Khi các cuộc đàm phán ngừng bắn rơi vào bế tắc, giao tranh ở miền đông Ukraine leo thang với cường độ ác liệt. Quân đội Ukraine đang phải đối mặt với những đợt tấn công ngày càng dồn dập từ lực lượng Nga.
Trong bối cảnh sơ tán trở nên quá nguy hiểm, nhiều người dân Ukraine vẫn quyết định ở lại những thị trấn đã bị tàn phá. Giữa tình thế hiểm nghèo, cả dân thường và binh lính ở miền đông Ukraine buộc phải học cách sống chung với những mối đe dọa thường trực.
Ngay cả ở những khu vực cách xa tiền tuyến, mọi chuyển động đều có thể trở thành mục tiêu của máy bay không người lái (drone) Nga. Quân đội Nga đang triệt để sử dụng các loại drone để giành thêm lãnh thổ trong bối cảnh chiến dịch tấn công mùa hè được đẩy mạnh.
Dưới bầu trời dày đặc drone Nga, binh sĩ Ukraine đang phải vật lộn để duy trì các tuyến tiếp tế quan trọng xung quanh các thị trấn Kostiantynivka, Pokrovsk và Kupiansk, những nơi thường xuyên hứng chịu các cuộc tấn công. Một số drone của Nga có tầm hoạt động lên tới gần 40 km.
Trung úy Yevhen Alkhimov, phát ngôn viên Lữ đoàn Cơ giới Độc lập số 28 Ukraine, cho biết việc di chuyển đến và đi khỏi các vị trí chiến đấu tiềm ẩn rủi ro rất lớn đối với binh sĩ, bởi drone có thể phát hiện và tấn công họ ngay lập tức.
Theo ông, bóng tối cũng không còn là nơi trú ẩn an toàn bởi một số drone Nga được trang bị camera ảnh nhiệt, cho phép chúng nhìn xuyên màn đêm. Binh sĩ Ukraine giờ đây thường chỉ có thể chiến đấu từ các hầm trú ẩn và chiến hào kiên cố ở tiền tuyến.
Các cuộc tấn công bằng drone, kết hợp với pháo kích từ trên không, thường gây ra những thiệt hại nặng nề. Binh sĩ Ukraine cho biết, khi drone xuất hiện, việc ẩn nấp và di chuyển dễ dàng hơn ở những khu vực có cây cối rậm rạp. Tuy nhiên, nếu không có nơi ẩn náu, việc di chuyển trở nên vô cùng khó khăn.
Trong khi đó, nhiều người dân lớn tuổi và người khuyết tật vẫn kiên quyết bám trụ lại những khu vực này. Các nhân viên cứu trợ nhân đạo cho biết rất khó để thuyết phục họ sơ tán.
Tại Kupiansk, theo số liệu của chính phủ Ukraine, vẫn còn khoảng 1.000 dân thường ở lại. Liana Shcherbyna, người đứng đầu Trung tâm Nhân đạo Proliska ở vùng Kharkov, tổ chức chuyên hỗ trợ sơ tán dân thường, cho biết nhà cửa của người dân liên tục đối mặt với nguy cơ từ pháo binh, bom và drone.
“Hầu như ngày nào cũng có dân thường bị thương vong,” bà nói.
Trong một nhiệm vụ sơ tán ở Kupiansk hồi tháng 5, nhóm của Shcherbyna đã phải yêu cầu mọi người nằm xuống đất khi nghe thấy tiếng drone bay trên đầu.
Vira Shapka, 86 tuổi, một nhà soạn nhạc và là thành viên của Hội Nghệ sĩ Quốc gia Ukraine ở Kupiansk, đã từ chối rời đi dù nhiều cuộc tấn công đã xảy ra gần nhà bà.
Shcherbyna cho biết phần lớn dân số đã được sơ tán khỏi các khu vực gần giao tranh, nhưng “một số người dân vẫn quyết định ở lại vì nhiều lý do khác nhau, từ việc không muốn rời bỏ nhà cửa đến các vấn đề về thể chất hoặc tâm lý”.
Trên các con đường, các đội sơ tán liên tục nhận được cảnh báo về nguy cơ đối với phương tiện của họ từ các drone tự sát. Ukraine hiện vẫn thiếu các biện pháp đối phó hiệu quả với những mối đe dọa này.
Vì vậy, ở Kupiansk, các xe nhân đạo hiếm khi dừng lại để tránh trở thành mục tiêu. Khi cung cấp viện trợ, họ sử dụng các thiết bị điện tử để gây nhiễu tín hiệu drone, mặc dù không phải lúc nào cũng hiệu quả.
Mục sư Oleg, một cư dân của thành phố Ugledar thuộc vùng Donbass, đã giúp đưa thực phẩm, nước uống, gas và các sản phẩm vệ sinh đến cho những người còn ở lại, đồng thời hỗ trợ sơ tán bất cứ ai muốn rời đi. Ông thường xuyên hoạt động gần tiền tuyến, được xe bọc thép và hệ thống chống drone yểm trợ.
Để đối phó với các mối đe dọa từ drone, chính quyền địa phương đang lắp đặt những cột trụ cao, sau đó căng lưới phía trên những con đường thường xuyên được sử dụng.
“Mối đe dọa lớn nhất là chúng tôi có thể thiệt mạng khi thực hiện nhiệm vụ sơ tán, dù là khi đang di chuyển hay đón người dân,” Shcherbyna nói thêm. “Tôi nghĩ mọi người cần sơ tán ngay bây giờ, trước khi tình hình trở nên nghiêm trọng hơn và khiến nỗ lực sơ tán trở nên bất khả thi”.
Ở những nơi khác tại Ukraine, các hệ thống phòng không do phương Tây viện trợ giúp quân đội đánh chặn hàng chục, thậm chí hàng trăm drone Nga mỗi ngày. Tuy nhiên, việc triển khai các hệ thống đắt tiền này gần tiền tuyến có thể khiến chúng dễ bị phá hủy, gây tổn thất nặng nề cho lực lượng vũ trang Ukraine vốn đang thiếu thốn.

