Theo National Geographic, cơ thể và bộ não con người ẩn chứa những tiềm năng phi thường, cho phép thực hiện những kỳ tích mà trước đây chúng ta khó có thể tưởng tượng. Những khả năng đặc biệt này thường xuất phát từ quá trình tiến hóa hoặc đột biến gene. Các nhà khoa học hiện đang nỗ lực khám phá những bí mật bên trong cơ thể và tâm trí của những nhóm người sở hữu các “siêu năng lực” độc đáo này.
Một ví dụ điển hình về khả năng thích nghi phi thường là người Sherpa ở Nepal. Theo Tatum Simonson, chuyên gia nghiên cứu gene và sinh lý học tại Đại học California ở San Diego, người Sherpa đã sinh sống ở độ cao trung bình 4.267 mét trong hơn 6.000 năm, nơi lượng oxy ít hơn khoảng 40% so với mực nước biển.
Trong điều kiện bình thường, khi lượng oxy giảm, cơ thể con người sẽ tăng cường sản xuất tế bào hồng cầu để vận chuyển oxy. Tuy nhiên, điều này có thể làm máu đặc lại, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như say độ cao, thậm chí tử vong. Ngược lại, người Sherpa đã phát triển các đột biến gene đặc biệt, giúp họ duy trì mức tế bào hồng cầu thấp mà vẫn đảm bảo hiệu quả sử dụng oxy của ty thể trong tế bào. Nghiên cứu về người Sherpa có thể mang lại những hiểu biết giá trị, hỗ trợ điều trị cho những người mắc bệnh hô hấp hoặc tim mạch mãn tính, những bệnh lý thường gây ra tình trạng thiếu oxy trong máu.
Một cộng đồng khác sở hữu khả năng đặc biệt là người Bajau ở Philippines, Malaysia và Indonesia. Họ nổi tiếng với khả năng lặn sâu tới 70 mét và nhịn thở dưới nước trong thời gian kỷ lục, lên đến 13 phút. Tương tự như người Sherpa, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng người Bajau có những lợi thế về gene giúp họ sử dụng oxy một cách hiệu quả hơn. Tuy nhiên, do phải đối mặt với tình trạng thiếu oxy cấp bách hơn, họ đã phát triển một cơ chế thích nghi nhanh chóng hơn. Quá trình chọn lọc tự nhiên đã giúp họ có lá lách lớn hơn, nơi lưu trữ các tế bào hồng cầu mang oxy. Khi lặn, lá lách của họ co lại, giải phóng nguồn dự trữ oxy này vào máu, giúp họ kéo dài thời gian lặn.
Một ví dụ khác về khả năng thích nghi đáng kinh ngạc là hải nữ (haenyeo), những người phụ nữ trên đảo Jeju, Hàn Quốc, kiếm sống bằng nghề lặn biển. Họ có thể lặn sâu trong nước lạnh mà không cần bất kỳ thiết bị hỗ trợ nào. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell Reports đã tiết lộ rằng họ sở hữu những gene đặc biệt mà người Hàn Quốc sống trên đất liền không có, liên quan đến khả năng chịu lạnh và giảm huyết áp khi lặn.
So với người đất liền, người Jeju có thể mang biến thể gene của sarcoglycan zeta, một protein liên quan đến độ nhạy cảm với lạnh. Protein này có mặt trong cơ trơn, cho phép các chuyển động không tự chủ diễn ra, chẳng hạn như các chuyển động liên quan đến tuần hoàn máu. Biến thể gene này có thể giải thích khả năng chịu lạnh của những thợ lặn tự do này.
Ngoài ra, người Jeju có khả năng sở hữu biến thể gene liên quan đến huyết áp thấp cao hơn gấp 4 lần so với người đất liền. Việc nín thở không chỉ làm hạn chế nguồn cung cấp oxy cho cơ thể mà còn làm tăng huyết áp của thợ lặn. Do đó, biến thể gene giúp hạ huyết áp này đặc biệt quan trọng đối với hải nữ, đặc biệt là khi họ lặn ngay cả khi đang mang thai, vì nó giúp họ tránh được các tình trạng nguy hiểm như tiền sản giật.
Admin
Nguồn: VnExpress
