Mô hình “đại học xanh” đang nổi lên như một xu hướng phát triển toàn diện và bền vững, vượt xa khái niệm đơn thuần về việc tăng cường mảng xanh trong khuôn viên trường học. Đại học xanh chú trọng tích hợp các yếu tố thân thiện với môi trường vào mọi khía cạnh, từ thiết kế, xây dựng đến vận hành. Điều này bao gồm sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, tiết kiệm năng lượng và nước, quản lý chất thải hiệu quả, đồng thời lồng ghép giáo dục môi trường và phát triển tư duy bền vững cho sinh viên. Mục tiêu không chỉ là giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo ra một không gian học tập truyền cảm hứng, nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu và thúc đẩy phát triển bền vững trong cộng đồng sinh viên.
Hiệu ứng lan tỏa của mô hình đại học xanh không chỉ giới hạn trong phạm vi khuôn viên. Sinh viên được học tập và sinh hoạt trong môi trường đề cao trách nhiệm với thiên nhiên sẽ mang theo tư duy này vào cuộc sống cá nhân, sự nghiệp và cả thói quen tiêu dùng. Hơn nữa, đại học xanh thể hiện khả năng thích ứng và đổi mới trong bối cảnh chuyển đổi xanh toàn cầu, thu hút sự quan tâm từ các tổ chức quốc tế, nhà đầu tư và sinh viên cả trong và ngoài nước.
Trên thế giới, nhiều trường đại học đã mạnh tay đầu tư vào quá trình “xanh hóa”. Điển hình như Đại học Stanford (Mỹ) đã xây dựng hệ thống năng lượng giúp giảm 80% lượng khí thải nhà kính, sử dụng 100% điện tái tạo từ năm 2022 và đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050. Tại Anh, Đại học Oxford đã dành 200 triệu bảng Anh cho Quỹ Bền vững, hướng đến mục tiêu đạt net zero vào năm 2035. Ở châu Á, Đại học Quốc gia Singapore (NUS) triển khai các công trình net-zero và thành lập trung tâm NUS Cities chuyên nghiên cứu về đô thị bền vững. Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc) cũng đã áp dụng mô hình đại học xanh từ năm 1998, với hơn 57% diện tích khuôn viên là cây xanh.
Tại Việt Nam, việc triển khai mô hình đại học xanh vẫn còn nhiều thách thức. Theo báo cáo của IFC, một thành viên của Nhóm Ngân hàng Thế giới, có đến 50% nhà xây dựng cho rằng chi phí cao là rào cản lớn nhất trong việc mở rộng các công trình xanh. Bên cạnh đó, sự thiếu hụt về nguồn vốn đầu tư và nhận thức chưa đồng bộ cũng là những nguyên nhân chính khiến việc triển khai còn hạn chế.
Tuy nhiên, theo ARDOR Green, một đơn vị tư vấn công trình xanh tại Việt Nam, nếu các dự án được thiết kế và xây dựng tối ưu ngay từ giai đoạn đầu, chi phí phát sinh thêm chỉ khoảng 1% so với tổng mức đầu tư. Ông Đặng Hoàng Long, chuyên gia thiết kế bền vững tại ARDOR Green, cho rằng điểm nghẽn hiện nay nằm ở sự thiếu hụt về chuyên môn, các cơ chế khuyến khích và chính sách hỗ trợ từ phía nhà nước.
Trong bối cảnh đó, Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) nổi lên như một trong những đơn vị tiên phong theo đuổi mô hình đại học xanh toàn diện. BUV chú trọng đầu tư vào cơ sở hạ tầng xanh và xây dựng triết lý giáo dục bền vững, coi môi trường học tập là nơi ươm mầm trách nhiệm bảo vệ môi trường cho sinh viên.
Giáo sư Rick Bennett, Phó Hiệu trưởng kiêm Phó Chủ tịch BUV, khẳng định: “Trường mong muốn trở thành một hình mẫu thực tiễn để truyền cảm hứng cho sinh viên, những người sẽ đóng vai trò quan trọng trong công cuộc bảo vệ môi trường.”
