Những sai phạm nghiêm trọng trong quy trình hiến tạng tại Kentucky đang gây chấn động dư luận, khơi mào cuộc tranh cãi gay gắt về đạo đức và trách nhiệm của các tổ chức liên quan. Cuộc điều tra liên bang phanh phui hàng loạt vấn đề nhức nhối, đặc biệt là việc lấy nội tạng từ những người hiến khi tim vẫn còn đập, làm dấy lên nghi ngờ về cách thức hoạt động của Network for Hope (tiền thân là Kentucky Organ Donor Affiliates – KODA), tổ chức chịu trách nhiệm điều phối hoạt động hiến tạng tại bang.
**Network for Hope: Tổ Chức Điều Phối Hiến Tạng Lớn Nhất Kentucky**
Được thành lập vào năm 1987, KODA, nay là Network for Hope sau sáp nhập, là một tổ chức phi lợi nhuận giữ vai trò trung gian quan trọng giữa các bệnh viện và hệ thống nhận nội tạng quốc gia. Tổ chức này có nhiệm vụ điều phối toàn bộ quy trình hiến tạng, từ đánh giá tình trạng bệnh nhân, vận động hiến tặng đến trực tiếp lấy tạng, với đội ngũ nhân viên thường trực tại các bệnh viện.
Trong hệ thống hiến tạng của Mỹ, phần lớn ca hiến tạng được thực hiện khi người hiến đã chết não. Tuy nhiên, hình thức hiến tạng sau khi chết tuần hoàn (DCD) ngày càng trở nên phổ biến. Theo quy trình này, bệnh nhân tuy vẫn còn một số hoạt động não nhưng được xác định là không thể hồi phục và đang duy trì sự sống bằng máy móc. Sau khi gia đình đồng ý hiến tạng, bệnh nhân sẽ được đưa vào phòng mổ, rút máy hỗ trợ và chờ tử vong tự nhiên. Nội tạng chỉ được lấy nếu bệnh nhân qua đời trong vòng 1-2 giờ sau khi rút máy, và các bác sĩ phải chờ thêm 5 phút để xác nhận tình trạng tử vong tuyệt đối.
**”Hối Thúc An Tử” Để Lấy Tạng?**
Điều đáng nói là cuộc điều tra của Cơ quan Quản lý Tài nguyên và Dịch vụ Y tế (HRSA) đã phát hiện ra nhiều sai phạm nghiêm trọng trong quy trình này của Network for Hope. HRSA đã xem xét 350 ca hiến tạng bị hủy bỏ ở Kentucky trong vòng 4 năm và phát hiện 73 trường hợp lẽ ra phải dừng việc lên kế hoạch lấy tạng sớm hơn do bệnh nhân có dấu hiệu hồi phục hoặc nhận thức cao. Mặc dù không tiến hành lấy tạng, nhiều bệnh nhân đã phải chịu đựng đau đớn trong quá trình chuẩn bị phẫu thuật. Đáng chú ý, một số bệnh nhân thậm chí đã hồi phục và được xuất viện.
Theo kết quả điều tra, nhân viên của KODA thường xuyên gây áp lực với gia đình bệnh nhân để đẩy nhanh quá trình hiến tạng. Họ cũng can thiệp vào quyền điều phối bệnh nhân của bác sĩ điều trị, thúc giục nhân viên bệnh viện ngắt máy hỗ trợ sự sống, ngay cả khi bệnh nhân có dấu hiệu nhận thức rõ ràng. Nghiêm trọng hơn, một số nhân viên còn không đánh giá đúng tình trạng của bệnh nhân do ảnh hưởng của thuốc an thần hoặc chất gây nghiện, dẫn đến những nhận định sai lầm về khả năng hồi phục của họ.
