Sau những tín hiệu tích cực từ các cuộc đàm phán gần đây giữa phái đoàn Mỹ và Liên minh châu Âu (EU), Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ công bố quyết định áp thuế 30% lên hàng hóa nhập khẩu từ EU, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại mới.
Cao ủy Thương mại EU, ông Maros Sefcovic, trong cuộc họp với các bộ trưởng và quan chức của 27 nước thành viên, nhận định mức thuế 30% này sẽ tạo ra rào cản lớn, khiến hàng hóa EU gần như không thể xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Ông nhấn mạnh rằng đây thực chất là một lệnh cấm giao thương.
Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn nhất của EU, chiếm tới 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của khối. Tuy nhiên, Tổng thống Trump bày tỏ sự không hài lòng về thâm hụt thương mại hàng hóa 235 tỷ USD giữa Mỹ và EU, mặc dù Mỹ vẫn duy trì thặng dư trong lĩnh vực dịch vụ.
Các nhà kinh tế tại Ngân hàng Barclays dự báo rằng nếu áp dụng mức thuế trung bình 35% lên hàng hóa EU, bao gồm cả thuế trả đũa từ Brussels, GDP của khu vực đồng euro có thể giảm 0,7 điểm phần trăm. Điều này sẽ ảnh hưởng đáng kể đến mức tăng trưởng vốn đã thấp của khu vực, vốn chỉ đạt 0,7% và 0,8% vào năm ngoái đối với khu vực đồng euro và EU.
Tại Đức, Viện Kinh tế IW ước tính rằng mức thuế từ 20-50% có thể gây thiệt hại hơn 200 tỷ euro cho nền kinh tế trị giá 4.300 tỷ euro của nước này từ nay đến năm 2028. Thủ tướng Friedrich Merz lo ngại rằng điều này có thể làm đảo lộn kế hoạch giảm thuế và đầu tư vào cơ sở hạ tầng của chính phủ. Ông nhấn mạnh rằng các nỗ lực chính sách kinh tế sẽ phải tạm hoãn do tác động sâu rộng của thuế quan đối với ngành xuất khẩu của Đức.
Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức, ông Volker Treier, kêu gọi hành động nhanh chóng để ngăn chặn “sự sụp đổ thương mại xuyên Đại Tây Dương”, cảnh báo rằng cuộc xung đột thuế quan leo thang với Mỹ đang đe dọa nghiêm trọng nhiều công ty Đức.
Mặc dù vậy, trong cuộc họp tại Brussels hôm 14/7, các bộ trưởng châu Âu vẫn bày tỏ hy vọng có thể thuyết phục Tổng thống Trump và đạt được thỏa thuận trước thời hạn 1/8. Ông Maros Sefcovic tin rằng vẫn còn cơ hội đàm phán để duy trì mối quan hệ thương mại song phương trị giá 1.700 tỷ USD.
Tuy nhiên, theo Reuters, sự thay đổi thất thường trong thái độ của Tổng thống Trump đối với EU, khi ông vừa gọi là thân thiện, vừa cáo buộc “được thành lập chỉ để hủy hoại Mỹ”, khiến nguy cơ áp thuế 30% trở nên hiện hữu hơn bao giờ hết.
Barclays dự báo rằng nếu mức thuế 30% có hiệu lực, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) có thể phải cắt giảm lãi suất từ mức 2% hiện tại để kích thích kinh tế. Các chuyên gia của ngân hàng này dự đoán lạm phát có thể thấp hơn mục tiêu 2% trong thời gian dài, dẫn đến việc nới lỏng tiền tệ và đưa lãi suất về mức 1% vào tháng 3/2026.
Về lâu dài, câu hỏi lớn hơn đặt ra là làm thế nào châu Âu có thể bù đắp sự sụt giảm kinh tế để duy trì khả năng thực hiện các mục tiêu từ chăm sóc dân số già đến chi tiêu quân sự. EU đang nỗ lực đa dạng hóa xuất khẩu và đã đạt được một số thỏa thuận sơ bộ với các đối tác mới. Tuy nhiên, việc hoàn tất các thỏa thuận lớn như EU – Mercosur vẫn còn chậm trễ. Chuyên gia phân tích chính sách Varg Folkman từ European Policy Centre nhận định rằng EU không có các thị trường khác dễ dàng tiếp cận để bán hàng.
Một số nhà quan sát cho rằng đối đầu với Tổng thống Trump có thể là động lực để EU hoàn tất các cải cách nội bộ đã bị trì hoãn từ lâu. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính rằng các rào cản nội khối đối với dòng chảy tự do hàng hóa và dịch vụ tương đương với mức thuế 44% đối với hàng hóa và 110% đối với dịch vụ. Các cải cách như xây dựng thị trường vốn xuyên biên giới tự do hơn gần như không có tiến triển trong hơn một thập kỷ qua do sự thiếu đồng thuận giữa các quốc gia thành viên.
Triển vọng đàm phán EU – Mỹ trong ba tuần tới vẫn còn bỏ ngỏ. EU vẫn sẵn sàng thương lượng nhưng cũng đã chuẩn bị các biện pháp trả đũa. Sau cuộc họp hôm 14/7, ông Maros Sefcovic cho biết các quốc gia thành viên đã thống nhất sẽ có biện pháp đối phó nếu đàm phán thương mại với Mỹ thất bại. Ủy ban châu Âu đã công bố danh sách các mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ trị giá khoảng 72 tỷ euro có thể bị áp thuế.
Admin
Nguồn: VnExpress
