Dự án đập dâng đầu tiên trên sông Tô Lịch đã chính thức khởi công từ giữa tháng 2/2025, đặt tại khu vực hạ lưu thuộc phường Thanh Liệt, Hà Nội. Công trình này được kỳ vọng sẽ giải quyết tình trạng cạn kiệt nước vào mùa đông xuân, đồng thời cải thiện chất lượng nước của dòng sông.
Sông Tô Lịch, với chiều dài 13,4 km chảy giữa lòng Hà Nội, bắt đầu từ mương Nghĩa Đô trên đường Hoàng Quốc Việt và kết thúc tại sông Nhuệ qua cửa điều tiết đập Thanh Liệt, sau đó đổ ra sông Hồng qua hạ lưu sông Kim Ngưu và trạm bơm Yên Sở.
Hiện nay, do Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá thu gom và xử lý phần lớn nước thải đổ vào sông, mà không có nguồn bổ cập tự nhiên, sông Tô Lịch đối mặt với nguy cơ khô cạn vào mùa đông xuân. Để giải quyết vấn đề này, Hà Nội đã xem xét nhiều giải pháp, bao gồm xây dựng cống dẫn nước từ sông Hồng, tạm thời lấy nước đã xử lý từ Hồ Tây để bổ sung, và xây dựng đập dâng để giữ nước.
Trong quá trình thi công đập dâng Thanh Liệt, đơn vị xây dựng đã dựng các tường thép xung quanh khu vực để ngăn nước tràn vào công trường, đồng thời vẫn duy trì khoảng 8 mét lòng sông để đảm bảo dòng chảy thông suốt.
Đập dâng hoạt động như một van điều tiết nước, có chức năng giữ nước và điều chỉnh mực nước sông, đặc biệt quan trọng vào mùa đông xuân khi lưu lượng nước giảm. Việc này giúp duy trì mực nước ổn định, tránh tình trạng cạn kiệt và góp phần cải thiện chất lượng nước, giảm thiểu ô nhiễm.
Điểm nhấn kiến trúc của đập dâng là đài quan sát hình bát giác sơn màu vàng, được xây dựng ngay giữa đập. Nhà bát giác có 8 cột bê tông, mái tôn giả ngói, hoa văn sơn vàng, mang lại vẻ đẹp vừa cổ kính vừa hiện đại. Người dân có thể đứng tại đây để ngắm cảnh quan hai bên bờ sông.
Thân đập đã hoàn thành hơn 70% tiến độ. Đập dâng có cấu trúc tương tự đập tràn hoặc cống có cửa van, sử dụng túi cao su liên kết với móng đập để ngăn nước. Mực nước có thể được điều chỉnh bằng cách bơm hoặc xả khí/nước vào túi. So với đập truyền thống, đập dâng cao su có ưu điểm về chi phí, thời gian thi công, khả năng chịu lún không đều và xả lũ hiệu quả.
Hiện tại, trên công trường có hơn chục công nhân đang hoàn thiện các hạng mục còn lại như lát nền, đường dẫn, và bờ kè hai bên đập. Dự kiến công trình sẽ hoàn thành trước tháng 8/2025.
Do sông Tô Lịch có độ dốc lớn, với chênh lệch cao độ đáy sông khoảng hai mét giữa điểm đầu và điểm cuối, việc bổ sung nước với lưu lượng thấp không đủ để tạo dòng chảy và dâng nước trên toàn bộ chiều dài sông. Vì vậy, việc xây dựng đập dâng sẽ giúp giảm thiểu hạn chế này.
Ngoài dự án đập dâng, công tác nạo vét, thanh thải lòng sông và chống sạt lở hai bên bờ cũng đang được triển khai. Bên cạnh đập dâng tại Thanh Liệt, Hà Nội cũng có kế hoạch xây dựng thêm hai đập dâng khác tại cầu Dậu (quận Hoàng Mai) và cầu Cót (quận Cầu Giấy).
Admin
Nguồn: VnExpress
