Theo thông tin từ Cục Dân số, Bộ Y tế công bố ngày 8/7, Việt Nam đang đối mặt với tình trạng mức sinh thấp đáng báo động sau quá trình sáp nhập địa giới hành chính. Hiện cả nước có 13 trên tổng số 34 tỉnh thành ghi nhận mức sinh dưới mức sinh thay thế (dưới 2,1 con/phụ nữ).
Đáng chú ý, 5 tỉnh thành có mức sinh thấp nhất cả nước bao gồm TP HCM, Tây Ninh, Cần Thơ, Cà Mau và Vĩnh Long, với tỷ lệ dao động từ 1,43 đến 1,6 con/phụ nữ. TP HCM, sau sáp nhập với Bình Dương và Vũng Tàu, tiếp tục giữ vị trí địa phương có mức sinh thấp nhất, chỉ đạt 1,43 con/phụ nữ. Tiếp theo là Tây Ninh (sau khi sáp nhập với Long An) với mức sinh 1,52 con/phụ nữ và Cần Thơ (sáp nhập với Sóc Trăng và Hậu Giang) đạt 1,55 con/phụ nữ.
Ở khu vực phía Bắc, Hà Nội là địa phương duy nhất có mức sinh dưới 2 con, chỉ đạt 1,86 con/phụ nữ, giảm 0,02 con so với năm 2023. Đây cũng là mức sinh thấp kỷ lục tại thủ đô.
Ở chiều ngược lại, sau sáp nhập, 3 tỉnh có mức sinh cao (từ 2,5 con/phụ nữ trở lên) là Điện Biên (2,6 con/phụ nữ), Tuyên Quang (sáp nhập với Hà Giang, đạt 2,55 con/phụ nữ) và Lào Cai (sáp nhập với Yên Bái, đạt 2,5 con/phụ nữ). Trước khi sáp nhập, các địa phương này cũng đã có mức sinh tương đối cao. 18 tỉnh còn lại ghi nhận tổng tỷ suất sinh đạt từ mức sinh thay thế đến dưới mức sinh cao (từ 2,1 đến dưới 2,5 con/phụ nữ).
Bộ Y tế cho biết, mức sinh trung bình của Việt Nam hiện chỉ đạt 1,91 con/phụ nữ, nằm trong nhóm 5 quốc gia có mức sinh thấp nhất khu vực Đông Nam Á. So với mức trung bình của khu vực (2,0 con/phụ nữ), Việt Nam chỉ cao hơn Brunei (1,8 con/phụ nữ), Malaysia (1,6 con/phụ nữ), Thái Lan và Singapore (1,0 con/phụ nữ).
Các chuyên gia nhận định, tình trạng mức sinh thấp tại Việt Nam xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm áp lực công việc, gánh nặng tài chính, xu hướng ưu tiên phát triển sự nghiệp và sự thay đổi trong nhận thức xã hội. Tại khu vực nông thôn, mức sinh thường cao hơn do ảnh hưởng của tục lệ kết hôn sớm và các yếu tố văn hóa, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa. Tuy nhiên, xu hướng giảm sinh ở khu vực này cũng đang dần trở nên rõ rệt.
Mức sinh thấp có tác động lớn đến cơ cấu dân số, làm giảm lực lượng lao động, đẩy nhanh quá trình già hóa dân số và ảnh hưởng tiêu cực đến quy mô dân số. Các chuyên gia cảnh báo nếu không có các biện pháp can thiệp kịp thời, Việt Nam có thể đối mặt với nguy cơ “sụp đổ dân số”, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế.
Để giải quyết vấn đề này, Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 đặt mục tiêu duy trì vững chắc mức sinh thay thế, tương đương 2,1 con/phụ nữ, và quy mô dân số 104 triệu người. Bộ Y tế đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm đảm bảo mức sinh thay thế, khuyến khích người dân sinh đủ hai con, bao gồm việc bãi bỏ tiêu chí giảm sinh con thứ 3 trở lên, khuyến khích phụ nữ kết hôn trước 30 tuổi và sinh đủ hai con trước 35 tuổi.
Một số tỉnh thành đã triển khai các chính sách hỗ trợ tài chính để khuyến khích sinh con. Điển hình, TP HCM đã xây dựng danh sách hỗ trợ phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi với mức hỗ trợ 3 triệu đồng.
Admin
Nguồn: VnExpress
