Tại nhiều địa phương, điện mặt trời mái nhà đang ngày càng được ưa chuộng nhờ khả năng tiết kiệm chi phí và đảm bảo nguồn cung điện ổn định. Điển hình như gia đình chị Trần Thu Thùy ở Bắc Giang (cũ), đã đầu tư 200 triệu đồng lắp đặt hệ thống điện mặt trời công suất 18 kWp, kèm theo bộ lưu trữ 16,1 kWh, phủ kín phần mái rộng hơn 100 m2.
Chị Thùy chia sẻ hệ thống này giúp gia đình giảm đáng kể chi phí điện, đồng thời đảm bảo nguồn điện ổn định cho sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt khi gia đình có trẻ nhỏ và sử dụng điều hòa, thang máy thường xuyên. “Hóa đơn tiền điện hàng tháng của gia đình tôi hiện chỉ còn khoảng 600.000 – 800.000 đồng, giảm đáng kể so với mức 5-6 triệu đồng trước đây”, chị Thùy cho biết.
Không chỉ các hộ gia đình, nhiều doanh nghiệp tại các khu công nghiệp ở Bắc Giang (cũ), nay thuộc Bắc Ninh, cũng đang áp dụng mô hình này để tiết giảm chi phí và đảm bảo nguồn điện cho sản xuất.
Công ty TNHH Crystal Martin (Việt Nam) là một ví dụ điển hình. Họ đã lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà công suất hơn 3 MW, đáp ứng khoảng 19,5% nhu cầu điện của nhà máy. Theo kế hoạch, công ty sẽ tiếp tục đầu tư thêm 1,2 MW vào năm sau và 1,2 MW nữa vào năm 2028, nâng tổng công suất lên 5,4 MW vào năm 2030, giúp nhà máy chủ động tới 30% lượng điện tiêu thụ.
Ông Oun Kaowsiri, Tổng giám đốc Crystal Martin Việt Nam, nhận định nhu cầu tiêu thụ điện của Việt Nam sẽ ngày càng tăng do tốc độ phát triển công nghiệp và dân số. Do đó, các doanh nghiệp cần cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng. Ông nhấn mạnh: “Crystal Martin đặt mục tiêu giảm 35% lượng phát thải CO2 vào năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2050. Đây là mục tiêu rất quan trọng”. Công ty đã bắt đầu lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà từ năm 2019 như một giải pháp chủ lực để đạt được mục tiêu này.
Đến nay, Crystal Martin đã hoàn thành giai đoạn 3 của dự án, tiết kiệm khoảng 3 triệu kWh điện mỗi năm. Dự kiến trong 3-4 năm tới, tổng sản lượng năng lượng mặt trời sẽ đạt 6 triệu kWh mỗi năm, tương đương khoảng 40% mức tiêu thụ của nhà máy, giúp giảm chi phí vận hành và tiến gần hơn tới mục tiêu giảm phát thải ròng.
Theo số liệu từ Tổng công ty Điện lực Miền Bắc (EVNNPC), toàn miền Bắc hiện có gần 700 MWp điện mặt trời mái nhà đang vận hành. Một số địa phương như Yên Bái, Thanh Hóa đã đạt được những kết quả khả quan. Thanh Hóa có hơn 600 khách hàng lắp đặt với tổng công suất gần 66 MWp, còn Yên Bái ghi nhận 73 hệ thống hoạt động ổn định, sản lượng phát lên lưới khoảng 300.000 kWh.
Ông Phạm Đăng An, Phó tổng giám đốc Vũ Phong Energy Group và Giám đốc VP Carbon, cho rằng việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu giúp tiết kiệm chi phí điện năng, giảm đáng kể hóa đơn hàng tháng cho cả hộ gia đình và doanh nghiệp.
Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của giải pháp này đối với các nhà máy sản xuất cần nguồn điện ổn định, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường, nâng cao uy tín thương hiệu thông qua việc giảm phát thải carbon, thực hiện cam kết ESG và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, hệ thống còn giúp tăng giá trị tài sản nhờ giảm chi phí vận hành và đảm bảo tính bền vững.
Ở góc độ vĩ mô, chuyên gia này cho rằng việc phát triển các hệ thống năng lượng tái tạo phân tán giúp giảm áp lực lên hệ thống truyền tải và giảm tổn thất điện năng. Điện mặt trời mái nhà còn thúc đẩy chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế thông qua tạo việc làm, hỗ trợ ngành công nghiệp “xanh hóa” và nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu.
Ông An bày tỏ tin tưởng rằng điện mặt trời mái nhà sẽ trở thành một trong những trụ cột quan trọng trong quá trình chuyển đổi năng lượng và phát triển bền vững của Việt Nam trong thập kỷ tới.
Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao, đòi hỏi nhu cầu điện năng tăng trưởng mạnh mẽ, việc khuyến khích lắp đặt điện mặt trời mái nhà càng trở nên cấp thiết. Đặc biệt, với dự báo thời tiết nắng nóng gay gắt hơn, hệ thống điện miền Bắc có nguy cơ quá tải cục bộ vào giờ cao điểm. Do đó, các công ty điện lực địa phương đang tích cực vận động và tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu thụ.
Quy hoạch điện VIII điều chỉnh cũng đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt tỷ lệ 50% tòa nhà công sở và 50% hộ gia đình sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, phục vụ nhu cầu tại chỗ và không bán lên lưới điện quốc gia.
Để tối ưu hiệu quả, ông Phạm Đăng An khuyến nghị các hộ gia đình và doanh nghiệp nên ưu tiên lựa chọn công nghệ hiệu suất cao và bền vững, như các loại tấm pin Mono-PERC, Half-cut cell, hoặc công nghệ mới hơn như n-type TOPCon. Với hệ thống quy mô vừa, biến tần chuỗi là giải pháp phổ biến, còn với doanh nghiệp có diện tích lắp đặt lớn, có thể kết hợp bộ tối ưu hóa công suất (optimizer) để kiểm soát hiệu quả từng cụm pin.
Ngoài ra, việc lắp đặt hệ thống giám sát thông minh (smart monitoring) sẽ giúp theo dõi hiệu suất, phát hiện sự cố và tối ưu vận hành. Tích hợp hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS) dùng pin Lithium (LFP) cũng giúp tăng tỷ lệ tự tiêu thụ và tính ổn định nguồn điện, mặc dù chi phí ban đầu sẽ cao hơn.
Về phương án tài chính, bên cạnh hình thức tự đầu tư, doanh nghiệp có thể lựa chọn mô hình thuê các đơn vị chuyên nghiệp đầu tư, xây dựng, vận hành và bảo trì toàn bộ hệ thống, giúp giảm gánh nặng vốn ban đầu.
Admin
Nguồn: VnExpress
