Ngày 15/7, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã công bố việc thành lập Văn phòng Thúc đẩy Một xã hội chung sống hài hòa với người nước ngoài (OPSHCFN), một động thái được xem là nhằm giải quyết những lo ngại gia tăng trong dư luận về vấn đề người nước ngoài.
Thủ tướng Ishiba mô tả văn phòng mới này như một “trung tâm chỉ huy”, có nhiệm vụ điều phối các chính sách liên quan đến cả công dân Nhật Bản và người nước ngoài đang sinh sống, học tập và làm việc tại quốc gia này. OPSHCFN sẽ quản lý các lĩnh vực rộng lớn, từ vấn đề nhập cư, việc mua bán nhà đất của người nước ngoài, cho đến các khoản nợ bảo hiểm xã hội.
Quyết định thành lập OPSHCFN được đưa ra sau khi Nhật Bản ghi nhận “các hành vi phạm tội hoặc gây phiền toái từ một số người nước ngoài”, cũng như tình trạng các hệ thống của chính phủ bị sử dụng “không phù hợp”. Thủ tướng Ishiba cam kết sẽ có “hành động nghiêm khắc” đối với những người nước ngoài vi phạm pháp luật. Mặc dù các biện pháp cụ thể chưa được công bố, chính phủ Nhật Bản trước đó đã thông báo sẽ sửa đổi chính sách để cấm cấp thị thực và nhập cảnh đối với những du khách và người nước ngoài không thanh toán đầy đủ chi phí dịch vụ y tế.
Trong bối cảnh số lượng người nước ngoài tại Nhật Bản đã tăng đáng kể trong thập kỷ qua, từ 2,23 triệu lên 3,77 triệu người, chiếm khoảng 3% tổng dân số, làn sóng du khách quốc tế cũng tăng đột biến. Tổ chức Du lịch Quốc gia Nhật Bản ghi nhận kỷ lục 21,5 triệu lượt khách trong nửa đầu năm nay. Sự gia tăng này, bên cạnh những lợi ích kinh tế, cũng gây ra những xáo trộn trong cuộc sống của người dân địa phương.
Nhiều cư dân phàn nàn về tình trạng quá tải tại các điểm du lịch, thậm chí chính quyền địa phương phải tạm đóng cửa một địa điểm ngắm núi Phú Sĩ nổi tiếng do những khiếu nại từ người dân. Một số người còn đổ lỗi cho du khách nước ngoài gây ra lạm phát và tình trạng khan hiếm một số mặt hàng thiết yếu.
Bên cạnh đó, những lo ngại về việc trốn đóng bảo hiểm y tế công cộng và việc nhà đầu tư nước ngoài mua nhà đất, đẩy giá bất động sản lên cao, cũng làm gia tăng sự bất mãn trong một bộ phận dân chúng. Một số người còn cho rằng lao động nhập cư đang cướp đi cơ hội việc làm của người Nhật.
Tuy nhiên, giáo sư xã hội học Shunsuke Tanabe tại Đại học Waseda cho rằng nhiều người dân Nhật Bản có quan điểm sai lệch về việc người nhập cư làm gia tăng tỷ lệ tội phạm. Ông chỉ ra rằng tội phạm ở Nhật Bản đã giảm trong 20 năm qua, bất chấp sự gia tăng về số lượng du khách và người nước ngoài. Theo Bộ Tư pháp, số người nước ngoài bị bắt ở Nhật Bản năm 2023 chiếm 5,3% tổng số người phạm tội bị bắt.
Theo các chuyên gia chính trị, việc thành lập nhóm chuyên trách về người nước ngoài của Thủ tướng Ishiba diễn ra trong bối cảnh chiến dịch tranh cử Thượng viện đang bước vào giai đoạn nước rút, và vấn đề người nước ngoài vô kỷ luật đang thu hút sự chú ý của dư luận. Đảng Sanseito, một đảng cánh hữu nhỏ, đang vận động chống lại người nhập cư và thúc đẩy chính sách “Nhật Bản trước tiên”, có thể giành được một số ghế tại Thượng viện và gây áp lực lên đảng Dân chủ Tự do (LDP) của Thủ tướng Ishiba.
Jeffrey Hall, giảng viên Đại học Quốc tế Kanda, nhận định rằng quyết định thành lập đơn vị chuyên trách về người nước ngoài có thể giúp LDP chứng minh “họ đang cứng rắn với vấn đề này”, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Ông cảnh báo rằng nếu Nhật Bản trở thành một xã hội giám sát chặt chẽ người nước ngoài, điều đó có thể gây ảnh hưởng bất lợi đến khả năng tuyển dụng lao động nhập cư, vốn là nguồn lực quan trọng đối với các doanh nghiệp.
Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số và tỷ lệ sinh giảm kỷ lục, dẫn đến sự thiếu hụt lao động. Để giải quyết vấn đề này, chính phủ đã nới lỏng các yêu cầu về thị thực và cố gắng cải thiện điều kiện cư trú cho người nhập cư. Số lượng nhân viên nước ngoài đã đạt mức cao kỷ lục 2,3 triệu vào tháng 10 năm ngoái.
Trong thông báo ngày 15/7, Thủ tướng Ishiba cũng thừa nhận tầm quan trọng của việc duy trì quan điểm cởi mở với người nước ngoài, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải đón nhận một số lượng nhất định lao động nước ngoài và mở rộng du lịch để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Admin
Nguồn: VnExpress
