kể tông màu da.
Đa phần nốt ruồi là vô hại, nhưng trong một số trường hợp, chúng có thể là dấu hiệu của ung thư da hắc tố hoặc không hắc tố, như ung thư biểu mô tế bào đáy và tế bào vảy. Một số loại nốt ruồi có thể làm tăng nguy cơ ung thư da, bao gồm nốt ruồi bẩm sinh lớn, sự xuất hiện của 50 nốt ruồi trở lên sau khi sinh, nốt ruồi có hình dạng không điển hình, nốt ruồi hình vòm và lồi, có màu hồng, đỏ, nâu hoặc đen.
Ung thư da có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Viện Da liễu Mỹ khuyến cáo sử dụng quy tắc ABCDE để nhận biết các nốt ruồi có nguy cơ ung thư:
* **A (Asymmetry):** Không đối xứng. Khi chia đôi, hai nửa của nốt ruồi không tương đồng nhau.
* **B (Border):** Đường viền. Các khối u ác tính thường có đường viền không đều, mờ nhạt, hoặc lởm chởm.
* **C (Color):** Màu sắc. Nốt ruồi bình thường có màu sắc đồng đều. Nếu nốt ruồi có nhiều màu sắc hoặc sắc thái khác nhau như nâu, rám nắng, đen xen kẽ với trắng, xám, đỏ hoặc xanh, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo.
* **D (Diameter):** Đường kính. Nốt ruồi lớn hơn cục tẩy bút chì (khoảng 5-6 mm) được coi là bất thường, ngay cả khi không có dấu hiệu bất thường nào khác.
* **E (Evolution):** Sự tiến triển. Nốt ruồi có sự thay đổi về màu sắc, đường kính hoặc chiều cao theo thời gian.
Nếu một nốt ruồi hoặc tàn nhang xuất hiện đột ngột và thay đổi nhanh chóng, có hình dạng khác biệt so với các nốt ruồi khác, gây ngứa hoặc chảy máu, bạn nên đi khám bác sĩ da liễu. Người từ 30 tuổi trở lên có nốt ruồi mới xuất hiện hoặc nốt ruồi cũ thay đổi nhanh chóng cũng nên đi khám. Tầm soát ung thư da hàng năm, hoặc thường xuyên hơn nếu bạn có nguy cơ mắc ung thư da cao hoặc có tiền sử ung thư da trong gia đình, là một biện pháp phòng ngừa quan trọng.
Admin
Nguồn: VnExpress
