Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 vào ngày 19/7 tại Quảng Ninh đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về an toàn hàng hải và quy trình ứng phó với sự cố bất ngờ trên vịnh Hạ Long. Con tàu chở 46 hành khách và 3 thuyền viên rời bến Bãi Cháy lúc 12h55, nhưng đến 13h30, khi gần khu vực hang Đầu Gỗ, đã bị giông gió mạnh đánh úp, khiến toàn bộ người trên tàu rơi xuống biển. Tàu mất kết nối GPS lúc 14h05, vị trí lật cách bến Tuần Châu hơn một km và cách đất liền ba km.
Theo thông tin từ đại tá Hoàng Văn Thuyết, Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ninh, đơn vị nhận được tin báo tai nạn đầu tiên lúc 15h30, tức là hai tiếng sau khi sự cố xảy ra. Lực lượng cứu hộ đã nhanh chóng triển khai tàu đến hiện trường chỉ 10 phút sau đó. Tuy nhiên, đại tá Thuyết giải thích rằng việc cứu hộ bị chậm trễ do thời tiết xấu, với mưa đá và giông gió kéo dài đến khoảng 15h, làm chậm trễ quá trình thông báo tai nạn.
Trong bối cảnh không được phát hiện và cứu nạn kịp thời, các hành khách đã phải tự cứu lấy mình. Nhiều người bị mắc kẹt bên trong tàu và được những người khác giải cứu, nhưng do kiệt sức đã không qua khỏi. Thống kê cho thấy 36 người đã thiệt mạng, 3 người mất tích và 10 người được cứu sống. Hiện tại, các lực lượng chức năng vẫn đang nỗ lực tìm kiếm những người còn mất tích.
Một câu hỏi được đặt ra là liệu thiết kế và tiêu chuẩn của tàu Vịnh Xanh 58 có đáp ứng yêu cầu cứu hộ cứu nạn hay không. Theo giấy chứng nhận đăng ký phương tiện thủy nội địa do Sở Giao thông Vận tải (nay là Sở Xây dựng) tỉnh Quảng Ninh cấp, tàu được đóng năm 2015, dài 24 m, rộng 6 m, trọng tải 12 tấn và có công suất chở 48 hành khách. Tàu cũng đã được cấp chứng nhận An toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện thủy nội địa vào tháng 1/2025, và hạn kiểm định còn đến hết năm 2026. Ngoài ra, tàu cũng được trang bị GPS theo yêu cầu của UBND tỉnh Quảng Ninh.
Ông Bùi Hồng Minh, Phó giám đốc Sở Xây dựng Quảng Ninh, khẳng định rằng các tàu du lịch trên vịnh Hạ Long phải tuân thủ quy chuẩn an toàn cao hơn quy chuẩn quốc gia, và tàu Vịnh Xanh 58 có hệ số an toàn ổn định là 2,3 (trong khi quy chuẩn là 1).
Mặc dù tàu được thiết kế với tiêu chuẩn cao, nhưng khi gặp sự cố và mất kết nối GPS, nó lại không thể phát tín hiệu cấp cứu tự động. TS Phạm Hà, CEO Lux Group, cho biết thuyền trưởng có thể sử dụng bộ đàm hoặc nút AIS để phát cảnh báo, nhưng nếu sự cố xảy ra quá nhanh, thuyền trưởng và thuyền viên có thể không kịp phản ứng. Ông cho rằng đây là một lỗ hổng trong thiết kế tàu du lịch hiện nay.
Một chuyên gia trong ngành thông tin hàng hải đề xuất nên trang bị cho tàu du lịch thiết bị chuyên dụng như đèn hiệu vô tuyến chỉ báo vị trí khẩn cấp (EPIRB), thường được sử dụng trên tàu biển. Thiết bị này sẽ tự động kích hoạt khi tàu chìm và phát tín hiệu cấp cứu qua vệ tinh đến các trung tâm cứu hộ.
Về vai trò giám sát tàu, theo quy định của tỉnh Quảng Ninh, tàu tham quan vịnh Hạ Long phải tuân theo tuyến hành trình được ghi trong giấy phép rời cảng. Cảng vụ có trách nhiệm kiểm tra thiết bị giám sát hành trình của tàu trước khi cấp phép. Quy trình xuất bến cũng bao gồm nhiều bước kiểm tra và xác nhận từ các cơ quan quản lý.
Tuy nhiên, trong trường hợp tàu Vịnh Xanh 58, dù các đơn vị như Cảng vụ, Ban Quản lý vịnh Hạ Long và Biên phòng đều nắm bắt thông tin về tàu, nhưng phải đến 90 phút sau khi tàu mất tín hiệu GPS, Biên phòng mới nhận được thông tin báo tai nạn.
Về quy trình cảnh báo giông lốc và tình huống đột xuất, quy định của tỉnh Quảng Ninh yêu cầu thuyền trưởng phải thông báo cho khách và chủ động đưa tàu vào nơi tránh trú an toàn khi thời tiết xấu. Tuy nhiên, trong trường hợp tàu Vịnh Xanh 58, giông lốc ập đến quá nhanh khiến các biện pháp xử lý không kịp thực hiện.
Ông Bùi Hồng Minh cho biết Cảng vụ Hàng hải Quảng Ninh đã hợp đồng với Trung tâm Khí tượng Thủy văn tỉnh để cung cấp bản tin thời tiết hàng ngày. Tuy nhiên, bản tin gần nhất trước khi tàu rời bến đều dự báo thời tiết tốt, và chỉ đến khi tàu đã đi vào vùng nguy hiểm thì bản tin cảnh báo giông lốc mới được phát đi.
TS Phạm Hà đề xuất cần có hệ thống dự báo biển theo thời gian thực, sử dụng công nghệ radar ven bờ, phao đo sóng, dữ liệu vệ tinh và trí tuệ nhân tạo để cảnh báo theo vùng cụ thể, giúp thuyền trưởng đưa ra quyết định kịp thời.
Hiện tại, các cơ quan chức năng đang điều tra nguyên nhân vụ tai nạn và rà soát toàn bộ quy trình an toàn hàng hải để đảm bảo an toàn cho tàu thuyền hoạt động trên vịnh Hạ Long.
Admin
Nguồn: VnExpress
