Một thảm kịch kinh hoàng đã xảy ra tại vùng Texas Hill Country, miền trung bang Texas, khi trận lũ quét dữ dội ập đến vào rạng sáng ngày 4/7, cướp đi sinh mạng của ít nhất 104 người. Hạt Kerr, nơi tập trung nhiều trại hè dành cho học sinh dọc theo sông Guadalupe và các nhánh sông, chịu thiệt hại nặng nề nhất.
Văn phòng cảnh sát trưởng hạt Kerr thông báo vào chiều ngày 7/7 rằng đã có 84 người thiệt mạng, bao gồm 56 người lớn và 28 trẻ em.
Theo Cơ quan Quản lý Tình huống khẩn cấp Liên bang Mỹ (FEMA), khu vực thượng nguồn sông Guadalupe thuộc hạt Kerr, nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, có ít nhất 13 trại hè được xây dựng ngay cạnh hoặc một phần nằm trong khu vực có nguy cơ lũ lụt cao.
Phó giáo sư Allison C. Reilly, chuyên ngành kỹ thuật dân dụng và môi trường của Đại học Maryland, nhận định: “Khi ở gần sông, bạn luôn phải đối mặt với rủi ro”.
Texas Hill Country, một vùng bán khô hạn với lớp đất mỏng trên nền đá cứng, không thể hấp thụ nhanh chóng lượng nước mưa lớn. Điều này khiến nước từ các ngọn đồi đổ xuống sông với tốc độ cực nhanh mỗi khi có mưa lớn, biến nơi đây thành “Thung lũng Lũ quét”, một trong những khu vực nguy hiểm nhất nước Mỹ.
Cuối tuần vừa qua, những cảnh báo về rủi ro đã trở thành hiện thực khi hơn 450 triệu m3 nước mưa trút xuống hạt Kerr, làm nước sông dâng cao và tràn vào các trại hè vào giữa đêm.
Camp Mystic, nơi con gái của cựu tổng thống Lyndon B. Johnson và nhiều thống đốc Texas từng tham gia, là một trong những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. 27 trong số 28 trẻ em thiệt mạng do lũ quét ở Texas lần này là trại sinh của Camp Mystic. Ít nhất 10 thành viên và một hướng dẫn viên của trại vẫn còn mất tích.
Richard Eastland Jr., con trai của người điều hành Camp Mystic, chia sẻ: “Chúng tôi đã nhận được nhiều cảnh báo và từng chứng kiến lũ lụt ở khu vực này. Nhưng lần này, tôi không biết phải giải thích thế nào. Mọi thứ diễn ra quá nhanh và kinh khủng. Chúng tôi chưa bao giờ thấy nước dâng cao đến vậy”.
Camp Mystic và các trại hè lân cận được xây dựng ở những vị trí đẹp như tranh vẽ, gần những con sông uốn lượn giữa các ngọn đồi. Tuy nhiên, theo giáo sư Hatim Sharif của Đại học Texas ở San Antonio, chính địa hình này lại làm tăng nguy cơ lũ quét.
Texas Hill Country nằm trên Balcones Escarpment, một ranh giới địa chất đặc biệt với địa hình dốc và gồ ghề, kéo dài từ khu vực gần Del Rio ở phía tây nam qua các thành phố như San Antonio, Austin và lên phía đông bắc gần Dallas-Fort Worth.
Không khí ấm từ vịnh Mexico gặp phải các vách đá và đồi núi ở đây sẽ ngưng tụ, gây ra mưa lớn. Nước mưa sau đó nhanh chóng đổ xuống từ các sườn đồi, gây ngập lụt sông suối và làm mực nước dâng cao.
Giáo sư Sharif giải thích: “Nước sẽ chảy với tốc độ rất nhanh”.
