Lần đầu tiên, các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến trong lĩnh vực phát triển dược phẩm sẽ được đưa vào thử nghiệm lâm sàng trên người, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong ngành y học.
Colin Murdoch, Chủ tịch Isomorphic Labs và Giám đốc Kinh doanh của Google DeepMind, xác nhận công ty đang chuẩn bị nguồn lực để tiến hành tiêm các loại thuốc được thiết kế bởi AI cho những bệnh nhân đầu tiên. Ông nhấn mạnh rằng các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn, trong đó thuốc được đưa vào cơ thể người, là cột mốc lớn tiếp theo.
Trước đây, việc phát hiện và phát triển một loại thuốc mới thường là một quá trình kéo dài, tốn kém, có thể mất từ 10 đến 15 năm và tiêu tốn hàng tỷ đô la. Quy trình này bao gồm nhiều giai đoạn phức tạp, đòi hỏi sự tỉ mỉ và chủ yếu dựa vào thử nghiệm và sai sót để tạo ra một loại thuốc an toàn, hiệu quả với liều lượng tối ưu.
Sự trỗi dậy của AI, đặc biệt là học máy (Machine Learning) và học sâu (Deep Learning), đã thay đổi đáng kể quy trình này. AI có khả năng tự động hóa, tăng tốc và nâng cao độ chính xác của nhiều giai đoạn trong quá trình phát hiện thuốc, rút ngắn thời gian từ vài năm xuống còn vài tháng, thậm chí vài tuần.
Trước Isomorphic Labs, công ty Insilico Medicine đã sử dụng AI để phát hiện một phân tử thuốc mới có tiềm năng điều trị xơ phổi vô căn. Quá trình từ xác định mục tiêu đến thiết kế phân tử thuốc chỉ mất 46 ngày, một khoảng thời gian ngắn hơn đáng kể so với phương pháp truyền thống. AI đã giúp họ tạo ra hàng nghìn cấu trúc phân tử tiềm năng trong thời gian ngắn, sau đó sàng lọc và chọn ra những ứng viên hứa hẹn nhất để tổng hợp và thử nghiệm trong phòng thí nghiệm.
Isomorphic Labs, một công ty con của Google DeepMind được thành lập vào năm 2021, đang tận dụng công nghệ AlphaFold, một hệ thống AI có khả năng dự đoán cấu trúc protein với độ chính xác cao. Phiên bản mới nhất, AlphaFold 3, có thể mô phỏng sự tương tác giữa protein với DNA hoặc phân tử thuốc, giúp rút ngắn đáng kể quá trình thiết kế thuốc.
Ông Murdoch cho biết các nhà nghiên cứu của công ty tại trụ sở King’s Cross, London, đang hợp tác với AI để thiết kế thuốc điều trị ung thư. Công ty tập trung vào việc phát triển các ứng viên thuốc nội bộ trong lĩnh vực ung thư và miễn dịch học, với mục tiêu xin cấp phép sau các thử nghiệm giai đoạn đầu.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2022, thế giới ghi nhận khoảng 20 triệu ca ung thư mới và 9,7 triệu ca tử vong do ung thư. Việc ứng dụng AI trong thiết kế thuốc hứa hẹn tiết kiệm thời gian, chi phí và tăng tỷ lệ thành công. Murdoch kỳ vọng rằng trong tương lai, chỉ cần “nhấn một nút” là có thể tạo ra bản thiết kế thuốc ngay lập tức.
Năm 2024, Isomorphic Labs đã ký hợp tác nghiên cứu với hai tập đoàn dược phẩm lớn là Novartis và Eli Lilly. Đến tháng 4/2025, công ty đã huy động được 600 triệu USD trong vòng gọi vốn đầu tiên, do Thrive Capital dẫn đầu. Demis Hassabis, CEO của cả Isomorphic Labs và Google DeepMind, nhấn mạnh rằng nguồn tài trợ này sẽ giúp công ty đưa các chương trình vào giai đoạn lâm sàng, tiến gần hơn đến sứ mệnh sử dụng AI để giải quyết mọi bệnh tật trong tương lai.
Xu hướng sử dụng AI trong thiết kế thuốc đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu. GlobalData ước tính hiện có hơn 3.000 loại thuốc đã được phát triển hoặc tái sử dụng nhờ AI, mặc dù phần lớn vẫn đang ở giai đoạn đầu và cần được thử nghiệm trên người.
Trong bối cảnh đó, Isomorphic Labs nổi lên như một trong những đơn vị tiên phong đưa AI vào thực tiễn lâm sàng, mở đường cho những tiến bộ mới trong y dược hiện đại.
Các chuyên gia nhận định rằng chuyển đổi số và các công nghệ mới, bao gồm AI, có thể giúp rút ngắn đáng kể thời gian phát triển thuốc. Đây là một yếu tố then chốt trong bối cảnh ngành y tế đang đối mặt với những thách thức từ sự thay đổi của bệnh tật đến nhu cầu điều trị ngày càng tăng cao.
Admin
Nguồn: VnExpress