Do đó, binh sĩ Ukraine phải dựa vào các vũ khí kém hiệu quả hơn từ thời Liên Xô, như pháo phòng không ZU-23, để đối phó với drone Nga.
Để tránh bị drone phát hiện, binh lính ở tiền tuyến thường phải che giấu vũ khí dưới lưới ngụy trang và đào hào. Ngay trước khi khai hỏa, họ sẽ kéo bạt và lưới ngụy trang ra. Bằng cách này, các vị trí chiến đấu chỉ bị lộ diện khi vũ khí nổ súng.
Drone đã làm gia tăng sự khốc liệt của cuộc chiến, dẫn đến số thương vong ngày càng tăng.
Gần đây, các binh sĩ thuộc Lữ đoàn Tác chiến Tổng thống số Một đã bị một drone tự sát Nga tấn công trong lúc đang vận chuyển hàng tiếp tế. Drone trượt mục tiêu nhưng phát nổ cách xe của họ chỉ khoảng 45 mét. Họ nghi ngờ đó là một drone cáp quang, được điều khiển thông qua một sợi cáp mỏng, vì họ có gắn hệ thống gây nhiễu cho phương tiện.
Ngày hôm sau, trong một cuộc sơ tán người bị thương lúc 5 giờ sáng, chiếc xe bọc thép của nhóm đã bị tấn công trực diện.

“Chiếc xe bốc cháy, nhưng tất cả những người bên trong đều sống sót,” Pavlo Yurov, sĩ quan thuộc đơn vị báo chí của lữ đoàn, cho biết. “Mọi người đã lao ra khỏi xe và chạy xuống hầm trú ẩn, nơi lúc đó cũng đang bị tấn công bằng súng cối và drone”.

Sau khi một chiếc xe khác được điều đến, họ nhanh chóng sơ tán.
Khi chiến dịch mùa hè tiếp diễn, quân đội Nga đang từng ngày tiến gần hơn đến các thành phố miền đông Ukraine. Đối với những người dân và binh sĩ đang bám trụ tại các khu vực nguy hiểm, sự sống còn mỗi ngày là một cuộc chiến.
Admin
Nguồn: VnExpress