Theo lộ trình mà Thủ tướng đã chỉ đạo, từ tháng 7/2026, xe máy chạy xăng sẽ không được phép hoạt động trong khu vực vành đai 1 của Hà Nội, bao gồm các quận trung tâm như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng. Đây là khu vực có mật độ giao thông cao, tập trung hơn một triệu dân cư sinh sống, cùng hàng trăm nghìn người từ các khu vực ngoại thành và các tỉnh lân cận di chuyển đến mỗi ngày.
Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, nhận định rằng việc loại bỏ xe máy xăng sẽ góp phần cải thiện chất lượng không khí và giảm thiểu tiếng ồn đô thị. Tuy nhiên, điều này chỉ thực sự hiệu quả khi có các phương tiện thay thế khả thi. Trong bối cảnh hiện tại, hệ thống giao thông công cộng của Hà Nội mới chỉ đáp ứng được khoảng 19% nhu cầu đi lại, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 30-35% vào năm 2025. Việc dừng lưu thông xe máy xăng có thể tạo ra áp lực lớn nếu không có các giải pháp bổ sung kịp thời.
Để giải quyết vấn đề này, ông Quyền đề xuất thành phố nên ưu tiên tăng tần suất và mở rộng mạng lưới xe buýt, đồng thời sớm đưa vào vận hành thêm các tuyến metro để nâng cao năng lực vận chuyển hành khách. Bên cạnh đó, Hà Nội cũng nên xem xét bổ sung các loại phương tiện linh hoạt như xe điện mini 10-12 chỗ, có khả năng di chuyển trong các ngõ hẹp, phục vụ các chặng ngắn và trung chuyển hành khách đến các trục giao thông chính.
Tiến sĩ Đinh Thị Thanh Bình từ Đại học Giao thông Vận tải cho rằng, việc cấm xe máy xăng sẽ khiến người dân từ các khu vực ngoại thành phải dừng phương tiện cá nhân tại vành đai 1 và chuyển sang sử dụng các phương tiện khác. Do đó, thành phố cần xây dựng một hệ thống bãi đỗ xe chuyển tiếp tại các khu vực giáp ranh, kết nối thuận tiện với xe buýt, metro hoặc xe điện trung chuyển. Bà Bình nhấn mạnh rằng quỹ đất hạn chế sẽ là một thách thức lớn, đòi hỏi quy hoạch đồng bộ và triển khai đầu tư hạ tầng một cách sớm chóng.
Ngoài ra, để giảm lượng phương tiện cá nhân lưu thông trong giờ cao điểm, bà Bình đề xuất thành phố nên phối hợp với các trường học, khu công nghiệp và các doanh nghiệp lớn để tổ chức xe đưa đón học sinh và người lao động, từ đó hạn chế nhu cầu đi lại cá nhân.
Ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, cho rằng bên cạnh việc phát triển hạ tầng, Hà Nội cần có các chính sách hỗ trợ người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp, trong quá trình chuyển đổi phương tiện.
Trước hết, thành phố cần tiến hành khảo sát số lượng xe máy chạy xăng hiện có, phân loại theo niên hạn và tình trạng sử dụng, để xây dựng các gói hỗ trợ phù hợp. Xe máy còn mới và có giá trị sử dụng sẽ được hỗ trợ nhiều hơn khi chuyển đổi, trong khi xe quá cũ có thể không được hỗ trợ nhưng sẽ được khuyến khích thu hồi. Mức hỗ trợ có thể bao gồm một phần tài chính để đổi phương tiện mới hoặc trợ cấp chi phí đi lại nếu người dân chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng.
Ông Thanh cũng khuyến nghị các hãng xe điện nên triển khai các chương trình đổi xe cũ lấy xe mới, đồng thời khuyến khích giảm giá xe điện, đặc biệt là cho những người có thu nhập thấp. Nhà nước có thể xem xét miễn thuế trước bạ, giảm thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc hỗ trợ lãi suất trả góp cho người dân khi mua xe điện chính hãng.
Một yêu cầu cấp thiết khác là phát triển hạ tầng phục vụ xe điện. Tiến sĩ Bình đề xuất thành phố xây dựng một hệ thống trạm sạc công cộng đặt tại các bãi gửi xe, khu dân cư và trung tâm thương mại, tương tự như các trạm xăng hiện nay. Để tránh tình trạng độc quyền, Hà Nội cũng cần thiết kế các điểm sạc mở, hỗ trợ nhiều dòng xe khác nhau, đảm bảo tính cạnh tranh và tiện lợi cho người sử dụng.
Bên cạnh đó, cần có các quy chuẩn về an toàn sạc điện tại khu dân cư, hướng dẫn sử dụng thiết bị sạc đúng cách để phòng tránh cháy nổ. Đồng thời, thành phố và các doanh nghiệp cũng cần có các giải pháp thu gom và xử lý pin đã hết hạn sử dụng, tránh gây ô nhiễm môi trường.
Các chuyên gia cho rằng để chủ trương dừng xe máy xăng không gây ra những xáo trộn lớn trong xã hội, Hà Nội cần công bố rõ ràng lộ trình thực hiện, trong đó nêu cụ thể thời điểm cấm cả xe máy điện nếu có, nhằm giúp người dân chủ động chuẩn bị. Đồng thời, cần có các cơ chế hỗ trợ đồng bộ cho cả người dân và các doanh nghiệp sản xuất phương tiện sử dụng năng lượng sạch, tạo ra một hệ sinh thái giao thông bền vững và khả thi.
Hiện tại, Hà Nội có trên 9,2 triệu phương tiện giao thông, trong đó 8 triệu phương tiện do thành phố quản lý, bao gồm 1,1 triệu ô tô và 6,9 triệu xe máy. Ngoài ra, còn có khoảng 1,2 triệu phương tiện từ các tỉnh khác thường xuyên lưu thông trên địa bàn thành phố.
Admin
Nguồn: VnExpress
