Thực tế thi cử hiện nay đang bộc lộ nhiều bất cập khi kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học được gộp chung làm một. Sự khác biệt cơ bản về mục đích giữa hai kỳ thi này là nguyên nhân chính. Một kỳ thi đánh giá mức độ hoàn thành chương trình THPT, không quá chú trọng việc phân loại học sinh, trong khi kỳ thi kia lại cần phân hóa thí sinh để tuyển chọn đầu vào đại học. Bản chất của việc đánh giá kết thúc một cấp học và tuyển sinh cho cấp học mới là khác biệt.
Việc gộp hai kỳ thi hiện nay xuất phát từ việc xét tuyển đại học bằng học bạ THPT. Nếu bỏ xét học bạ, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ không cần phải gánh thêm nhiệm vụ phân loại học sinh. Một độc giả nêu ý kiến, tại sao lại tách bạch việc xét tốt nghiệp THCS và thi tuyển vào lớp 10, trong khi tính chất của kỳ thi cuối cấp THPT lại tương tự?
Giải pháp được đề xuất là nên bỏ xét tuyển đại học bằng học bạ để đảm bảo công bằng. Như vậy, sẽ không còn tình trạng “chạy đua” để có học bạ đẹp, đồng thời loại bỏ mục tiêu phân loại học sinh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT bằng các đề thi khó. Việc xét tốt nghiệp và thi tuyển sinh đại học có thể tách bạch như ở cấp THCS, tức là chỉ cần một kỳ thi tuyển sinh đại học. Cách làm này được cho là hợp lý hơn so với việc gộp hai kỳ thi làm một như hiện tại.
Những ý kiến này được đưa ra trong bối cảnh nhiều người cho rằng đề thi tốt nghiệp THPT năm nay khó hơn nhiều so với đề minh họa, đặc biệt là môn Toán và tiếng Anh. Một mặt, đề thi có tính phân hóa cao, đáp ứng yêu cầu tuyển sinh đại học. Mặt khác, nó tạo áp lực lớn cho học sinh, đặc biệt là những em không có nhu cầu học tiếp lên đại học. Câu hỏi được đặt ra là liệu kỳ thi tốt nghiệp THPT có còn thực sự cần thiết hay không.
Tuy nhiên, một số ý kiến phản biện lại việc xóa bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT, cho rằng đây là một đề xuất xa rời thực tế. Thứ nhất, kỳ thi tốt nghiệp THPT là công cụ hiệu chuẩn chất lượng quốc gia khách quan duy nhất. Trong bối cảnh “bệnh thành tích” và sự chênh lệch giáo dục giữa các vùng miền còn tồn tại, việc giao toàn quyền xét tốt nghiệp cho các cơ sở giáo dục địa phương có thể dẫn đến lạm phát điểm số, làm mất giá trị của bằng cấp. Một kỳ thi chung với đề và barem thống nhất là cơ chế kiểm soát tối thiểu, buộc toàn hệ thống phải vận hành theo một tiêu chuẩn đo lường được. Nếu thiếu nó, độ tin cậy của giáo dục phổ thông sẽ bị suy giảm nghiêm trọng.
Thứ hai, áp lực và độ khó của kỳ thi chính là chức năng phân hóa tất yếu của nó. Một đề thi có tính phân loại cao là cần thiết để các trường đại học tuyển chọn nhân lực phù hợp, đồng thời phân luồng học sinh sang giáo dục nghề nghiệp. Áp lực này còn là động lực để duy trì kỷ luật và sự nghiêm túc trong học tập, sàng lọc năng lực một cách công bằng trên quy mô toàn quốc.
Do đó, vấn đề không phải là xóa bỏ một cơ chế đã được chứng minh là cần thiết, mà là cải tiến nó. Việc loại bỏ kỳ thi THPT vào thời điểm này có thể tạo ra một khoảng trống chính sách nghiêm trọng, gây bất ổn và dẫn đến những hệ lụy tiêu cực về chất lượng và sự công bằng mà khó có thể kiểm soát.
Admin
Nguồn: VnExpress
