Bộ Tài chính đang đề xuất thay đổi phương pháp tính thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân. Theo đó, mức thuế suất 20% sẽ áp dụng trên thu nhập tính thuế, được xác định bằng hiệu số giữa giá bán và giá mua, trừ đi các chi phí hợp lý. Trong trường hợp không xác định được giá mua và chi phí, thuế sẽ được tính theo tỷ lệ 0,1% trên giá bán chứng khoán theo từng lần giao dịch, tương tự quy định hiện hành.
Các chuyên gia tài chính đánh giá đề xuất này là một bước tiến quan trọng hướng tới sự công bằng và hiệu quả hơn trong hệ thống thuế chứng khoán. Ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính – Ngân hàng (Đại học Nguyễn Trãi), nhận định cách tính thuế cào bằng 0,1% trên giá bán hiện tại tuy dễ thực hiện nhưng lại thiếu công bằng, vì người chịu lỗ vẫn phải nộp thuế.
Ông Huy nhấn mạnh vai trò của thị trường chứng khoán trong việc giảm sự phụ thuộc vào vốn tín dụng ngân hàng, giảm thiểu rủi ro hệ thống và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Do đó, việc thu thuế dựa trên giá trị đầu tư thành công sẽ đảm bảo công bằng và khuyến khích hoạt động đầu tư.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho rằng quy định thuế mới phù hợp với thông lệ quốc tế, theo nguyên tắc có thu nhập mới nộp thuế, lỗ thì không. Điều này phản ánh đúng bản chất của đầu tư, đặc biệt đối với các sản phẩm phái sinh, nơi nhà đầu tư không nắm giữ tài sản hữu hình.
Theo ông Minh, việc đánh thuế trên lợi nhuận sẽ không cản trở thanh khoản thị trường mà còn có thể tăng thêm sức hấp dẫn, khuyến khích giao dịch và thu hút dòng vốn linh hoạt hơn, bao gồm cả vốn ngoại.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng mức thuế 20% trên phần lãi là khá cao so với nhiều quốc gia khác, nơi mức thuế thường dao động từ 10-15%. Ông Nguyễn Anh Đức, Giám đốc điều hành Chứng khoán SBB (SBBS), lo ngại việc áp dụng ngay mức thuế này mà không có lộ trình có thể gây phản ứng tiêu cực từ nhà đầu tư.
Ông Anh Đức phân tích, trong khi cách tính thuế 0,1% trên giá trị bán đơn giản và thường thấp hơn phí môi giới, việc chuyển sang đánh thuế 20% trên phần lãi có thể tạo ra sự chênh lệch lớn về số tuyệt đối. Ông cũng chỉ ra một thống kê cho thấy phần lớn nhà đầu tư chứng khoán thường bị lỗ, do đó, nhiều nhà đầu tư cá nhân sẽ không chịu thiệt nếu đề xuất này được thông qua.
Một vấn đề khác được ông Anh Đức đề cập là sự cần thiết phải định nghĩa rõ ràng về “lãi” để tránh gây khó khăn trong quá trình áp dụng. Ví dụ, cần làm rõ liệu các khoản chi phí như phí môi giới, chi phí vay, lãi suất ký quỹ có được khấu trừ hay không. Ngoài ra, việc tính toán thuế sẽ trở nên phức tạp hơn do nhà đầu tư thường giao dịch ở nhiều tài khoản và công ty chứng khoán khác nhau.
Ông Anh Đức cũng lưu ý rằng nguồn thu thuế có thể không ổn định như trước đây, phụ thuộc vào diễn biến thị trường. Để đảm bảo chính sách thuế hiệu quả và không gây sốc tâm lý, ông đề xuất nhà quản lý cần làm rõ các khái niệm liên quan đến thu nhập chịu thuế, cho phép khấu trừ lỗ theo năm, hoặc khuyến khích nhà đầu tư dài hạn bằng cơ chế thuế ưu đãi dựa trên thời gian nắm giữ.
Ông Thế Minh cũng đề xuất áp dụng thuế theo thời gian nắm giữ tài sản, tương tự như nhiều thị trường khác, để khuyến khích đầu tư dài hạn và hạn chế đầu cơ lướt sóng.
Từ góc độ lợi ích quốc gia, ông Nguyễn Quang Huy cho rằng cần cân bằng giữa việc khuyến khích thị trường vốn và đảm bảo nguồn thu ngân sách. Ông kiến nghị xây dựng lộ trình 3-5 năm chuyển sang thuế theo lãi thực tế, đồng thời đầu tư vào hệ thống hạ tầng dữ liệu tài khoản chứng khoán quốc gia.
Trong ngắn hạn, ông Huy đề xuất cho phép nhà đầu tư lựa chọn phương thức nộp thuế linh hoạt, miễn giảm thuế cho nhà đầu tư cá nhân nhỏ, đầu tư dài hạn hoặc tái đầu tư trong vòng 12 tháng để khuyến khích dòng tiền bền vững vào thị trường vốn.
Admin
Nguồn: VnExpress
