Hệ thống máu, với hàng tỷ tế bào hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu luân chuyển liên tục, đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sự sống, nuôi dưỡng từng tế bào và bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật. TS.BS Lê Thị Thanh Vui từ Trung tâm Huyết học và Truyền máu, Bệnh viện Bạch Mai, nhấn mạnh rằng quá trình tạo máu diễn ra liên tục trong tủy xương, đòi hỏi sự cung cấp đầy đủ và đa dạng các vi chất dinh dưỡng để đảm bảo sản xuất tế bào máu chất lượng và số lượng cần thiết.
Thiếu hụt bất kỳ vi chất dinh dưỡng nào cũng có thể dẫn đến rối loạn tạo máu, phổ biến nhất là thiếu máu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Vậy, những dưỡng chất nào đóng vai trò then chốt trong việc duy trì một hệ thống máu khỏe mạnh?
Sắt là yếu tố quan trọng hàng đầu, cấu thành hemoglobin, protein trong hồng cầu có chức năng vận chuyển oxy và carbon dioxide. Thiếu sắt dẫn đến thiếu máu, biểu hiện qua các triệu chứng như mệt mỏi, da xanh xao, khó thở, tim đập nhanh, chóng mặt và giảm tập trung. Sắt có nhiều trong thịt đỏ, gan động vật, gia cầm, cá, hải sản có vỏ, rau lá xanh đậm, các loại đậu, hạt và ngũ cốc nguyên hạt.
Vitamin B12 đóng vai trò thiết yếu trong tổng hợp DNA, cần thiết cho sự phân chia và trưởng thành của hồng cầu. Thiếu vitamin B12 có thể gây thiếu máu hồng cầu to, kèm theo các vấn đề thần kinh như tê bì chân tay, mất thăng bằng và suy giảm trí nhớ. Vitamin B12 chủ yếu có trong các sản phẩm từ động vật như thịt, cá, trứng, sữa và các chế phẩm từ sữa.
Acid folic, tương tự vitamin B12, rất quan trọng cho quá trình tổng hợp DNA và RNA, cần thiết cho sự phân chia và nhân lên của tế bào máu. Thiếu acid folic cũng gây thiếu máu hồng cầu to. Acid folic đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ mang thai để phòng ngừa dị tật ống thần kinh ở thai nhi. Acid folic có nhiều trong rau lá xanh đậm, các loại đậu, trái cây, gan động vật, ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm được làm giàu acid folic.
Ngoài ba dưỡng chất quan trọng trên, một số vitamin và khoáng chất khác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ thống máu khỏe mạnh. Vitamin C tăng cường hấp thu sắt và bảo vệ tế bào máu khỏi tổn thương. Vitamin B6 tham gia vào quá trình tổng hợp heme, thành phần của hemoglobin. Đồng cần thiết cho việc chuyển hóa sắt và hình thành hemoglobin. Vitamin A quan trọng cho sự phát triển và biệt hóa của tế bào gốc tạo máu. Vitamin E bảo vệ màng tế bào hồng cầu. Protein là thành phần cấu tạo nên hemoglobin và các protein khác trong huyết tương.
Để có một hệ thống máu khỏe mạnh, bác sĩ Vui khuyến cáo xây dựng chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng, cung cấp đủ các nhóm chất, ưu tiên thực phẩm tươi sống, tự nhiên và tăng cường thực phẩm giàu sắt, vitamin B12 và acid folic. Uống đủ nước cũng rất quan trọng để đảm bảo máu lưu thông tốt. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn nhanh vì chúng thường nghèo dinh dưỡng.
Bên cạnh chế độ ăn uống, việc khám sức khỏe định kỳ cũng rất quan trọng. Nếu có các triệu chứng thiếu máu hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao, hãy đến gặp bác sĩ để được khám, xét nghiệm máu và tư vấn cụ thể.
Admin
Nguồn: VnExpress
