Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045 và coi kinh tế tư nhân là động lực then chốt, ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), đã đề xuất xây dựng một chuẩn “kỳ lân” riêng cho Việt Nam, nhằm thúc đẩy đầu tư công nghệ và đổi mới sáng tạo trong khu vực.
Theo đó, ông Quất gợi ý một tiêu chuẩn “kỳ lân” nội địa với mức định giá từ 100 triệu USD trở lên, thấp hơn nhiều so với chuẩn quốc tế là 1 tỷ USD. Ông cho rằng, việc hạ thấp tiêu chuẩn này sẽ tạo động lực cho các startup trong nước phát triển mạnh mẽ hơn. Các doanh nghiệp khởi nghiệp được định giá từ 100 triệu USD đến dưới 1 tỷ USD thường được gọi là “soonicorn” (kỳ lân non), tức là có tiềm năng trở thành kỳ lân trong tương lai.
Hiện tại, Việt Nam có 4 kỳ lân đạt chuẩn quốc tế là VNG, VNLife, MoMo và Sky Mavis, cùng với hàng chục “soonicorn”. Ông Quất tin rằng, nếu Việt Nam xây dựng được chuẩn “kỳ lân” trong nước và tập trung hỗ trợ, ươm tạo khoảng 20-30 startup đạt chuẩn này đến năm 2030, thì hoàn toàn có khả năng sẽ có 5-7 kỳ lân đạt chuẩn quốc tế, với định giá tỷ đô.
Tuy nhiên, ông Quất cũng chỉ ra những thách thức khiến doanh nghiệp Việt Nam khó trở thành kỳ lân, bao gồm thiếu thị trường đủ lớn, nguồn vốn hạn chế, thiếu cố vấn chiến lược tầm cỡ quốc tế và nguồn nhân lực chuyên gia chất lượng cao. Ông nhấn mạnh rằng, những nhân lực này thường được đào tạo hoặc làm việc ở nước ngoài, do chương trình đào tạo trong nước chưa đáp ứng được nhu cầu của các doanh nghiệp có tham vọng lớn.
Ông Quất nhận định, với những yếu tố còn thiếu, các “soonicorn” Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn và mất thời gian để tự phát triển thành kỳ lân. Vì vậy, ông khẳng định sự cần thiết của việc hỗ trợ startup và xây dựng cơ chế riêng để thúc đẩy tăng trưởng nhanh.
Thực tế cho thấy, theo báo cáo Đầu tư Công nghệ và Đổi mới sáng tạo do Bộ Tài chính và Quỹ đầu tư Do Ventures công bố, vốn đầu tư mạo hiểm vào Việt Nam đã đạt đỉnh vào năm 2021 với 1,4 tỷ USD, nhưng sau đó liên tục giảm xuống còn 523 triệu USD vào năm 2023.
Trong bối cảnh “mùa đông gọi vốn” của startup, ông Quất cho rằng cần tạo ra một thị trường đầu tư mạo hiểm ngay tại Việt Nam, thay vì để các startup phải tìm kiếm nguồn vốn ở nước ngoài.
Để làm được điều này, ông Quất gợi ý Việt Nam có thể học hỏi mô hình của Singapore trong việc tạo lập thị trường thu hút vốn đầu tư mạo hiểm. Chính phủ Singapore sử dụng quỹ đầu tư mạo hiểm từ ngân sách nhà nước, kết hợp với nguồn vốn tư nhân để kích hoạt thị trường.
Ông Quất nhấn mạnh rằng, nguồn vốn từ nhà nước không chỉ tạo động lực mà còn củng cố niềm tin cho nhà đầu tư và người dùng, từ đó mở ra thị trường ban đầu cho các mô hình kinh doanh mới. Ông khuyến nghị Việt Nam nên hình thành các quỹ đầu tư mạo hiểm tương tự, với sự tham gia của cả khu vực nhà nước và tư nhân, để tạo ra một thị trường đầu tư mạo hiểm sôi động ngay trong nước. Ông tin rằng, một thị trường mạo hiểm phát triển sẽ nuôi dưỡng và giữ chân nhân tài, đồng thời thu hút người Việt tài năng từ nước ngoài trở về, kéo theo dòng vốn mạo hiểm nước ngoài.
Admin
Nguồn: VnExpress
