Tại Campuchia, tổ chức APOPO đang triển khai một lực lượng đặc biệt trong công tác rà phá bom mìn: những chú chuột túi má khổng lồ châu Phi. Loài gặm nhấm này, với tên khoa học Cricetomys Gambianus, có khả năng đánh hơi chất nổ TNT, một thành phần phổ biến trong các loại mìn và bom còn sót lại sau chiến tranh.
Với trọng lượng trung bình khoảng 1,5 kg và chiều dài thân lên đến 45 cm, chuột túi má khổng lồ sở hữu khứu giác nhạy bén và khả năng di chuyển linh hoạt trên nhiều địa hình. Nhờ vậy, chúng trở thành công cụ đắc lực trong việc phát hiện bom mìn.
Mott Sreymom, một huấn luyện viên chuột của APOPO, chia sẻ về hiệu quả của những “cộng sự” đặc biệt này: “Khi ra thực địa cùng chúng, tôi luôn phát hiện được vật nổ. Chúng chưa bao giờ bỏ sót bất kỳ quả nào. Tôi dành niềm tin lớn cho những con chuột dò mìn của mình”.
Ngoài chuột, APOPO còn sử dụng chó nghiệp vụ trong công tác rà phá bom mìn. Alberto Zacarias, giám sát viên hiện trường cho đội dò mìn bằng chó nghiệp vụ của APOPO, cho biết: “Chó và chuột làm việc hiệu quả hơn so với các loài vật khác vì chúng có thể được huấn luyện dễ dàng”. Ông cũng nhấn mạnh tính thân thiện, khả năng phản ứng nhanh nhạy với mệnh lệnh của hai loài này, khiến chúng được nhiều tổ chức rà phá bom mìn ưa chuộng.
Theo khảo sát năm 2004 của Cơ quan Hành động Phòng chống Mìn và Hỗ trợ Nạn nhân Campuchia (CMAA), khoảng 4.500 km2 đất đai tại Campuchia bị ô nhiễm bom, mìn và các loại vật nổ. Vào thời điểm đó, toàn bộ 25 tỉnh đều ghi nhận nhiều vùng sót lại vật liệu nổ sau chiến tranh, ảnh hưởng gần 50% tổng số 14.000 vùng dân cư trên cả nước.
Sau nhiều nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh, CMAA năm 2018 ghi nhận diện tích đất đai ô nhiễm bom, mìn và vật nổ ở nước này còn khoảng 1.970 km2. Kể từ khi Campuchia bắt đầu công tác rà phá bom mìn vào năm 1992, hơn 1,1 triệu quả mìn đã được xử lý, cùng khoảng 2,9 triệu vật liệu nổ còn sót lại từ chiến tranh, theo báo cáo tiến độ năm 2022 của chính phủ nước này.
Công việc nguy hiểm này đòi hỏi sự tận tâm và gắn bó. Mott Sreymom tâm sự: “Chúng tôi làm việc với chúng gần như hằng ngày, nên ngày càng gắn bó. Chúng rất thân thiện, không sợ hãi hay chạy lung tung. Tôi xem chúng như người thân”.
Admin
Nguồn: VnExpress