Ngày 10/7 vừa qua, gia đình liệt sĩ Trần Văn Phú, trung đội trưởng thuộc Đại đội 3, Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 90, Sư đoàn 324, đã nhận được một hồ sơ di vật đặc biệt, bao gồm danh sách 28 đồng đội của ông. Hồ sơ không chỉ ghi rõ tên tuổi, cấp bậc mà còn có các thông tin chi tiết như ngày nhập ngũ, mã địa phương, chiều cao, số súng, và thậm chí thông tin về cha mẹ, quê quán của một số chiến sĩ.
Tập tài liệu này được thu giữ vào ngày 5/7/1967 trong một cuộc hành quân truy quét do Tiểu đoàn 3, Trung đoàn thủy quân lục chiến số 9 của Mỹ thực hiện tại tỉnh Quảng Trị. Địa điểm thu giữ được xác định là “vùng có hoạt động quân sự dữ dội thời chiến”.
Những thông tin này có thể mang đến những manh mối quan trọng cho các gia đình liệt sĩ trong quá trình tìm kiếm người thân. Ví dụ, hồ sơ ghi rõ binh nhất Nguyễn Xuân Lập có mẹ là Nguyễn Thị Ngọ ở làng Kim Hải, Hà Tĩnh, cha đã mất; hay chiến sĩ Phạm Xuân Tính có cha là Phạm Giêng, mẹ là Nguyễn Thị Viếng, cùng quê Hà Tĩnh.
Một trường hợp khác là binh nhất Lê Thúc Tăng, cao 1,67 m, nhập ngũ năm 1961, phục viên năm 1964, và tái ngũ vào tháng 10/1966. Anh hy sinh chỉ 9 tháng sau đó. Một số quân nhân còn được ghi lại số hiệu cụ thể, như binh nhất Trần Văn Trường, cao 1,52 m, nhập ngũ ngày 2/7/1965 tại thôn Tiến An, Bình Thuận, mang số hiệu 101266, khi mới 19 tuổi. Binh nhì Nguyễn Văn Hội nhập ngũ tại xứ Thiện Dương (hoặc Thiệu Dương), Thanh Hóa, lúc 17 tuổi, mang số hiệu 26966.
Phần lớn giấy tờ của bộ đội được mã hóa bằng các ký hiệu B2, B3, B4, B5 và T2-T7. Các nhà nghiên cứu cho rằng, trong thời chiến, các đơn vị quân sự và hành chính miền Bắc thường dùng các ký hiệu này để chỉ khu vực xuất thân, nơi đóng quân hoặc tuyển quân. Theo đó, “B4 nhiều khả năng ám chỉ Quảng Bình hoặc Quảng Trị. T4, T5, T7 tương ứng với Nghệ An, Thanh Hóa và Ninh Bình – những địa phương tuyển quân phổ biến vào những năm 1966-1967”.
Cơ quan nghiên cứu đánh giá cao giá trị lịch sử và nhân đạo của tài liệu này, nhấn mạnh rằng nó “chứa đựng tổ hợp hiếm hoi giữa danh tính cá nhân, cấu trúc đơn vị và chi tiết tác chiến”. Họ khuyến nghị sử dụng dữ liệu cá nhân trong hồ sơ để liên hệ với thân nhân còn sống hoặc hỗ trợ nỗ lực chung Việt – Mỹ trong việc tìm kiếm và hồi hương hài cốt liệt sĩ.
Sau 58 năm kể từ ngày liệt sĩ Trần Văn Phú hy sinh (3/7/1967), gia đình ông mới biết chính xác vị trí ông ngã xuống. Tọa độ được cung cấp trên bản đồ là một điểm đỏ giữa vùng xanh thuộc Gio Linh, Quảng Trị, gần quốc lộ 76 và cách căn cứ Cồn Tiên khoảng ba cây số. Vị trí này gần khớp với khu vực mà gia đình đã tìm kiếm trong ba năm qua.
Trong cuốn sổ lịch của liệt sĩ Phú, gia đình còn lưu giữ những tài liệu về học tập giữ gìn vũ khí, Mười lời thề danh dự của Quân đội nhân dân Việt Nam, nhạc và lời bài hát Giải phóng miền Nam, cùng một đoạn trích tuyên bố của Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ngày 22/3/1965.
Bà Trần Thị Thu Hà, cháu dâu liệt sĩ, cùng chồng đã nhiều lần lặn lội từ Hà Nội vào Quảng Trị để tìm kiếm hài cốt liệt sĩ Phú nhưng chưa thành công. Ngày 20/7, gia đình dự định trở lại Quảng Trị để tìm kiếm tại tọa độ mới được cung cấp, đồng thời liên hệ với các cấp ngành để có thể sớm khai quật vị trí này.
Bà Hà chia sẻ: “Tôi hy vọng có thể kết nối với gia đình các liệt sĩ có tên trong danh sách hoặc đồng đội từng chiến đấu với chú tôi ở Trung đoàn 90, Sư đoàn 324 trong hành trình tìm kiếm để có thể đưa được liệt sĩ về nhà”.
Ngoài hồ sơ liệt sĩ Trần Văn Phú, 21 bộ hồ sơ khác cũng đã được Trung tâm Lưu trữ quốc gia III cùng các bên liên quan trao lại cho gia đình liệt sĩ tại nhiều tỉnh thành như Hà Nội, Ninh Bình, Lào Cai, Phú Thọ, nhân dịp trưng bày kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao Việt – Mỹ.
Admin
Nguồn: VnExpress
