Anh Duy, một bệnh nhân đăng ký ghép giác mạc suốt hai năm nhưng chưa tìm được nguồn hiến phù hợp, đã tìm đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để khám. Tại đây, PGS.TS.BS Nguyễn Xuân Hiệp, Giám đốc Trung tâm Mắt Công nghệ cao, chẩn đoán anh bị sẹo giác mạc diện rộng, mống mắt thoái hóa, cùng nhiều dải xơ dính mặt sau giác mạc. Tình trạng sẹo gây đục giác mạc đã làm che khuất tầm nhìn, khiến anh Duy bị mù mắt trái. Giải pháp duy nhất để khôi phục thị lực cho anh là ghép giác mạc thay thế.
May mắn thay, Trung tâm Mắt Công nghệ cao có sẵn nguồn giác mạc nhập khẩu phù hợp. Chỉ hai tuần sau, anh Duy đã được phẫu thuật ghép giác mạc. Quá trình theo dõi hậu phẫu kéo dài hai tuần cho thấy, cơ thể anh không có dấu hiệu đào thải giác mạc. Sau hai tháng, thị lực của anh Duy đã hồi phục đáng kể và anh được xuất viện.
Theo ước tính, Việt Nam có khoảng 300.000 người cần ghép giác mạc do các bệnh về mắt như chấn thương, loạn dưỡng, viêm loét giác mạc hoặc các bệnh lý bẩm sinh. Nguồn giác mạc chủ yếu đến từ người hiến chết não, tuy nhiên, tỷ lệ hiến tặng hiện còn rất thấp. Bác sĩ Hiệp cho biết, nguồn mô trong nước gần như không đủ đáp ứng nhu cầu ghép, khiến nhiều người bệnh phải chịu cảnh mù lòa hoặc buộc phải bỏ nhãn cầu.
Để giải quyết tình trạng này, từ năm ngoái, Trung tâm Mắt Công nghệ cao đã hợp tác với nhiều ngân hàng mô trong nước và quốc tế. Mục tiêu là tiếp cận các nguồn cung cấp giác mạc đạt chuẩn, giúp bệnh nhân cần ghép giác mạc sớm có cơ hội tìm lại ánh sáng. Mô giác mạc nhập khẩu được vận chuyển trong điều kiện bảo quản lạnh chuyên dụng, đảm bảo các thông số sinh học quan trọng như độ trong, độ dày, mật độ tế bào nội mô. Khi về đến Trung tâm Tế bào gốc của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, giác mạc tiếp tục được đánh giá lại một lần nữa trước khi ghép cho bệnh nhân phù hợp.
Bác sĩ Hiệp nhấn mạnh, mặc dù nguồn mô nhập khẩu có chi phí, nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với chi phí điều trị tại nước ngoài. Quan trọng hơn, việc này giúp rút ngắn thời gian chờ đợi ghép giác mạc cho người bệnh. Việc sử dụng giác mạc nhập khẩu phù hợp cho cả hai chỉ định: ghép toàn bộ giác mạc (ghép xuyên) và ghép từng lớp (ghép nội mô hoặc ghép lớp nông).
Do giác mạc không chứa mạch máu, nguy cơ thải ghép thấp hơn nhiều so với các cơ quan khác như thận hoặc gan. Tuy nhiên, bệnh nhân sau phẫu thuật vẫn cần được theo dõi và kiểm soát chặt chẽ, định kỳ trong ít nhất hai năm đầu tiên. Bác sĩ cũng lưu ý rằng, nhiều bệnh nhân ghép giác mạc ở nước ngoài gặp khó khăn do chi phí đi lại tái khám trở thành gánh nặng, dẫn đến trì hoãn và tăng nguy cơ biến chứng trong quá trình chăm sóc hậu phẫu.
Sau 33 năm triển khai hiến ghép tạng, Việt Nam đã thực hiện hơn 9.500 ca ghép, chủ yếu là thận, gan, giác mạc và tim. Nguồn tạng chủ yếu từ người hiến chết não và người thân còn sống, nhưng vẫn còn rất hạn chế, đặc biệt là nguồn từ người chết não. Đáng mừng là trong hai năm gần đây, số ca chết não hiến tạng đã tăng mạnh, mang lại cơ hội hồi sinh cho nhiều người. Chỉ trong hai tháng đầu năm nay, cả nước đã có 21 ca hiến tạng sau chết não, so với 41 trường hợp của cả năm 2024.
Admin
Nguồn: VnExpress