Trường hợp của Anthony Thomas Hoover II, một người đàn ông dùng thuốc quá liều vào năm 2021, là một ví dụ điển hình. Sau hai ngày bất tỉnh, gia đình ông đồng ý hiến tạng. Tuy nhiên, hồ sơ bệnh án cho thấy tình trạng thần kinh của ông đã cải thiện. Trong một lần khám, ông vật lộn trên giường và phải tiêm thuốc an thần để giữ yên. Hành động này đã gây ra sự lo lắng cho nhân viên bệnh viện, nhiều người cho rằng nó giống như “thực hiện an tử”. Mặc dù được một điều phối viên trấn an, Hoover vẫn khóc, co chân và lắc đầu khi được đưa đi cấp cứu. Cuối cùng, một bác sĩ đã từ chối ngắt máy và ông đã sống sót, dù chịu tổn thương thần kinh vĩnh viễn.
Một trường hợp khác xảy ra vào tháng 12/2022, khi một người đàn ông 50 tuổi bị sốc thuốc bắt đầu cựa quậy và nhìn quanh chỉ chưa đầy một giờ sau khi được ngắt máy hỗ trợ. Tuy nhiên, đội phẫu thuật không dừng lại ngay lập tức và bệnh nhân không được giải thích gì. Ca ghép chỉ bị hủy khi nội tạng không còn đủ điều kiện để hiến. Ba ngày sau, bệnh nhân qua đời sau khi đã trò chuyện với gia đình.
Các cựu nhân viên của tổ chức cũng xác nhận với báo chí rằng cấp trên từng gây áp lực với bác sĩ để tiếp tục quá trình lấy tạng. “Nếu không có vị bác sĩ đó, chúng tôi chắc chắn 1.000% đã tiến hành”, Natasha Miller, một nhân viên có mặt trong phòng, khẳng định. Ba người khác cũng cho biết họ từng chứng kiến những tình huống tương tự.
Hồ sơ điều tra còn ghi nhận trường hợp nhân viên của tổ chức cảm thấy “khó chịu cực độ” trước các phản ứng thần kinh của bệnh nhân. Trong nhiều trường hợp, những phản xạ rõ ràng của bệnh nhân khiến đội ngũ y tế bối rối nhưng vẫn tiếp tục tiến hành các bước chuẩn bị cho việc lấy nội tạng.
Cuộc điều tra chỉ ra 103 trường hợp có dấu hiệu đáng ngờ và cho biết các sai sót thường xảy ra nhiều hơn ở các bệnh viện vùng nông thôn. Đáng chú ý, hơn một nửa số ca ghép của Network for Hope là từ bệnh nhân chết tuần hoàn, cao hơn mức trung bình toàn quốc.
**Quốc Hội Siết Giám Sát, Network for Hope Buộc Cải Tổ**
Trước những phát hiện chấn động trên, Network for Hope khẳng định đã tuân thủ đúng quy trình và chỉ bắt đầu lấy nội tạng sau khi bệnh viện xác nhận bệnh nhân tử vong. Tuy nhiên, tổ chức này cũng cam kết sẽ thực hiện đầy đủ các yêu cầu mới từ giới chức liên bang.
Ngày 22/7, trước Ủy ban Năng lượng và Thương mại Hạ viện Mỹ, lãnh đạo HRSA đã kêu gọi cần có sự minh bạch và cơ chế giám sát chặt chẽ hơn. Chủ tịch Ủy ban Brett Guthrie nhấn mạnh: “Đây là một mô hình gây rủi ro cho bệnh nhân”.
Network for Hope buộc phải thực hiện ba thay đổi chính trong hoạt động: tiến hành đánh giá thần kinh của người hiến tiềm năng ít nhất mỗi 12 giờ, đào tạo lại toàn bộ nhân viên liên quan đến quy trình hiến tạng và đảm bảo bất kỳ cá nhân nào trong quy trình cũng có quyền yêu cầu tạm dừng nếu phát hiện dấu hiệu bất thường ở bệnh nhân.
Vụ bê bối hiến tạng ở Kentucky, với áp lực từ dư luận, Quốc hội và giới chuyên môn, đã đặt ra những câu hỏi lớn về đạo đức, quy trình và sự minh bạch trong hệ thống ghép tạng của Mỹ, đòi hỏi những thay đổi sâu rộng để bảo vệ quyền lợi và sự an toàn của bệnh nhân.
Admin
Nguồn: VnExpress
