Tại một hội thảo ở TP HCM, các chuyên gia y tế đã báo động về tình trạng đáng lo ngại của bệnh đái tháo đường (tiểu đường) tại Việt Nam. Ước tính có khoảng 7 triệu người mắc bệnh, nhưng một nửa trong số đó không hề hay biết, bỏ lỡ cơ hội điều trị sớm.
Đáng chú ý, số ca mắc mới ở độ tuổi 20-79 đã tăng gấp ba lần kể từ năm 2000, với sự gia tăng nhanh chóng ở người trẻ dưới 40 tuổi và thậm chí cả trẻ em. Hơn một nửa số bệnh nhân đái tháo đường tại Việt Nam (55%) gặp phải các biến chứng, bao gồm 34% biến chứng tim mạch, 39% biến chứng về mắt và thần kinh, và 24% biến chứng về thận. Điều này không chỉ làm tăng chi phí y tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
PGS.TS.BS Nguyễn Thị Bích Đào, Chủ tịch Hội Đái tháo đường và Nội tiết TP HCM, nhấn mạnh: “Điều đáng sợ nhất không chỉ là tốc độ gia tăng nhanh chóng của bệnh đái tháo đường trên toàn cầu, mà còn là những biến chứng nguy hiểm mà bệnh gây ra.”
Đái tháo đường là một bệnh mãn tính, không thể chữa khỏi hoàn toàn, đặc trưng bởi tình trạng tăng glucose trong máu. Bệnh gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như khát nước liên tục, cảm giác đói, tiểu tiện thường xuyên, sụt cân không rõ nguyên nhân, ngứa hoặc tê bì tay chân, dễ bị nhiễm trùng, vết thương lâu lành, nhìn mờ và da sẫm màu.
Bệnh tiến triển âm thầm nhưng lại gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tim, thận, chi và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, suy thận, giảm thị lực, mù lòa và các vấn đề về bàn chân.
Thời gian trung bình từ khi phát hiện bệnh đến khi xuất hiện biến chứng là khoảng 3-5,2 năm, trong đó biến chứng thận mạn tính thường xuất hiện sớm nhất. Đáng lo ngại, nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nguy kịch, như hôn mê do đường huyết quá cao hoặc phải cắt cụt chi do biến chứng nghiêm trọng, chỉ vì không biết mình mắc bệnh trong suốt 10-20 năm.
Các chuyên gia cho rằng thói quen tiêu thụ đồ ăn nhanh, trà sữa, cùng với lối sống ít vận động và ô nhiễm môi trường là những nguyên nhân chính khiến giới trẻ dễ bị tích tụ mỡ và tăng cân béo phì. Một số thanh niên còn thường xuyên sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, ăn uống thiếu điều độ, bỏ bữa do mải mê chơi game, xem TV, dẫn đến tình trạng kháng insulin và rối loạn chuyển hóa.
Trong giai đoạn đầu của béo phì, sự đề kháng hormone tăng lên, làm giảm hiệu quả của insulin. Để bù đắp, tuyến tụy phải hoạt động liên tục, lâu dần dẫn đến suy giảm chức năng tiết insulin, không đủ để duy trì chuyển hóa đường trong máu, gây ra đái tháo đường type 2 ở người trẻ.
Một trong những lý do khiến nhiều người không biết mình mắc bệnh là do các triệu chứng ban đầu thường mờ nhạt hoặc không rõ ràng, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các tình trạng sức khỏe thông thường khác. Trong giai đoạn sớm của đái tháo đường type 2, đường huyết tăng từ từ, cơ thể có khả năng thích nghi tạm thời, khiến bệnh diễn tiến âm thầm trong nhiều năm mà không có dấu hiệu báo động. Đến khi các triệu chứng như khát nước, tiểu nhiều, sụt cân hoặc mệt mỏi xuất hiện rõ rệt, thì bệnh thường đã tiến triển, thậm chí đã bắt đầu gây ra các biến chứng.
Thêm vào đó, sự thiếu kiến thức và nhận thức về tầm quan trọng của việc tầm soát định kỳ cũng là một nguyên nhân lớn. Nhiều người Việt Nam chưa có thói quen khám sức khỏe tổng quát hoặc xét nghiệm đường huyết thường xuyên, đặc biệt là khi họ còn trẻ hoặc cảm thấy khỏe mạnh. Sự chủ quan này, cùng với việc không nắm rõ các yếu tố nguy cơ (như béo phì, lối sống ít vận động, tiền sử gia đình), tạo điều kiện cho bệnh phát triển không kiểm soát.
Để phòng ngừa bệnh đái tháo đường, các chuyên gia khuyến cáo mọi người nên xét nghiệm đường huyết định kỳ, đặc biệt là ở nhóm nguy cơ cao như người trên 45 tuổi, người có người thân trực hệ (bố mẹ, anh chị em ruột) mắc bệnh, người thừa cân béo phì, ít vận động, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, hoặc có các tình trạng tăng đề kháng insulin.
Phó giáo sư Đào nhấn mạnh: “Việc phát hiện sớm ngay từ giai đoạn tiền đái tháo đường và can thiệp kịp thời có thể làm thoái lui tình trạng rối loạn đường huyết, ngăn chặn tiến triển thành đái tháo đường trong tương lai.” Ngay cả khi đã mắc bệnh, việc quản lý tốt đường huyết là rất quan trọng để ngăn chặn biến chứng, giúp bệnh nhân có chất lượng cuộc sống tốt hơn, kéo dài tuổi thọ và giảm tỷ lệ tử vong.
Ngoài ra, việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, thường xuyên tập thể dục thể thao, hạn chế đồ ngọt, nước uống có ga và thức ăn nhanh cũng đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh đái tháo đường.
Admin
Nguồn: VnExpress
