Trong một lần kéo thuyền lên cầu tàu, tôi không may bị trượt chân rơi xuống sông. Nhờ có áo phao, tôi đã bình tĩnh bơi được vào bờ. Sự việc này càng cho thấy tầm quan trọng của áo phao khi tham gia giao thông đường thủy. Tuy nhiên, ít ai biết rằng áo phao có nhiều loại và cách sử dụng khác nhau tùy theo từng tình huống.
Theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 12402, hệ thống phân loại áo phao dựa trên lực đẩy nổi, từ 50 đến 275 Newton (N). (1N tương đương trọng lượng của vật có khối lượng khoảng 1,02kg trên Trái Đất). Các loại áo phao có lực đẩy trên 100N phải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật tự động lật người bất tỉnh để nạn nhân có thể hô hấp dễ dàng. Điều quan trọng cần lưu ý là nếu mặc không đúng cách, hoặc chỉ khoác hờ, áo phao sẽ không thể phát huy hết tác dụng này.
Australia phân loại áo phao thành năm loại dựa trên mục đích sử dụng, nhưng về cơ bản, chúng được chia thành hai loại chính: nổi bị động và nổi chủ động. Áo phao nổi bị động thường đã được bơm phồng sẵn nhờ vật liệu nhẹ bên trong. Trong khi đó, áo phao nổi chủ động thường ở trạng thái xẹp và chỉ phồng lên khi tiếp xúc với nước hoặc khi người mặc giật khóa kích hoạt, loại này thường thấy trên máy bay. Áo phao bị động phù hợp với người bơi lội và các loại tàu thuyền không có mui che, tuy nhiên, người mặc có thể bị sóng đánh bất tỉnh mà không kịp kích hoạt áo.
Đối với máy bay và tàu thuyền kín, áo phao chủ động được khuyến khích sử dụng. Người dùng chỉ nên kích hoạt áo phao sau khi đã thoát ra khỏi khoang tàu. Trong trường hợp tàu bị lật úp, áo phao bị động đã phồng có thể gây vướng víu, cản trở việc tìm kiếm lối thoát. Điều này đã được chứng minh trong các vụ tai nạn lật tàu như vụ Vịnh Xanh vừa qua. Theo thống kê của tỉnh Quảng Ninh, 80% nạn nhân được tìm thấy đã mặc áo phao, nhưng đều là loại áo phao bị động.
Trong chuyến du lịch Hạ Long dịp Tết 2025, tôi nhận thấy hầu hết các tàu thuyền đều trang bị áo phao bị động loại 100N hoặc thấp hơn, bất kể loại hình tàu thuyền. Do phải phục vụ nhiều đối tượng khách hàng, bao gồm cả khách nước ngoài có vóc dáng cao lớn, áo phao thường bị nới lỏng tối đa, làm giảm khả năng lật người bị nạn.
Trên thế giới, nhiều tàu thuyền trang bị cả hai loại áo phao để phù hợp với các tình huống khác nhau. Không phải lúc nào mặc áo phao cũng đảm bảo an toàn tuyệt đối, nhưng nguyên tắc chung là: khi ở không gian mở, hãy luôn mặc áo phao; khi ở không gian kín, hãy giữ áo phao trong tầm tay.
Thêm vào đó, trong vụ tai nạn tàu Vịnh Xanh, lực lượng biên phòng chỉ nhận được tin báo sau khi sự cố xảy ra hai tiếng. Do đó, cần nghiên cứu xây dựng một hệ thống cứu trợ thống nhất, sử dụng thiết bị cảnh báo vị trí khẩn cấp tự động EPIRB (Emergency Position-Indicating Radio Beacon). EPIRB là một hệ thống các thiết bị có thể trang bị cho tàu thuyền và áo phao cá nhân, với giá từ vài triệu đến vài chục triệu đồng. Thiết bị này có thể được kích hoạt khi tàu bị lật, khi có áp lực nước, hoặc khi người dùng nhấn nút. Khi được kích hoạt, thiết bị sẽ tự động gửi tín hiệu cầu cứu kèm theo tọa độ GPS về hệ thống cứu hộ. Thiết bị cho tàu thuyền có thể được khóa trong hộp rỗng, còn thiết bị cá nhân (PLB – Personal Locator Beacon) có thể gắn trực tiếp lên áo phao. Tín hiệu cầu cứu sẽ được truyền liên tục trong vòng 48 giờ sau khi kích hoạt.
Sự cố đau lòng tại Vịnh Xanh là một bài học đắt giá. Mùa mưa bão vẫn còn phía trước, và tai nạn sông nước luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc trang bị đầy đủ các thiết bị an toàn, từ áo phao đến các thiết bị cảnh báo, và sử dụng chúng đúng cách sẽ góp phần tăng cơ hội sống sót khi gặp sự cố.
Admin
Nguồn: VnExpress
