Cuộc đua công nghệ pin siêu nhanh đang nóng lên từng ngày, hứa hẹn một tương lai di chuyển tiện lợi và hiệu quả hơn cho xe điện và nhiều ngành công nghiệp khác.
Cuối tháng 6 vừa qua, Huawei đã gây chú ý lớn khi công bố bằng sáng chế pin thể rắn sử dụng chất điện phân sunfua. Theo công bố, loại pin này có thể giúp xe điện đạt tầm hoạt động lên đến 3.000 km và khả năng sạc siêu nhanh chỉ trong 5 phút.
Trước đó, vào tháng 2/2025, Toyota và Idemitsu đã công bố khoản đầu tư hơn 21 tỷ JPY (tương đương 140 triệu USD) để xây dựng một nhà máy sản xuất lithium-sulfide, một vật liệu quan trọng trong pin thể rắn. Nhà máy này dự kiến sẽ cung cấp đủ vật liệu cho 50.000-60.000 xe điện mỗi năm, bắt đầu từ năm 2027. CATL, nhà sản xuất pin hàng đầu thế giới, cũng không hề kém cạnh khi ra mắt dòng pin Shenxing LFP, cho phép sạc 400 km chỉ trong 10 phút, và tiếp tục cải tiến với phiên bản Shenxing Plus, nâng quãng đường lên 600 km với thời gian sạc tương tự.
Các tập đoàn ô tô lớn như BMW, Mercedes-Benz và Stellantis cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu công nghệ pin, với mục tiêu chung là đạt được khả năng di chuyển hàng nghìn km chỉ với vài phút sạc, tương tự như việc đổ xăng truyền thống.
Pin thể rắn được xem là một trong những giải pháp tiềm năng nhất. Ưu điểm của loại pin này là cung cấp nhiều năng lượng hơn trong cùng một thể tích, giúp giảm kích thước pin. Bên cạnh đó, pin thể rắn có tính ổn định nhiệt tốt hơn, không bắt lửa và giảm nguy cơ rò rỉ chất lỏng, từ đó giảm đáng kể nguy cơ cháy nổ. Tuy nhiên, một trong những rào cản lớn nhất trong việc phát triển pin thể rắn là chất điện phân rắn khó hấp thụ áp lực từ sự giãn nở và co lại của lithium trong quá trình sạc, có thể gây nứt hoặc tạo ra các cấu trúc dendrite gây đoản mạch.
Ngoài ra, quá trình kiểm nghiệm an toàn và xây dựng hạ tầng trạm sạc công suất lớn cũng là những thách thức không nhỏ.
Trong một hướng đi khác, StoreDot, công ty tiên phong trong lĩnh vực pin silicon-dominant của Israel, đã giới thiệu công nghệ sạc siêu nhanh “100 in 5” (160 km trong 5 phút) vào năm 2024. Công ty này dự kiến sẽ thương mại hóa công nghệ “100 in 4” vào năm sau và “100 in 3” vào năm 2028. Đáng chú ý, VinES và VinFast của Việt Nam cũng là những đối tác và nhà đầu tư lớn của StoreDot.
Xu hướng phát triển pin siêu nhanh không chỉ giới hạn trong lĩnh vực xe điện mà còn tác động đến nhiều ngành công nghiệp khác. Theo khảo sát của IEA, thời gian sạc vẫn là một trong những rào cản lớn nhất khiến người tiêu dùng e ngại xe điện. Hơn 60% người được hỏi cho biết họ sẽ sẵn sàng chuyển sang xe điện nếu thời gian sạc tương đương với việc đổ xăng (5-10 phút). Dữ liệu từ Counterpoint Research cũng cho thấy 80% smartphone bán ra trong quý I/2024 đã tích hợp công nghệ sạc nhanh trên 10W, với công suất trung bình đạt 34W.
Các chuyên gia nhận định rằng thói quen sạc nhanh của người dùng điện thoại đang dần trở thành kỳ vọng chung đối với các thiết bị điện tử và xe điện.
Việc sở hữu công nghệ sạc siêu nhanh không chỉ mang lại lợi ích cho người dùng mà còn giúp các nhà sản xuất giảm dung lượng pin cần thiết trên xe, từ đó tiết kiệm chi phí và giảm trọng lượng xe. Ngoài ra, các hãng xe cũng có thể mở rộng mô hình trạm sạc phân tán tại các điểm đỗ xe công cộng thay vì chỉ tập trung vào các trạm siêu lớn.
Việt Nam cũng có cơ hội tham gia vào thị trường pin siêu nhanh thông qua hợp tác giữa VinES và StoreDot. Thỏa thuận này cho phép VinES tiếp cận và ứng dụng công nghệ sạc siêu nhanh vào các mẫu xe điện trong nước.
Bên cạnh đó, Masan High-Tech Materials, đơn vị sở hữu mỏ vonfram lớn nhất Đông Nam Á tại Núi Pháo (Thái Nguyên), đã đầu tư 45 triệu bảng Anh vào Nyobolt, một công ty của Anh chuyên phát triển pin sạc nhanh với vật liệu vonfram. Công nghệ của Nyobolt cho phép sạc đầy 80% pin chỉ trong 5 phút, ứng dụng cho xe điện và thiết bị công nghiệp. Khoản đầu tư này giúp Masan có cơ hội tham gia vào ngành công nghiệp pin siêu nhanh và thúc đẩy hoạt động khai khoáng hiện có.
Pin sạc siêu nhanh hứa hẹn sẽ mở ra nhiều cơ hội ứng dụng trong các ngành kinh tế khác. Trong lĩnh vực logistics và thiết bị tự hành, các dòng xe giao hàng nhỏ hoặc drone có thể tăng số vòng giao mỗi ngày lên 20-30% nhờ thời gian sạc được rút ngắn đáng kể. Điều này đòi hỏi việc thiết lập mạng lưới trạm sạc nhỏ (10-20 kW) quanh các trung tâm phân phối.
Trong các nhà máy, cảng hoặc trung tâm dữ liệu, pin sạc siêu nhanh có thể được sử dụng như một nguồn điện dự phòng (UPS). Ngoài ra, các hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS) có thể giúp tiết kiệm 10-15% hóa đơn tiền điện khi giá điện tăng cao vào giờ cao điểm.
Xa hơn nữa, pin sạc siêu nhanh có thể đóng góp vào sự phát triển của năng lượng tái tạo tại Việt Nam thông qua các giải pháp lưu trữ năng lượng sạch. Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, Việt Nam định hướng phát triển pin lưu trữ để phục vụ nhu cầu hệ thống và kết hợp với năng lượng tái tạo, với mục tiêu đạt công suất pin lưu trữ khoảng 10.000-16.300 MW vào năm 2030 và mở rộng lên 96.120 MW vào năm 2050.
Thị trường BESS toàn cầu được dự báo sẽ đạt giá trị từ 120 đến 150 tỷ USD vào năm 2030, mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực này.
Admin
Nguồn: VnExpress
