Theo báo cáo mới nhất về Kinh tế AI Việt Nam, được công bố bởi Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) và tập đoàn Boston Consulting Group (BCG), trí tuệ nhân tạo (AI) được dự báo sẽ trở thành yếu tố then chốt trong nền kinh tế Việt Nam giai đoạn 2030-2040. Ước tính, AI có thể đóng góp tới 130 tỷ USD vào quy mô nền kinh tế quốc gia.
Báo cáo chỉ ra rằng các ngành sản xuất, hàng tiêu dùng, tài chính, viễn thông, giáo dục và nông nghiệp – môi trường sẽ là những lĩnh vực ứng dụng AI mạnh mẽ nhất. Riêng những ngành này có thể đóng góp khoảng 75% tổng giá trị kinh tế từ AI, chủ yếu thông qua việc tăng doanh thu từ các sản phẩm và dịch vụ tích hợp AI, đồng thời giảm chi phí nhờ tự động hóa, ra quyết định dựa trên dữ liệu và nâng cao hiệu quả vận hành.
NIC nhấn mạnh rằng những con số này giúp các doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách nhận thức rõ hơn về tiềm năng to lớn của AI. Khu vực châu Á – Thái Bình Dương dự kiến sẽ chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ của AI, tạo ra giá trị 1.200 tỷ USD vào năm 2030, gấp bốn lần so với hiện tại. Việc tận dụng hiệu quả AI sẽ là chìa khóa để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Từ năm 2019, AI đã dần được áp dụng trong khu vực tư nhân và đang tiếp tục mở rộng. Trong lĩnh vực sản xuất, các ứng dụng AI giúp phân tích dữ liệu, giám sát vận hành, phát hiện sai sót và kiểm soát chất lượng trong nhà máy. Mô hình này ngày càng được nhiều doanh nghiệp ứng dụng và đổi mới, với dự báo giá trị AI tạo ra có thể đạt 25-30 tỷ USD riêng trong ngành sản xuất.
Trong ngành hàng tiêu dùng, các doanh nghiệp như Masan, TH và Vinamilk đang đi đầu trong việc ứng dụng AI. Vinamilk đã tích hợp AI vào quá trình vận hành và quản lý trang trại thông minh. Masan cũng xác định chuyển đổi số với AI, machine learning (dạy máy học từ dữ liệu) và nền tảng dữ liệu khách hàng là những chiến lược quan trọng để thúc đẩy phát triển trong những năm tới.
Saigon Co.op cũng đã triển khai Xtrabot, một trợ lý AI tại siêu thị, đóng vai trò như một nhân viên tiếp thị thực thụ. Robot này có khả năng hướng dẫn khách hàng và giới thiệu các sản phẩm dùng thử như trà và cà phê. Bên cạnh đó, hệ thống còn được bổ sung các tiện ích như quầy tự thanh toán, máy nấu mì tự động và tủ giữ đồ thông minh.
Trong lĩnh vực tài chính, các ngân hàng đã ứng dụng AI vào các quy trình nhận diện khuôn mặt, eKYC (định danh khách hàng điện tử), nhận dạng ký tự quang học (OCR) và sử dụng trợ lý giọng nói. Ví dụ, MB Bank đã phát triển giải pháp BIZ MBBank tích hợp công nghệ AI, dữ liệu lớn (Big Data) và tự động hóa quy trình. Nền tảng này cho phép doanh nghiệp thực hiện toàn bộ quy trình tín dụng trực tuyến, từ xét duyệt đến giải ngân và phát hành thư tín dụng (L/C), mà không cần sử dụng hồ sơ giấy. Công nghệ DocAI giúp hệ thống tự động kiểm tra chứng từ, giảm tới 75% thời gian xử lý và chi phí vận hành.
Tiềm năng ứng dụng AI tại Việt Nam trong tương lai là vô cùng lớn. Các chuyên gia nhận định rằng các startup AI tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ về cả chất lượng và số lượng trong khu vực. Việt Nam hiện xếp thứ hai trong ASEAN về số lượng startup GenAI (chiếm 27% toàn khu vực) với tổng vốn đầu tư khoảng 780 triệu USD tính đến năm 2024.
Nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo cũng đang gia tăng. Theo thống kê của NIC, có khoảng 10 trường đại học đã mở các chuyên ngành chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo, cung cấp khoảng 1.700 cử nhân mỗi năm.
Ngoài lĩnh vực học thuật, khu vực tư nhân cũng đang tích cực tham gia xây dựng hệ sinh thái R&D AI. Các doanh nghiệp như VinBigData đang phát triển các mô hình nền tảng AI (ví dụ: PhoGPT), trong khi Viettel tập trung nghiên cứu các giải pháp AI ứng dụng trong thực tế. Chính phủ cũng đã ban hành các chính sách khuyến khích R&D và hỗ trợ các trung tâm nghiên cứu, đồng thời ra mắt một nền tảng cộng đồng để tạo điều kiện trao đổi mô hình và dữ liệu AI, thúc đẩy môi trường nghiên cứu hợp tác.
Tuy nhiên, bên cạnh những tiềm năng to lớn, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn đang trong quá trình chuyển đổi và còn băn khoăn về tính hiệu quả cũng như chi phí đầu tư vào AI.
Admin
Nguồn: VnExpress
