Trong gian bếp Việt, đặc biệt ở vùng thôn quê, cơm nguội thường được trân trọng và biến tấu thành món ăn hấp dẫn. Thay vì bỏ đi, người nội trợ khéo léo tận dụng cơm thừa, để se khô lại rồi rang cùng mỡ lợn, hành phi thơm lừng, thêm chút trứng hoặc tóp mỡ giòn rụm, tạo nên món cơm rang đậm đà hương vị quê nhà.
Cơm nguội rang không chỉ là giải pháp tiết kiệm mà còn thể hiện sự sáng tạo trong ẩm thực, biến đổi từ trạng thái mềm dẻo sang giòn tan, từ vị nhạt sang đậm đà, thổi một luồng sinh khí mới vào món ăn tưởng chừng như đã cũ.
Mặc dù nhiều nhà hàng hiện nay sử dụng cơm nóng dẻo để rang, nhưng hương vị khó sánh bằng món cơm rang được chế biến tỉ mỉ tại gia đình.
Dưới góc độ khoa học, cơm nguội có độ ẩm thấp hơn, giúp hạt cơm trở nên săn chắc và tơi hơn, hạn chế tình trạng dính và nhão khi tiếp xúc với nhiệt độ cao trên chảo. Quá trình rang giúp hạt cơm dễ dàng cháy cạnh, săn đều, tạo nên lớp vỏ ngoài giòn nhẹ nhờ phản ứng Maillard, một phản ứng hóa học giữa amino acid và đường khử trong tinh bột ở nhiệt độ cao.
Theo triết lý ẩm thực phương Đông, một món ăn ngon không chỉ đòi hỏi kỹ thuật chế biến mà còn phải đạt đến sự cân bằng âm dương. Cơm nguội, với đặc tính mất hơi và hạ nhiệt, mang thuộc tính âm. Khi rang trên chảo nóng cùng với mỡ lợn, mang thuộc tính dương, tạo nên sự hòa quyện giữa các yếu tố đối lập, mang đến hương vị trọn vẹn, vừa dẻo mềm vừa tơi xốp, dễ tiêu hóa và kích thích vị giác. Thêm vào đó, âm thanh “xèo xèo” vui tai khi đảo cơm trên chảo nóng, hòa quyện cùng mùi thơm đặc trưng của mỡ lợn, hành phi và hương vị chua dịu của dưa muối, tạo nên một trải nghiệm khứu giác vô cùng hấp dẫn.
Cơm mới nấu thường chứa nhiều hơi nước, khiến hạt cơm mềm và dễ vỡ. Hơn nữa, cơm nóng mang tính dương, nếu rang trực tiếp trên lửa lớn sẽ làm tăng tính dương quá mức, dẫn đến tình trạng bết dính, gãy nát và kém hấp dẫn. Một số quán ăn có thể rút ngắn quy trình bằng cách trộn trứng vào cơm để tạo độ tơi, nhưng hương vị không thể sánh bằng cơm nguội rang đúng điệu. Chính vì vậy, từ xưa đến nay, người Việt thường sử dụng cơm nguội để rang, vừa tiết kiệm lại vừa tạo nên món ăn hài hòa và trọn vẹn hương vị.
Sự sáng tạo của người Việt còn được thể hiện qua cách biến tấu cơm nguội thành nhiều món cơm rang đặc sắc, mang đậm hương vị của từng vùng miền. Người miền Bắc ưa chuộng cơm rang tóp mỡ hoặc cơm rang dưa bò, người Huế có món cơm chiên mắm ruốc đậm đà, trong khi người miền Tây lại nổi tiếng với cơm chiên cá mặn, cơm chiên thập cẩm, cơm chiên tỏi và lạp xưởng.
Cơm nguội rang, một món ăn dân dã nhưng dễ dàng chinh phục trái tim của thực khách, không chỉ bởi kỹ thuật chế biến mà còn bởi triết lý sống hài hòa, tiết kiệm và sáng tạo của người nội trợ Việt. Đó là minh chứng cho thấy, sự tinh tế trong ẩm thực không chỉ đến từ những nguyên liệu đắt tiền, mà còn từ sự am hiểu và dụng công đúng lúc, đúng thời điểm.
Admin
Nguồn: VnExpress
