Tại Hà Nội, một nhân viên bán hàng trẻ tuổi đã phải nhập viện vì suy thận nghiêm trọng sau khi tự ý sử dụng thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc. Cô gái, tên Vân, vốn tự ti về ngoại hình với chiều cao 1,55 m và cân nặng 62 kg, đã mua 250 viên thuốc giảm cân trôi nổi với giá 500.000 đồng vào tháng 6. Cô uống liên tục trong một tháng mà không hề biết về những nguy cơ tiềm ẩn.
Thời gian đầu, Vân nhận thấy mình đi tiểu nhiều hơn và giảm được khoảng 6 kg. Tuy nhiên, sau đó, cô bắt đầu cảm thấy mệt mỏi, mất ngủ và phải nghỉ làm. Tình trạng sức khỏe của Vân ngày càng xấu đi, với các triệu chứng phù nề lan rộng từ mắt đến mặt và tay chân.
Đầu tháng 7, Vân được đưa đến Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng nguy kịch: xuất huyết tiêu hóa, tràn dịch màng phổi, suy gan cấp, suy thận và rối loạn điện giải. Mặc dù các bác sĩ đã nỗ lực cứu chữa, chức năng thận của cô không thể phục hồi và phải lọc máu định kỳ ba lần một tuần.
Trường hợp của Vân không phải là cá biệt. Nhiều người trẻ khác cũng đang phải đối mặt với tình trạng suy thận nặng do thói quen sử dụng thuốc bừa bãi. Nhung, một nhân viên truyền thông 30 tuổi, bàng hoàng khi nhận kết quả chẩn đoán thận tổn thương nghiêm trọng, chỉ còn 8% chức năng và cần phải lọc máu hoặc ghép thận.
Nhung chia sẻ về thói quen tự điều trị của mình: “Mỗi khi nhức đầu, tôi thường mua Efferalgan hoặc Panadol ở hiệu thuốc. Hắt hơi, sổ mũi thì tự mua kháng sinh uống. Mệt mỏi thì uống thêm thuốc Bắc mẹ gửi. Tôi không hề nghĩ đến tác hại cho thận, chỉ mong nhanh khỏe.”
Các bác sĩ tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cảnh báo rằng việc tự ý sử dụng kháng sinh liên tục, kéo dài, không đúng bệnh, không đúng liều lượng và không có chỉ định của bác sĩ có thể gây hại âm thầm cho gan và thận.
Theo thống kê của Bộ Y tế, Việt Nam có khoảng 6 triệu người mắc bệnh thận mạn tính, phần lớn được phát hiện ở giai đoạn muộn. Đáng lo ngại, tỷ lệ mắc bệnh ở nhóm người dưới 30 tuổi đang tăng nhanh, chủ yếu do thói quen sử dụng thuốc và thực phẩm chức năng không theo chỉ định y tế, tăng gấp 3-4 lần so với 10 năm trước.
Thận rất dễ bị tổn thương không chỉ bởi các bệnh lý nền mà còn do lạm dụng thuốc, đặc biệt là các loại kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc chống viêm không steroid, thuốc lợi tiểu và các chế phẩm giảm cân, tăng cơ, làm trắng da trôi nổi trên thị trường.
Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, lưu ý rằng một số loại thuốc có thể gây hại cho thận, bao gồm kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc lợi tiểu, thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và thuốc nhuận tràng. Đặc biệt, việc tự ý mua và sử dụng các loại viên uống giảm cân, trắng da không rõ nguồn gốc có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho thận.
Ví dụ, một số loại thuốc kháng sinh có thể tạo ra các tinh thể rắn, gây tắc nghẽn dòng nước tiểu. Các thuốc lợi tiểu, thường được chỉ định cho người bệnh cao huyết áp và các bệnh gây phù, có thể gây mất nước và làm hại thận nếu sử dụng không đúng cách, làm tăng nguy cơ sỏi thận.
Bên cạnh đó, các loại thuốc giảm cân tràn lan trên thị trường có thể làm cho tình trạng suy thận tiến triển nhanh chóng. Người sử dụng thường đi tiểu nhiều hơn, giảm cân nhanh chóng (khoảng 10% trọng lượng trong 1-2 tuần) và rơi vào tình trạng suy đa cơ quan như suy thận cấp, suy gan cấp, mệt mỏi và phù toàn thân.
Nhiều bệnh nhân còn sử dụng trà hoặc bột giảm cân không rõ nguồn gốc, dẫn đến suy thận nhanh chóng chỉ sau một tháng sử dụng. Các viên uống làm trắng da thường chứa glutathione, một chất chống oxy hóa có thể gây suy thận cấp nếu sử dụng liều cao và không có sự kiểm soát của bác sĩ, đặc biệt đối với những người đã có bệnh nền về thận.
Bác sĩ Nguyễn Văn Thanh, Phó trưởng Khoa Nội Thận – Tiết niệu, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cũng nhấn mạnh rằng nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) làm tăng 50% nguy cơ tổn thương thận cấp nếu sử dụng kéo dài. Tương tự, thuốc nhuận tràng và thuốc ức chế bơm proton như omeprazol có thể gây suy thận mạn tính nếu dùng bừa bãi.
“Những viên dạng bột không rõ nguồn gốc, hoặc thậm chí các chế phẩm đông y, nếu pha trộn corticoid và dược chất cấm, có thể hủy hoại thận chỉ sau vài tháng,” bác sĩ Thanh cảnh báo.
Đáng báo động hơn, nhiều thực phẩm chức năng và thuốc giảm cân trên thị trường chứa các hợp chất bị cấm như sibutramine, phenolphthalein, đã bị Cục Quản lý Thực phẩm Dược phẩm Mỹ (FDA) và Bộ Y tế cảnh báo về nguy cơ gây rối loạn tim mạch, gan, thận và thần kinh. Cơ chế “giảm mỡ nhanh” thường là lợi tiểu mạnh, gây mất nước, rối loạn chuyển hóa, giảm hấp thu dưỡng chất, dẫn đến các hậu quả cấp tính như suy thận, nhiễm độc acid chuyển hóa, thậm chí tử vong.
Suy thận mạn tính thường được phát hiện muộn do bệnh tiến triển âm thầm và không có triệu chứng đặc hiệu. Các chuyên gia khuyến cáo người dân không nên tự ý mua thuốc điều trị tại nhà mà cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ có chuyên môn, đặc biệt đối với những người đã và đang mắc các bệnh lý về thận. Trẻ nhỏ và người cao tuổi là những đối tượng cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng thuốc.
Người dân cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ, không tự ý thay đổi loại thuốc, liều lượng và thời gian sử dụng. Tuyệt đối không được tự ý kéo dài thời gian sử dụng thuốc vì có thể gây ra các tác dụng không mong muốn. Bên cạnh đó, không nên chia sẻ đơn thuốc của mình với người thân, bạn bè có cùng triệu chứng, vì sức khỏe và cơ địa của mỗi người là khác nhau.
Admin
Nguồn: VnExpress