Hiện tại, BUV là trường đại học duy nhất tại Việt Nam đạt chứng chỉ EDGE Nâng cao cho cả hai giai đoạn phát triển khuôn viên, với mức tiết kiệm năng lượng tại chỗ ít nhất 40% so với các công trình thông thường. Đây là kết quả của sự hợp tác chặt chẽ với ARDOR Green ngay từ giai đoạn thiết kế, trong đó nhiều yếu tố xanh đã được tích hợp từ sớm như hệ thống thông gió tự nhiên, điều hòa hiệu suất cao, thiết kế thụ động và lựa chọn vật liệu kỹ lưỡng.
Đại diện ARDOR Green chia sẻ: “Ngay từ những ngày đầu, chúng tôi đã rất ấn tượng với một trường đại học đặt tiêu chí bền vững lên hàng đầu. Tất cả các khâu xây dựng đều được cân nhắc một cách tỉ mỉ. Sự đồng hành của chúng tôi trong cả hai giai đoạn không chỉ nhằm tối ưu hóa các yếu tố kỹ thuật mà còn là minh chứng cho một môi trường học tập bền vững, truyền cảm hứng cho thế hệ tương lai.”
Tại lễ trao chứng nhận EDGE Nâng cao cho BUV, đại diện IFC đánh giá cao những nỗ lực của trường. Các sáng kiến xanh tại BUV không chỉ kiến tạo một môi trường học tập bền vững mà còn góp phần nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động vì môi trường trong cộng đồng sinh viên và toàn xã hội.
“Việc khuôn viên của BUV đạt chứng nhận EDGE Nâng cao đã đưa trường vào nhóm các đơn vị tiên phong trong lĩnh vực phát triển bền vững tại Việt Nam. Những nỗ lực này đã giúp tiết kiệm hàng triệu kWh điện, hàng nghìn mét khối nước và giảm tới 112.000 tấn khí thải CO2 mỗi năm”, vị đại diện IFC cho biết thêm.
Không chỉ chú trọng đến tiết kiệm năng lượng, BUV còn thiết kế không gian thân thiện với người khuyết tật, đảm bảo khả năng tiếp cận cho xe lăn tại tất cả các khu vực học tập và sinh hoạt. Trường cũng đặt mục tiêu lắp đặt hệ thống pin mặt trời vào năm 2026 và hướng tới trở thành trường đại học tiên phong trung hòa carbon tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, không gian xanh tại BUV còn phục vụ sứ mệnh giáo dục về phát triển bền vững. Bà Nguyễn Thị Vĩnh Thủy, Giám đốc Điều hành cấp cao của BUV, nhấn mạnh rằng phát triển bền vững là một trọng tâm trong chương trình giảng dạy của trường, được thể hiện thông qua các học phần về đạo đức doanh nghiệp và du lịch có trách nhiệm.
BUV tích hợp các nguyên tắc xanh vào chương trình giảng dạy, đồng thời khuyến khích cán bộ và sinh viên tham gia tích cực vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Sinh viên có thể tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau thông qua chương trình Nâng cao năng lực và phát triển kỹ năng xã hội (PSG) liên quan đến phát triển bền vững, từ đó nâng cao ý thức và trách nhiệm xã hội.
Trong bối cảnh toàn cầu đang hướng đến phát triển bền vững, những nỗ lực của BUV cho thấy một hình mẫu đại học xanh toàn diện, thể hiện qua cơ sở vật chất, triết lý vận hành và giáo dục. Đây có thể là một minh chứng cho hướng đi mới của giáo dục đại học Việt Nam, nơi “xanh hóa” trở thành một tiêu chuẩn phát triển quan trọng và là nền tảng để bồi dưỡng một thế hệ công dân có tư duy toàn cầu.
Admin
Nguồn: VnExpress
