Theo IFL Science, báo săn vua là một biến thể cực kỳ quý hiếm của loài báo săn (Acinonyx jubatus), phân bố rải rác ở khu vực phía nam châu Phi. Điểm khác biệt lớn nhất của chúng so với đồng loại là bộ lông có hoa văn loang lổ, với các đốm lớn kéo dài và hợp nhất, cùng những sọc dày chạy dọc sống lưng, thay vì những đốm đen tròn đặc trưng.
Sự độc đáo của hoa văn này đã khiến người dân địa phương ở Manicaland, Zimbabwe – một trong ba địa điểm hiếm hoi mà báo săn vua được tìm thấy trong tự nhiên – tin rằng chúng là kết quả của sự lai tạp giữa báo hoa mai và linh cẩu. Khi loài vật này lần đầu tiên thu hút sự chú ý của giới khoa học phương Tây vào đầu thế kỷ 20, một số người cũng đưa ra giả thuyết tương tự, cho rằng báo săn vua là sản phẩm lai giữa báo hoa mai và báo săn thông thường.
Tuy nhiên, một số ý kiến khác lại bác bỏ giả thuyết về loài lai, cho rằng báo săn vua thực chất là một loài báo săn hoàn toàn khác biệt và đề xuất tên khoa học Acinonyx rex. Đề xuất này dựa trên cơ sở cấu trúc chân của báo săn vua tương đồng với báo săn hiện tại, chứ không phải báo hoa mai. Như vậy, hoa văn lông chính là yếu tố phân biệt chính giữa hai loài báo săn.
Mặc dù vậy, nhà động vật học người Anh Reginald Pocock cho rằng không có đủ bằng chứng để chứng minh cho giả thuyết này. Đến năm 1939, ông rút lại đề xuất phân loại loài mới. Mãi đến năm 2012, bí ẩn về nguồn gốc hoa văn đặc biệt của báo săn vua mới được hé lộ, nhờ vào nghiên cứu trên những “người họ hàng” nhỏ bé đã được thuần hóa của chúng.
Cụ thể, các nhà nghiên cứu từ Trường Y Đại học Stanford, Viện Ung thư Quốc gia và Viện Công nghệ sinh học HudsonAlpha đã tìm hiểu nguyên nhân khiến một số mèo mướp (tabby) có hoa văn lông loang lổ thay vì sọc vằn. Bằng cách so sánh ADN của mèo nhà hoang với các hoa văn lông khác nhau, họ phát hiện ra đột biến ở một gene duy nhất mang tên Taqpep, có vẻ như chịu trách nhiệm cho kiểu hoa văn này. Đây là một đột biến lặn, nghĩa là để một con mèo mướp có hoa văn loang lổ, nó phải thừa hưởng hai bản sao của gene đột biến từ cả cha lẫn mẹ.
Phát hiện này đã gợi ý cho nhóm nghiên cứu về khả năng đột biến ở gene Taqpep có thể giải thích cho hoa văn đặc biệt của báo săn vua. Họ tiến hành kiểm tra ADN của một cá thể báo săn vua đang được nuôi nhốt trong một chương trình bảo tồn ở Mỹ và phát hiện nó mang đột biến này.
Sau đó, nhóm nghiên cứu đã liên lạc với nhà bảo tồn Ann van Dyk, người điều hành một trung tâm bảo tồn ở Nam Phi với nguồn gene báo săn dồi dào, để thực hiện phân tích ADN trên các mẫu vật tại đây. Kết quả cho thấy hoa văn độc đáo của báo săn vua thực sự là do đột biến gene lặn gây ra.
Hiện nay, báo săn vua là một loài cực kỳ hiếm, với ước tính chỉ còn khoảng 10 cá thể sống trong tự nhiên. Tuy nhiên, nhờ các chương trình nuôi nhốt bảo tồn như ở Nam Phi, hy vọng về sự gia tăng số lượng của loài mèo đặc biệt này trong tương lai là hoàn toàn có cơ sở.
Admin
Nguồn: VnExpress
