Ngành Công tác xã hội đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong xã hội hiện đại, kéo theo đó là sự gia tăng về nhu cầu nhân lực chất lượng cao. Hiện nay, cả nước có hơn 70 cơ sở đào tạo ngành này, sử dụng chủ yếu các tổ hợp xét tuyển có môn ngoại ngữ như D01 (Toán, Văn, Tiếng Anh), D66 (Văn, Giáo dục công dân, Tiếng Anh), D14 (Văn, Lịch sử, Tiếng Anh), và D15 (Văn, Địa lý, Tiếng Anh). Một số trường còn mở rộng xét tuyển bằng các tổ hợp khác như B00 (Toán, Hóa, Sinh) và C00 (Văn, Sử, Địa) như trường Đại học Y tế công cộng.
PGS.TS Phạm Tiến Nam, Trưởng Bộ môn Công tác xã hội, khoa Khoa học Xã hội và Hành vi, Đại học Y tế công cộng, nhấn mạnh sự tăng trưởng mạnh mẽ về nhu cầu nhân lực trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, bảo trợ xã hội và phát triển cộng đồng. Đặc biệt, trong ngành y tế, Thông tư 03/2023 của Bộ Y tế đã chính thức công nhận vị trí công tác xã hội là một trong những chức danh nghề nghiệp chuyên môn, chiếm tỷ lệ 1-3% tổng số viên chức tại các cơ sở khám, chữa bệnh công lập.
Tính đến cuối năm ngoái, Việt Nam có gần 10.000 người làm công tác xã hội trong ngành y tế. Tuy nhiên, đáng chú ý là chỉ có khoảng 10% trong số này được đào tạo bài bản và đáp ứng các tiêu chuẩn chuyên môn. “Con số này cho thấy một khoảng trống lớn về đội ngũ nhân sự được đào tạo chuyên nghiệp, đồng thời mở ra cơ hội nghề nghiệp đầy tiềm năng cho sinh viên theo học ngành này,” ông Nam nhận định.
TS. Đặng Kim Khánh Ly, Trưởng khoa Xã hội học và Công tác xã hội, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, chia sẻ rằng nhiều phụ huynh và học sinh vẫn còn quan niệm sai lầm về ngành Công tác xã hội, cho rằng đây chỉ là công việc tình nguyện, từ thiện với mức lương thấp. Bà khẳng định: “Đây là một nghề nghiệp chuyên nghiệp, được pháp luật công nhận, với hệ thống việc làm và thu nhập ổn định, thậm chí rất tốt nếu có chuyên môn cao.”
Một điểm đáng chú ý khác là theo quy định mới, người làm công tác xã hội sẽ được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc thiết lập các tiêu chuẩn đầu vào và đầu ra cho đội ngũ nhân lực, đảm bảo chất lượng và tính chuyên nghiệp của ngành.
Vậy, sinh viên ngành Công tác xã hội được trang bị những kiến thức và kỹ năng gì? Chương trình đào tạo thường kéo dài 4 năm với khoảng 127-132 tín chỉ. Bên cạnh kiến thức cơ sở ngành, mỗi trường sẽ có những điểm nhấn riêng tùy thuộc vào thế mạnh và mục tiêu đào tạo.
Tại Đại học Y tế công cộng, sinh viên được đào tạo để trở thành những nhân viên công tác xã hội chuyên nghiệp, có khả năng hỗ trợ, can thiệp và kết nối dịch vụ cho các nhóm yếu thế, góp phần thúc đẩy công bằng, bình đẳng và phát triển xã hội. Trường tự hào là đơn vị tiên phong trong việc xây dựng chương trình cử nhân Công tác xã hội định hướng trong lĩnh vực y tế. Sinh viên sẽ được trang bị kiến thức nền tảng về y học, xã hội học, tâm lý học, cũng như các phương pháp can thiệp chuyên sâu trong công tác xã hội. “Các học phần về quản lý và truyền thông cũng được tích hợp một cách linh hoạt vào chương trình,” ông Nam cho biết. Trong suốt quá trình học, sinh viên được rèn luyện kỹ năng thực hành thông qua các tình huống thực tế, đặc biệt là khi làm việc với bệnh nhân và gia đình của họ.
Trong khi đó, ngành Công tác xã hội tại trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đã đạt chuẩn AUN-QA, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng các đại học hàng đầu Đông Nam Á. Sinh viên không chỉ được học chuyên môn mà còn được tiếp cận tư duy phân tích liên ngành như Xã hội học, Tâm lý học, Nhân học, Triết học… Theo cô Ly, chương trình đặc biệt chú trọng đến các học phần đổi mới sáng tạo, công nghệ và khởi nghiệp. “Đây là một yếu tố mới, mang tính xu thế thời đại. Người học được rèn luyện năng lực công nghệ trong phân tích dữ liệu, hiểu biết về đổi mới sáng tạo và có tinh thần khởi nghiệp,” cô Ly nhấn mạnh. Bà tin rằng điều này sẽ giúp sinh viên dễ dàng thích nghi với thị trường lao động đầy biến động.
Ngoài ra, các trường đều chú trọng rèn luyện các kỹ năng mềm quan trọng cho sinh viên như kỹ năng thực hành can thiệp, phản biện, truyền đạt thông tin, lập kế hoạch, giao tiếp, lắng nghe, làm việc nhóm, phân tích và xử lý thông tin, nghiên cứu và viết báo cáo.
Vậy, sau khi tốt nghiệp, sinh viên ngành Công tác xã hội có thể làm những công việc gì và mức lương ra sao?

Theo thông tin từ các trường, sinh viên tốt nghiệp ngành Công tác xã hội có thể đảm nhiệm nhiều vị trí khác nhau, bao gồm: nhân viên công tác xã hội trong các bệnh viện, trung tâm bảo trợ xã hội, trại giam; nhân viên tại Bộ Y tế, Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC), Trung tâm Y tế dự phòng; cán bộ dự án, chuyên gia phát triển cộng đồng, tư vấn viên tại các doanh nghiệp và tổ chức quốc tế; chuyên viên tuyển dụng, quản lý nhân sự, chuyên gia tham vấn học đường, cố vấn phát triển kỹ năng, và cả MC truyền cảm hứng.
Bà Ly cho biết, các nhà tuyển dụng hiện nay tìm kiếm những ứng viên có chuyên môn vững vàng, tư duy phản biện sắc bén, khả năng ra quyết định linh hoạt và hiệu quả, cùng với kỹ năng giao tiếp và tổ chức tốt. Ngoài ra, những ứng viên có kỹ năng lập kế hoạch và quản lý công việc, am hiểu công nghệ và có khả năng làm việc trong môi trường đa văn hóa, sử dụng ngoại ngữ thành thạo sẽ có nhiều lợi thế hơn.
Về mức lương, PGS. TS Phạm Tiến Nam cho biết, mức lương khởi điểm cho sinh viên tốt nghiệp ngành này tại Đại học Y tế công cộng dao động khoảng 8-10 triệu đồng một tháng. Trong khi đó, tại Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, bà Ly cho biết tùy thuộc vào nơi làm việc, các tân cử nhân có thể nhận mức lương từ 10-30 triệu đồng một tháng. “Nếu làm việc cho các doanh nghiệp hoặc tổ chức quốc tế, mức lương có thể dao động từ 15-40 triệu đồng, hoặc thậm chí cao hơn,” bà Ly chia sẻ.
Admin
Nguồn: VnExpress