Theo tờ Guardian, làn sóng trí tuệ nhân tạo (AI) đang đe dọa công việc của giới diễn viên lồng tiếng trên toàn cầu, những người đã dành cả sự nghiệp để tạo dựng tên tuổi qua giọng nói.
Tại Đức, nơi có giải thưởng German Prize for Dubbing danh giá, nhiều nghệ sĩ bày tỏ lo ngại về việc các bộ phim sử dụng AI ngày càng nhiều. Họ không chỉ đối mặt với nguy cơ mất việc mà còn chứng kiến giọng nói của mình bị sử dụng trái phép để huấn luyện các mô hình AI.
Tại Pháp, Hiệp hội diễn viên lồng tiếng chuyên nghiệp Voice Off, phối hợp cùng Liên minh nghệ sĩ biểu diễn, đã phát động phong trào #TouchePasMaVF (Đừng chạm vào phiên bản Pháp của tôi). Họ kêu gọi chính phủ đưa lĩnh vực lồng tiếng vào “l’exception culturelle” – chính sách bảo vệ các sản phẩm văn hóa như một phần bản sắc dân tộc.
Patrick Kubab, thành viên của Voice Off, gọi đây là “cuộc chiến” giữa con người và AI. Anh nhấn mạnh rằng lồng tiếng không chỉ đơn thuần là dịch một bộ phim sang tiếng bản địa, mà còn là sự điều chỉnh để phù hợp với “khiếu hài hước, các chi tiết quen thuộc, văn hóa và cảm xúc của người Pháp”.
Chiến dịch này ra đời sau khi Audiens Group công bố nghiên cứu cho thấy AI có thể đe dọa khoảng 12.500 công việc tại Pháp trong năm 2023, bao gồm biên kịch, biên dịch viên, kỹ sư âm thanh và diễn viên lồng tiếng.
Tim Friedlander, chủ tịch Hiệp hội diễn viên lồng tiếng Mỹ, khẳng định chỉ con người mới có thể truyền tải những kinh nghiệm sống, tổn thương, cảm xúc, bối cảnh, xuất thân và các mối quan hệ vào vai diễn. “Bạn có thể tạo ra một giọng nói nghe có vẻ giận dữ, nhưng nếu không thể hiện được sự phẫn nộ thực sự, sẽ không có sự kết nối”, ông nói.
Vấn đề sử dụng AI trong ngành phim ảnh đã trở thành tâm điểm của cuộc đình công Hollywood, khi cả biên kịch và diễn viên Mỹ đều lo ngại công nghệ này sẽ làm suy yếu vai trò của họ. Sau đó, hơn 20 liên đoàn và tổ chức lồng tiếng đã thành lập Liên minh United Voice Artist với khẩu hiệu: “Không đánh cắp giọng nói của chúng tôi”.
Ngành lồng tiếng đã phát triển thành một nền công nghiệp trị giá 4,04 tỷ USD trên toàn cầu kể từ khi điện ảnh có tiếng nói ra đời vào cuối những năm 1920. Tại châu Âu, 61% khán giả Đức và 54% người Pháp thích xem phim lồng tiếng. Disney cũng đã mở rộng việc dịch phim sang hơn 26 ngôn ngữ. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của AI đặt ra câu hỏi: Ai sẽ thực sự được hưởng lợi khi phương thức lồng tiếng có thể sớm thay đổi?
Đầu năm nay, công ty khởi nghiệp EvenLabs (Anh) công bố kế hoạch sao chép giọng nói của diễn viên Pháp Alain Dorval (1946-2024), người từng lồng tiếng cho nhiều vai của Sylvester Stallone, cho dự án Armor của Amazon. Điều này có thể thực hiện được do nhiều hợp đồng trước đây không có điều khoản quy định về việc tái sử dụng giọng nói để huấn luyện AI.
Patrick Kuban mô tả thực trạng này như “một loại quái vật”. Anh cảnh báo: “Nếu không có biện pháp bảo vệ, mọi công việc sẽ biến mất: sau ngành điện ảnh sẽ tới truyền thông báo chí, âm nhạc và tất cả nền công nghiệp văn hóa. Một xã hội không có văn hóa thì chẳng có gì tốt đẹp”.
Tim Friedlander cho rằng AI chỉ là một mối đe dọa lý thuyết cho đến khi ChatGPT và EvenLaps ra mắt vào năm 2022. Nhưng khi thị trường mở rộng và các nền tảng như Deepdub của Israel cung cấp dịch vụ lồng tiếng bằng AI, vấn đề tổng hợp giọng nói đã trở thành một mối lo ngại lớn.
Daniele Giuliani, người lồng tiếng cho Jon Snow trong “Game of Thrones” phiên bản Italy và là chủ tịch Hiệp hội lồng tiếng Italy (ANAD), cho biết việc AI đánh cắp giọng nói của nghệ sĩ tương tự như đánh cắp danh tính. Anh đang đấu tranh để đưa điều khoản chống AI vào hợp đồng lao động quốc gia, nhằm bảo vệ giới lồng tiếng khỏi việc bị sử dụng giọng nói bừa bãi và trái phép, đồng thời cấm các công ty công nghệ sử dụng giọng nói có sẵn để đào tạo mô hình máy học và khai thác dữ liệu sâu.
Tại Ấn Độ, nơi 72% khán giả thích xem nội dung bằng ngôn ngữ khác, Sanket Mhatre, người lồng tiếng cho nhân vật Hal Jordan của Ryan Reynolds trong “Green Lantern” (2011), bày tỏ lo ngại về AI. “Hầu hết các hợp đồng chúng tôi ký đều có nhiều điều khoản rộng cho phép sử dụng giọng nói của chúng tôi vĩnh viễn tại mọi nơi trên thế giới. Giờ đây, với AI, ký vào những điều khoản như vậy chẳng khác nào tự tay từ bỏ sự nghiệp”.
Mhatre lồng tiếng khoảng 100 bộ phim Hollywood bằng tiếng Hindi mỗi năm, cũng như góp giọng trong các phim Trung Quốc, Tây Ban Nha, Pháp thuộc nhiều thể loại. Anh tin rằng AI chưa thể xử lý những yếu tố nhỏ về văn hóa và cảm xúc con người. Ví dụ, anh có thể thêm các câu thoại hoặc biểu cảm trong giọng nói để làm rõ cảnh phim, hoặc thay thế các chi tiết trong phim khoa học viễn tưởng bằng các tác phẩm Bollywood để khán giả dễ tiếp cận.
Tuy nhiên, Mhatre thừa nhận rằng việc sử dụng AI sẽ nhanh và rẻ hơn nhiều so với việc thuê đội ngũ lồng tiếng, biên dịch và dàn dựng âm thanh. “Chúng ta cần đứng lên chống lại robot. Chúng ta cần AI trong các sứ mệnh hòa bình như chống biến đổi khí hậu, nhưng chúng ta cần diễn viên thật trên màn ảnh”.
Admin
Nguồn: VnExpress