Biến đổi khí hậu làm nhiệt độ tăng, khiến bầu khí quyển giữ được nhiều độ ẩm hơn và làm tăng nguy cơ mưa lớn gây lũ lụt. Điều này khiến các trại hè dọc sông Guadalupe đối mặt với nguy hiểm ngày càng lớn.
Tại thượng nguồn sông Guadalupe, nước lũ đã tràn vào các khu cabin ở Camp La Junta, một trại hè dành cho nam sinh đã hoạt động hơn 90 năm. Theo thông báo trên trang Facebook của trại, tất cả mọi người đã được sơ tán an toàn.
Ở vùng hạ lưu, nhân viên trại hè Camp Heart O’ the Hills cho biết khu vực đã hứng chịu “lũ lụt thảm khốc”. Dù trại dành cho nữ sinh này không hoạt động vào thời điểm đó, giám đốc 68 tuổi Jane Ragsdale và một đồng sở hữu trại đã thiệt mạng vì lũ.
Luật sư Joel Scata của Hội đồng Bảo vệ Tài nguyên Thiên nhiên cho biết chủ đất được phép xây dựng trong khu vực có nguy cơ lũ lụt cao, nhưng phải tuân thủ các yêu cầu về xây dựng. Mặc dù các yêu cầu xây dựng của FEMA chưa được cập nhật từ năm 1976, chính quyền địa phương có thể ban hành các quy định nghiêm ngặt hơn.
Hạt Kerr đã ban hành yêu cầu phòng chống lũ lụt vào năm 2020, bao gồm các quy định như yêu cầu các tòa nhà dân cư và công trình mới, hoặc các tòa nhà đang cải tạo, phải được xây cao hơn.
Tuy nhiên, theo phó giáo sư Reilly, các công trình trong khu vực có nguy cơ lũ cao thường là các tòa nhà giá trị thấp, như cabin hoặc nhà di động được bố trí ở các trại hè.
“Người ta thường có xu hướng xây những căn nhà rẻ tiền, giá trị thấp trong vùng lũ. Nhà lắp ghép kiểu cabin phù hợp với ý tưởng đó, vì chi phí xây dựng hay thiệt hại nếu xảy ra lũ quét không cao. Nhưng chúng ta chưa tính tới nguy cơ với con người, với những đứa trẻ ở trong cabin đó”, bà nói.
Phó giáo sư Reilly nhấn mạnh rằng các cộng đồng ở khu vực dễ xảy ra lũ lụt cần giảm thiểu rủi ro bằng nhiều chiến lược, như nâng cao công trình, lắp đặt hệ thống cảnh báo sớm và đảm bảo có kế hoạch sơ tán.
Các trại hè dành cho thanh thiếu niên ở Texas được yêu cầu phải lên kế hoạch cho tình huống khẩn cấp, bao gồm cả thiên tai. Thanh tra của Cơ quan Y tế bang Texas kiểm tra kế hoạch ứng phó tình huống khẩn cấp của các trại hè hàng năm.
Các trại được cấp phép cũng phải hướng dẫn cho trại viên về những việc cần làm trong trường hợp hỏa hoạn, thiên tai hoặc sơ tán. Tuy nhiên, nhiều người trong khu vực hứng chịu trận lũ quét vừa qua đã bất ngờ trước mức độ nghiêm trọng của thảm họa.
Ngay cả khi các tòa nhà nằm ngoài khu vực rủi ro, điều đó không có nghĩa là chúng an toàn. Các chuyên gia cho rằng bản đồ cảnh báo lũ lụt của FEMA có thể đã lỗi thời và chưa tính đến các yếu tố liên quan đến biến đổi khí hậu.
Luật sư Scata nhận định: “Cơ quan này giả định rằng lũ lụt trong tương lai cũng giống như quá khứ, điều đó không chính xác. Lũ lụt đang trở nên nghiêm trọng hơn do những yếu tố như mưa bão lớn hơn, khiến bản đồ cảnh báo đã đánh giá thấp mức độ rủi ro”.
Admin
Nguồn: VnExpress
