Ảnh hưởng của xăng sinh học đến xe cộ: Giải đáp chi tiết

Xăng ethanol là gì và được sử dụng ở đâu?

Xăng ethanol là một loại nhiên liệu sử dụng cồn ethanol (C2H5OH), tương tự như loại cồn có trong đồ uống có cồn. Nó được dùng trong động cơ đốt trong như một chất phụ gia sinh học cho xăng thông thường.

Loại nhiên liệu này thường được gọi bằng ký hiệu “E” kèm theo con số chỉ tỷ lệ phần trăm ethanol trong hỗn hợp. Ví dụ, E85 là hỗn hợp chứa 85% ethanol không chứa nước và 15% xăng.

Nhân viên tại trụ bơm xăng E5 RON 92 và RON 95 của Petrolimex. Ảnh: Anh Tú
Petrolimex: Nhân viên tại trụ bơm xăng E5 RON 92/95 (Ảnh: Anh Tú). Ảnh: Internet

Trên thế giới, xăng ethanol E10 (10% ethanol) hoặc tỷ lệ thấp hơn được sử dụng rộng rãi làm nhiên liệu cho xe động cơ đốt trong tại hơn 20 quốc gia. Mỹ là quốc gia dẫn đầu, với ethanol chiếm 10% nguồn cung xăng vào năm 2011.

Xăng E85 đã được ứng dụng ở Mỹ và châu Âu cho các loại xe chạy nhiên liệu linh hoạt. Tại Hà Lan, xăng ethanol ngậm nước E15 (hE15) cũng đang được nghiên cứu để sử dụng cho ô tô chạy xăng.

Brazil đã sử dụng các loại xăng E20 đến E25 từ cuối những năm 1970. Đặc biệt, quốc gia này cũng đã sử dụng xăng E100 (khoảng 95% ethanol và 5% nước) để giải quyết các vấn đề an ninh năng lượng liên quan đến cuộc khủng hoảng dầu mỏ lần thứ nhất. Đến năm 2006, quy định pha trộn ethanol vào nhiên liệu xe đã được ban hành tại ít nhất 36 bang/tỉnh và 17 quốc gia, phần lớn yêu cầu tỷ lệ pha trộn ethanol từ 10-15%.

Tại Việt Nam, xăng E5 (chứa 5% ethanol) đã được sử dụng từ tháng 12/2025 và thay thế xăng RON 92 từ năm 2018. Hiện Bộ Công Thương đang nghiên cứu để tham mưu Chính phủ ban hành lộ trình sử dụng xăng E10, dự kiến từ ngày 1/1/2026.

Lý do sử dụng xăng ethanol là gì?

Xăng E10 hoặc các loại có tỷ lệ ethanol thấp hơn được ưa chuộng vì có thể sử dụng cho hầu hết các loại xe mà không cần điều chỉnh động cơ hoặc hệ thống nhiên liệu. Khi tỷ lệ ethanol vượt quá 10%, xe cần được tinh chỉnh các chi tiết như chế hòa khí, hệ thống phun xăng, bơm xăng, lọc xăng và hệ thống đánh lửa để cung cấp đủ nhiên liệu cho động cơ. Điều này là do ethanol tinh khiết chỉ chứa khoảng hai phần ba năng lượng so với cùng thể tích xăng tinh khiết. Về lý thuyết, việc sử dụng ethanol làm nhiên liệu có thể làm giảm quãng đường đi được trên mỗi đơn vị nhiên liệu.

Khuyến cáo về việc sử dụng xăng E10 của một mẫu xe Nhật trong sách hướng dẫn sử dụng. Ảnh: Hồ Tân
Xe Nhật và xăng E10: Khuyến cáo từ sách hướng dẫn (Ảnh: Hồ Tân). Ảnh: Internet

Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy mức hao xăng khi sử dụng xăng E10 là rất nhỏ, chỉ từ 1-3%, theo một nghiên cứu của Hiệp hội Ôtô Hoàng gia Nam Australia năm 2004. Một nghiên cứu khác năm 2011 của Trung tâm Nghiên cứu Kỹ thuật VTT của Phần Lan cho thấy hầu như không có sự khác biệt về mức tiêu thụ nhiên liệu trong điều kiện lái xe bình thường giữa các loại xăng ethanol 95E10 và 98E5 so với xăng thông thường.

Bù lại, xăng E10 và các hỗn hợp xăng ethanol khác mang lại lợi ích là giảm lượng khí thải carbon monoxide (CO) từ 20-30% và carbon dioxide (CO2) khoảng 2% so với xăng thông thường trong điều kiện phù hợp, theo nghiên cứu của Bộ Năng lượng Mỹ năm 2005.

Vậy, xăng E10 có gây hại cho xe không?

Bơm xăng E10 (phải) tại Mỹ. Ảnh: Energi
Bơm xăng E10 tại Mỹ (Ảnh: Energi): Thông tin chi tiết. Ảnh: Internet

Việc sử dụng xăng ethanol đúng chuẩn sẽ không gây hại đến động cơ và hệ thống nhiên liệu của xe. Hầu hết các xe hiện nay đều được thiết kế để chạy được với xăng E10 hoặc tỷ lệ thấp hơn. Sách hướng dẫn sử dụng hoặc nắp bình xăng thường có khuyến cáo về tỷ lệ ethanol trong xăng để xe vận hành bình thường.

Ví dụ, một hướng dẫn sử dụng có thể đảm bảo xe hoạt động ổn định với E10 tại các quốc gia châu Âu. Tuy nhiên, điều này có nghĩa là nhà sản xuất chưa nghiên cứu việc sử dụng E10 ở các quốc gia khác ngoài châu Âu. Về lý thuyết, động cơ có thể bị ảnh hưởng nếu nguồn E10 sử dụng không đúng chuẩn.

Một chuyên gia kỹ thuật tại một hãng ô tô cho biết: “Nếu E10 được sản xuất đúng chuẩn, những xe đời mới có thể sử dụng mà không gặp vấn đề. Nếu hàm lượng ethanol nhiều hơn, cồn có thể gây ăn mòn các chi tiết máy, bình chứa, đường dẫn xăng và ảnh hưởng tới hiệu suất động cơ”.

Đối với các dòng xe cũ, chưa được thiết kế để tương thích với nhiên liệu chứa ethanol, việc sử dụng xăng ethanol có thể gây hại cho động cơ. Ethanol có tính hút nước, dẫn đến ăn mòn đường ống nhiên liệu, kim phun và các bộ phận khác. Ngoài ra, ethanol là một chất dung môi có thể khiến các vật liệu cao su của đường ống nhiên liệu bị phân hủy, dẫn đến giòn, nứt vỡ sớm.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *