Luật số 68 về Quản lý và Đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, được Quốc hội thông qua tháng trước, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/8, sớm hơn so với kế hoạch ban đầu. Động thái này nhằm khai thác tối đa nguồn lực từ các doanh nghiệp nhà nước, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong năm nay và những năm tiếp theo.
Để đảm bảo luật được thực thi hiệu quả, Bộ Tài chính đang soạn thảo ba nghị định về quản lý và đầu tư vốn, cũng như cơ chế giám sát tại các doanh nghiệp nhà nước.
Theo đại diện Cục Phát triển doanh nghiệp nhà nước, các dự thảo nghị định trao quyền tự chủ lớn hơn cho Hội đồng thành viên, Chủ tịch và người đại diện vốn nhà nước trong việc sử dụng các nguồn lực nội tại của doanh nghiệp. Các nhà điều hành cũng sẽ được tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc quyết định chủ trương và đầu tư vốn.
Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất rằng đối với các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn, Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty có quyền quyết định các dự án đầu tư dưới 5.000 tỷ đồng từ Quỹ đầu tư phát triển. Các dự án có quy mô lớn hơn sẽ cần sự phê duyệt chủ trương từ Thủ tướng và quyết định đầu tư từ cơ quan đại diện chủ sở hữu.
Trước đó, tại một hội nghị vào tháng 2, lãnh đạo EVN và PVN đã kiến nghị Thủ tướng về vấn đề này. Họ cho rằng việc phân cấp mạnh mẽ trong quyết định đầu tư sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất kinh doanh, từ đó đạt được các mục tiêu tăng trưởng đã đề ra.
Thứ trưởng Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, song song với việc phân cấp trong quyết định đầu tư, các quy định mới sẽ được điều chỉnh theo hướng tách bạch rõ ràng chức năng quản lý nhà nước với vai trò chủ sở hữu vốn và hoạt động của doanh nghiệp. Cơ quan đại diện chủ sở hữu sẽ giảm thiểu sự can thiệp trực tiếp vào hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời tăng cường phân cấp, kiểm tra và giám sát để tạo thêm quyền tự chủ cho doanh nghiệp.
Nhà nước sẽ đóng vai trò như một nhà đầu tư, thực hiện đầy đủ quyền và trách nhiệm đối với phần vốn góp trong doanh nghiệp, một cách bình đẳng với các nhà đầu tư khác. Việc quản lý vốn nhà nước sẽ được thực hiện thông qua người đại diện chủ sở hữu trực tiếp hoặc người đại diện phần vốn nhà nước.
Ông Tuấn nhấn mạnh rằng các chính sách mới được xây dựng trên tinh thần trao quyền nhiều hơn cho doanh nghiệp nhà nước và phân cấp mạnh mẽ trong quản lý vốn nhà nước đầu tư.
Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đề xuất các quy định mới nhằm khắc phục những hạn chế trong công tác giám sát, kiểm tra, đánh giá và xếp loại doanh nghiệp. Theo đó, việc giám sát và kiểm tra sẽ được thực hiện theo ba cấp: Chính phủ, cơ quan đại diện chủ sở hữu và giám sát nội bộ của doanh nghiệp. Các dấu hiệu nhận biết khả năng mất an toàn tài chính của doanh nghiệp sau giai đoạn lỗ kế hoạch cũng sẽ được bổ sung.
Một số điều chỉnh cũng được đưa ra nhằm tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình cổ phần hóa. Cụ thể, công tác cổ phần hóa sẽ không còn liên quan đến việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất của doanh nghiệp. Sau khi doanh nghiệp chuyển đổi thành công ty cổ phần, việc quản lý và sử dụng đất sẽ tuân theo quy định của pháp luật đất đai hiện hành.
Dự thảo cũng loại bỏ quy định yêu cầu phương án sử dụng đất phải được cơ quan đại diện chủ sở hữu phê duyệt và lấy ý kiến từ các tỉnh, thành phố. Thay vào đó, doanh nghiệp sẽ tự xây dựng phương án sử dụng nhà, đất sau khi chuyển đổi, trên cơ sở không gắn với mục đích sử dụng đất.
Thứ trưởng Tuấn cho biết thêm, Bộ Tài chính đang xây dựng Đề án phát triển kinh tế nhà nước, trong đó doanh nghiệp nhà nước đóng vai trò nòng cốt. Ông kỳ vọng rằng những đổi mới này sẽ góp phần khơi thông các nguồn lực hiện có và tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động của doanh nghiệp nhà nước.
Ông nhấn mạnh: “Qua đó, doanh nghiệp nhà nước sẽ tiếp tục dẫn dắt và tạo động lực phát triển cho nền kinh tế, cũng như các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế.”
Theo thống kê năm ngoái, tổng tài sản của 671 doanh nghiệp nhà nước (bao gồm 473 doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn và 198 doanh nghiệp có trên 50% vốn nhà nước) đạt trên 5,6 triệu tỷ đồng, tăng 45% so với năm 2023. Tổng doanh thu của các doanh nghiệp này đạt gần 3,3 triệu tỷ đồng, tăng 24%. Lợi nhuận trước thuế đạt gần 227.500 tỷ đồng, tăng 8%, và đóng góp vào ngân sách nhà nước gần 400.000 tỷ đồng, tăng 9%.
Admin
Nguồn: VnExpress
