Nằm giữa lòng sa mạc Sahara khắc nghiệt của Ai Cập, Thung lũng Cá voi, hay còn gọi là “Wadi Al-Hitan” trong tiếng Arab, ẩn chứa một kho tàng cổ sinh vật học vô giá. Nơi đây lưu giữ những bộ xương cá voi cổ đại có niên đại từ cuối thế Thủy Tân (cách đây 33,9-55,8 triệu năm), một giai đoạn lịch sử khi khu vực này còn nằm dưới đáy biển Tethys. Điều đặc biệt là một số bộ xương vẫn còn dấu tích của chân và ngón chân, minh chứng cho quá trình tiến hóa từ động vật trên cạn xuống biển cả của loài cá voi.
Từ đầu thế kỷ 20, các nhà cổ sinh vật học đã khai quật được hơn 400 bộ xương cá voi cổ đại tại Thung lũng Cá voi. Phát hiện đầu tiên, vào năm 1902, đã hé lộ một loài cá voi chưa từng được biết đến, được đặt tên là Basilosaurus isis (trước đây là Zeuglodon isis). Nghiên cứu năm 2019 cho thấy B. isis có thể đạt chiều dài tới 18 mét và là một kẻ săn mồi đáng sợ, thậm chí có khả năng ăn thịt cả những loài cá voi nhỏ hơn.
Chuyên gia về động vật có vú biển Manja Voss, tác giả chính của nghiên cứu năm 2019, cho biết B. isis sở hữu mõm dài, răng cửa nhọn và răng hàm sắc bén, những đặc điểm cho thấy khả năng săn mồi hiệu quả của chúng. Mặc dù nhiều bộ xương B. isis đã được tìm thấy, một phát hiện đặc biệt vào năm 1989 đã thu hút sự chú ý của giới khoa học. Một nhóm chuyên gia từ Đại học Michigan và Bảo tàng Địa chất Ai Cập đã phát hiện ra nhiều bộ xương B. isis còn lưu giữ chân sau, bàn chân và ngón chân.
Cá voi hiện đại không có chân sau, nhưng vẫn còn xương chậu, một dấu tích cho thấy tổ tiên của chúng từng có bộ phận này. Do đó, những hóa thạch tại Thung lũng Cá voi được xem là một trong những bằng chứng cổ xưa nhất về quá trình tiến hóa của cá voi, từ động vật có vú trên cạn trở thành loài động vật biển như ngày nay.
Năm 2005, một bộ xương B. isis gần như hoàn chỉnh và được bảo quản hoàn hảo đã được phát hiện, đánh dấu một cột mốc quan trọng và giúp UNESCO công nhận Thung lũng Cá voi là Di sản Thế giới. Kể từ đó, nhiều hóa thạch khác tiếp tục được tìm thấy, bao gồm rùa cổ đại, cá xương, cá mập, cá đuối, cá sấu, bò biển và động vật có vỏ. Khí hậu khô cằn của khu vực từ thế Thượng Tân (cách đây 2,6-5,3 triệu năm) đã góp phần bảo tồn những hóa thạch này qua thời gian dài.
Ngày nay, Thung lũng Cá voi hoạt động như một bảo tàng ngoài trời, nơi được bảo vệ nghiêm ngặt. Các nhà nghiên cứu tiếp tục khám phá và tìm kiếm những hóa thạch mới, đồng thời nghiên cứu sâu hơn về địa chất của khu vực, hé lộ những bí mật về quá khứ xa xôi của hành tinh chúng ta.
Admin
Nguồn: VnExpress
