“Đạo luật To Lớn” (OBBBA), nền tảng ngân sách cho nhiệm kỳ hai của Tổng thống Trump, đã được đảng Cộng hòa thông qua tại lưỡng viện Quốc hội Mỹ. Tổng thống đã ký ban hành đạo luật này vào ngày Quốc khánh 4/7, hoàn thành mong muốn của mình.
Tuy nhiên, OBBBA chứa đựng một số điều khoản gây tranh cãi, vấp phải sự phản đối ban đầu từ nhiều nghị sĩ Cộng hòa. Dù vậy, phần lớn đã thay đổi quan điểm và ủng hộ đạo luật, chỉ một số ít vẫn giữ vững lập trường ban đầu.
Theo các nhà quan sát, việc thông qua OBBBA củng cố thêm quyền lực của ông Trump tại Washington, tạo điều kiện để ông có những động thái mạnh mẽ hơn trong các vấn đề như nhập cư và thương mại.
Whit Ayres, một nhà thăm dò kỳ cựu của đảng Cộng hòa, nhận định với TIME rằng sự kiểm soát của ông Trump đối với đảng Cộng hòa là “gần như tuyệt đối”, một mức độ chi phối mà chưa tổng thống nào đạt được trước đây. Điều này mang lại cho ông sự ủng hộ gần như toàn diện từ các nghị sĩ trong đảng đối với hầu hết mọi việc ông muốn làm.
Những diễn biến gần đây cho thấy sự rạn nứt nội bộ trong đảng Cộng hòa, khi những nghị sĩ có quan điểm khác biệt không còn được chào đón. Ông Trump đã công kích Thượng nghị sĩ Thom Tillis, người phản đối OBBBA, và đe dọa ủng hộ đối thủ của ông này trong cuộc bầu cử sơ bộ đảng năm 2026. Đáp lại, ông Tillis tuyên bố sẽ không tái tranh cử. “Ông không thể sa thải tôi. Tôi sẽ nghỉ,” nghị sĩ bang Bắc Carolina nói.
Tương tự, tại Hạ viện, nghị sĩ Don Bacon cũng thông báo quyết định nghỉ hưu. Ông Bacon tin rằng mình có thể dễ dàng đắc cử nhiệm kỳ thứ 6, nhưng cho rằng quan điểm của ông không còn phù hợp với đảng Cộng hòa hiện tại. Ông đã phải nỗ lực cân bằng để vừa giữ được thiện cảm từ đảng Cộng hòa và Tổng thống Trump, vừa không làm mất lòng cử tri trong khu vực bầu cử ngày càng nghiêng về phía đảng Dân chủ. “Bị công kích từ chính phe cánh hữu thật sự là điều đáng lo ngại,” Bacon chia sẻ với AP.
Việc hai nghị sĩ Tillis và Bacon thông báo nghỉ hưu khi OBBBA đang ở giai đoạn chỉnh sửa cuối cùng cho thấy sự thành công của Tổng thống Trump trong việc củng cố quyền lực, đến mức gần như không còn chỗ cho bất kỳ tiếng nói bất đồng nào trong nội bộ đảng hay chương trình nghị sự của ông.
Cựu hạ nghị sĩ Cộng hòa trung dung Charlie Dent, người đã nghỉ hưu vào năm 2018 sau khi phản đối một nội dung trong nghị trình nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump, nhận xét: “Tillis và Bacon đã cho thấy phong cách đề cao tính thực dụng và thỏa hiệp lưỡng đảng không còn được chào đón nữa”. Ông Dent nói thêm rằng, vì có quan điểm khác biệt so với đường lối chính thống của đảng Cộng hòa ở một số vấn đề, họ cảm thấy mình không còn được đón nhận trong hàng ngũ Cộng hòa hiện nay.
Theo giới quan sát, đảng Cộng hòa dường như đang muốn thử xem liệu trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026, cử tri tại ít nhất 218 khu vực bầu cử Hạ viện và 50 ghế Thượng viện có sẵn sàng ủng hộ những ứng viên công khai thể hiện sự trung thành tuyệt đối với ông Trump hay không.
Ken Spain, cựu giám đốc truyền thông của Ủy ban Vận động đảng Cộng hòa tại quốc hội, nhận định: “Lòng trung thành tuyệt đối đã trở thành tiêu chí sàng lọc của đảng Cộng hòa. Không còn nhiều chỗ cho sự linh hoạt hay khác biệt, ngay cả khi điều đó có thể khiến thế đa số ở Hạ viện và Thượng viện bị đặt vào thế rủi ro”.
Tuy nhiên, việc chọn trung thành với Tổng thống Trump có thể khiến các nghị sĩ Cộng hòa tại những khu vực có tính cạnh tranh cao mất đi một lập luận thường thấy khi tranh cử: ủng hộ nghị trình của đảng nếu có lợi cho cử tri khu vực họ đại diện và ngược lại.
Hàng chục khu vực mà các hạ nghị sĩ Cộng hòa đại diện đang có nguy cơ đối mặt tổn thất lớn từ việc họ bỏ phiếu ủng hộ điều khoản cắt giảm chương trình hỗ trợ y tế cho người thu nhập thấp Medicaid và ưu đãi thuế cho năng lượng xanh trong OBBBA. Đảng Dân chủ đang coi đây là điểm yếu lớn để nhắm đến, đặc biệt là những ghế họ muốn giành lấy.
Courtney Rice, giám đốc truyền thông Ủy ban Vận động cho đảng Dân chủ tại quốc hội Mỹ, nói: “Họ lên tiếng nhưng sau cùng cũng không dám ra khỏi quỹ đạo của ông Trump và các lãnh đạo đảng ở quốc hội. Và ở những khu vực chúng tôi đang muốn nhắm đến, đó là sai lầm tệ nhất mà một ứng viên có thể mắc phải”.
Ông Dent đồng tình với quan điểm này: “Việc gây áp lực buộc các nghị sĩ Cộng hòa ở các khu vực bầu cử dao động phải tuân theo lập trường của ông Trump trong mọi vấn đề lớn chính là công thức để trao Hạ viện vào tay đảng Dân chủ”.
Admin
Nguồn: VnExpress
